535 نتیجه برای نوع مطالعه: پژوهشي
دوره 0، شماره 50 - ( 7-1402 )
چکیده
آقا حسین فراهانی، آقا جمشید عینالی، خانم معصومه مرادی،
دوره 0، شماره 50 - ( 7-1402 )
چکیده
هدف از پژوهش حاضر واکاوی تأثیرات توسعه گردشگری روستایی بر ارتقاء کیفیت زندگی روستای گازرخان شهرستان قزوین است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری دادهها از روشهای کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری، کلیه سرپرستان خانوارهای واقع در روستای گازرخان تشکیل میدهد که جهت دستیابی به اهداف پژوهش، کلیه سرپرستان خانوار روستای مورد نظر(N=207) به صورت تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفتهاند. روایی پرسشنامه از دیدگاه متخصصان بررسی شد و پایایی متغیرها از طریق آلفای کرونباخ 86درصد محاسبه شد. نشان دهنده قابل اعتماد بودن ابزار تحقیق بود. برای تجزیه و تحلیل دادهها کمی از آزمونهای آماری ، tتک نمونهای و تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. نتایج رتبه بندی متغیرهای مورد بررسی نشان داد گردشگری بیشترین اثرات را در روستای گازرخان بر متغیرهای بهبود وضعیت ساخت وساز¬های روستایی، ارتقاء سطح استانداردهای زندگی ساکنین، گسترش جایگاه¬های دفع زباله، به ترتیب با ضریب 154/0، 160/0، 166/ ، داشتهاند. نتایج نشان میدهد توسعه گردشگری روستایی در ارتقاء کیفیت زندگی تأثیر مثبت دارد. همچنین تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی نیز نشان داد تأثیرگذاری گردشگری روستایی در چهار عامل اصلی خلاصه میشود که در مجموع 8. 76 درصد از واریانس کل متغیر وابسته را تبیین کرده که به ترتیب اهمیت عبارت است از عامل اجتماعی- فرهنگی (271. 27 درصد)، عامل اقتصادی (893. 25درصد)، عامل زیرساختی ـ کالبدی(350. 14 درصد) و عامل زیست محیطی (566. 8 درصد).
شیرکو احمدی،
دوره 0، شماره 50 - ( 7-1402 )
چکیده
روستا و روستانشینی در ایران از اهمیت بالایی برخوردار است،عدم توجه به فضاهای روستایی،توان و امکانات تولیدی نواحی روستایی و بیتوجهی به نیروی انسانی پرتوان روستاها،از مشکلات اساسی در دستیابی به توسعهی روستایی است.اینکه مناطق روستایی به طور عام و بخش کشاورزی به طور خاص چگونه از تغییرات جمعیت تأثیر میپذیرد مستلزم بررسی چندین عامل است.در این راستا،تشخیص آثار متقابل تغییرات جمعیت بر ساختارهای کشاورزی ضروری است.قرار گرفتن شهرستان سردشت در منطقه کوهستانی، این شهرستان را با محدودیتهای محیطی مرتبط با رشد بخش کشاورزی مواجه نموده است.همچنین، تغییرات جمعیتی نیز منجر به افزایش دامنه محدودیتهای توسعه بخش کشاورزی شده که تبعات متعددی را به دنبال داشته است.در این پژوهش، به بررسی تأثیر تغییرات کمی و کیفی جمعیتی روستاها،بر ساختارهای کشاورزی پرداخته شده که عمدهترین آنها شیوهی تولید محصولات زراعی،جمعیت شاغلین بخش کشاورزی،شیوههای تولید و تکنولوژی بخش کشاورزی در شهرستان سردشت است.روش تحقیق مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و بررسی میدانی و پیمایشی میباشد.جامعه آماری این تحقیق را 169 روستا از بخش مرکزی را تشکیل میدهند که از این تعداد 32 روستا با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزارSPSS استفاده شده است.
نتایج نشان میدهد که از بین عوامل و تغییرات جمعیتی،مهاجرت عمدهترین عامل تغییر و تحولات جمعیتی در منطقه مورد مطالعه بوده که اثرات آن به صورت کاهش و تخلیه جمعیتی منطقه جلوهگر شده است.همچنین نتایج حاصل از آزمون T نشان میدهد که تغییرات جمعیتی منطقه بیشترین اثرات خود را در بین ساختارهای کشاورزی،بر ساختار شغلی بخش کشاورزی ایجاد کرده است و نشان دهندهی این مطلب است که در منطقهی مورد مطالعه فعالیتهای کشاورزی جوابگوی نیازهای اقتصادی و وضعیت اشتغال منطقه نیست. بنابراین لازم است به منظور افزایش درآمد،کاهش مهاجرتهای روستایی و ایجاد اشتغال از توانمندیهای محیطی به منظور ایجاد تعادل و اشتغال در منطقه توجه اساسی شود.
آقای محمد نوروزیان، دکتر احمد علی کیخا، دکتر حمید محمدی،
دوره 0، شماره 50 - ( 7-1402 )
چکیده
اگر چه توسعه بخش تعاون علاوه بر قانون اساسی در قوانین برنامه پنج‌ساله و بودجه کشور مورد توجه ویژه قرار گرفته است و لیکن به نظر می‌رسد که برآیند اقدامات انجام شده و سیاست‌های متخذه تاکنون منجر به حصول اهداف معین، نشده است. تعاونیهای تولید روستایی یکی از مهمترین نهادهای تولید محصولات کشاورزی محسوب میشود. تعیین میزان کارایی یا عملکرد این نهادها میتواند نقش بسزایی در تصمیمگیریهای مدیران وبرنامهریزان بخش تعاون داشته باشد به همین منظور، در این مطالعه به منظور برآورد کارایی اقتصادی تعاونیهای تولید روستایی در شهرستان کاشمر از روش تحلیل پوششی دادهها تصادفی (SDEA) انتخاب گردید و به منظور بررسی عوامل موثر بر کارایی تعاونی‌ها از مدل رگرسیون بوت استرپ استفاده گردید. دادههای مورد نیاز مربوط به سال 94 -1393 بوده است که از تکمیل پرسشنامه توسط 40 تعاونی فعال و نمونه جمعآوری شد. برای تعیین پایایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. تحلیل داده های استخراجی از پرشسنامهها به کمک نرمافزار Excel و حل مدلهای ارائه شده به کمک نرمافزار GAMS نسخه 1/23 صورت گرفته است. نتایج اصلی نشان داد که کارایی تصادفی تعاونیهای تولید روستایی مناطق مورد مطالعه در سطح پایین (79 درصد) قرار دارد. همچنین، سطح تحصیلات مدیر عامل، برگزاری کلاس‌های آموزشی و بازدید از مراکز علمی و میزان سرمایه‌گذاری در تعاونی تاثیر معنیدار بر کارایی و عامل مسافت تعاونی تا مرکز شهر اثر معکوس بر کارایی تعاونیهای تولید روستایی مورد مطالعه داشته است.
حسین کریم زاده، محمد ظاهری، خالد علیپور،
دوره 0، شماره 50 - ( 7-1402 )
چکیده
روستاهای نواحی مرزی عمدتاً به دلیل دوری از مرکز و وجود برخی ناامنی‌های احتمالی و انزوای جغرافیایی، با مشکلات متعددی از جمله اقتصادی، قاچاق کالا و ناپایداری اقتصادی و اجتماعی روبهرو هستند. بازارچه‌های مرزی به عنوان یکی از اهرم‌های مهم توسعه پایدار در نواحی مرزی به شمار می‌روند و می‌توانند تاثیرات متعددی بر روستاهای پیرامون خود داشته باشند. لازمه بهرهگیری از فرصتهای مرتبط با بازارچه‌های مرزی، تقویت عناصر مشارکت روستایی جهت پیوند و ارتباط با بازارچه و توسعه برنامهریزی مشارکتی و ارائه الگوی مطلوب در این زمینه است. بر همین مبنا در این پژوهش به تبیین روابط و پیوندهای بین بازارچه‌های مرزی و روستاهای پیرامون با تاکید بر برنامهریزی مشارکتی و ارائه الگوی مطلوب در جهت توسعه آتی این پیوند در شهرستان سردشت پرداخته شده است. جامعه آماری، کلیه افراد جامعه روستایی هستند که به صورت فعال در بازارچه‌ها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم فعالیت دارند. نمونه آماری از طریق روش کوکران حاصل شده است که 335 نفر میباشد. روش گردآوری دادهها و اطلاعات، با استفاده از پیمایش و مطالعات میدانی جمعآوری شده است. در نهایت تجزیه و تحلیل دادهها به صورت توصیفی – تحلیلی و تبیینی از طریق تحلیل SWOT اقدام به ارائه نقاط قوت، ضعف، فرصتها، تهدیدها و راهبردهای مؤثر در این زمینه شد. نتایج نشان میدهد نقاط قوت بسیار کمتر از نقاط ضعف بوده است و میزان تاثیرات بازارچه‌ها بر ابعاد توسعه روستایی، عوامل جلب مشارکت مردمی نیز نسبی و محدود و چندان برجسته نبوده است. بررسی عوامل درونی و بیرونی راهبردها نیز نشان میدهد که سهم تأثیرات عوامل بیرونی با وزن نهایی 296/3 بیشتر از عوامل درونی با وزن نهایی 230/3 میباشد. بر این اساس، استفاده از راهبردهای شبکهسازی و خوشهسازی،فناوری‌های جدید، بازارچه‌های مشترک، طیفبندی بازار محصولات و غیره به عنوان راهبردهای کلیدی معرفی شدند.
دکتر رضا منافی آذر، آقای جواد رزمی،
دوره 0، شماره 50 - ( 7-1402 )
چکیده
دامپروری از اصلیترین بخشهای تولید مواد پروتئینی و لبنی بوده و بعد از زراعت و باغبانی بالاترین سهم را در ارزش افزوده کشاورزی دارد. رشد جمعیت و تحقق امنیت غذایی، توسعه این زیربخش را ضروری ساختهاست. راهبرد نوین مورد توجه برنامهریزان و سیاستگذاران برای ارتقای مزیت رقابتی این بخش "کاربست رهیافت خوشهای" است که همکاری و رقابت بنگاههای تجمیعیافته در یک محدوده جغرافیایی و رقابتپذیری و کارایی آنها را محقق میسازد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت روش از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی است. از پرسشنامه و مصاحبههای نیمهساختیافته به منظور ارزیابی ساختار خوشه فراوردههای دامی منظومه روستایی باروق بهرهگرفتهشد. برای تحلیل دادهها از روشهای آمیخته متوالی (تحلیلهای شبکه اجتماعی و سلسه مراتبی در نرمافزارهای NodExcel و ExpertChoice) استفاده شد. نتایج نشان داد از بین عوامل پنجگانه شکلگیری خوشه، تمرکز جغرافیایی و ارتباطات بینبنگاهی بیشترین اثرگذاری را دارند. علیرغم وجود عناصر ضروری برای توسعه خوشهای مانند تمرکز جغرافیایی تأمین کنندگان، تولیدکنندگان، واحدهای فراوری و بازار، برای تشکیل خوشه «ارتباطات افقی و عمودی بینبنگاهی، محیط نهادی و استراتژی خوشه» دارای نارسایی است. تراکم شبکه 0.191 برای گرافی با 16 رأس و 23 یال بسیار پایینتر از واحد(1) بوده و نشانگر شبکه ناقص خوشه در وضع موجود است. این کاستیها با کاربست استراتژیهایی مانند "نظارت بر بهرهبرداری مسئولانه و حفاظت از مراتع"، "افزایش و تقویت صنایع تکمیلی بخش دامپروری و ایجاد ارتباطات بین بنگاهی" میتواند حلقههای مفقوده زنجیره ارزش فراوردههای دامی را تعبیه نماید و فعالیت خوشه را میسر کرده و گامی برای توسعه ناحیه ای فراهم بسازد.
آقای سعید گل‌آقایی کالمرزی1، دکتر محمدکریم معتمد، دکتر محمدرضا خالدیان، دکتر پریسا شاهین رخسار،
دوره 0، شماره 50 - ( 7-1402 )
چکیده
تحقیق حاضر در سال 1402 در استان گیلان، شهرک گلخانهای کیشستان شهرستان صومعهسرا انجام گرفت. این تحقیق علی و پس از وقوع و از لحاظ هدف کـاربردی است. پرسشنامه محققساخته ابزار اصلی این تحقیق میباشد که روایی آن با ارائه به 15 کارشناس و پایایی آن با استفاده از ضریب کرونباخ مقدار 9/0 بدست آمد. جامعه آماری این تحقیق 103 گلخانهدار بوده که به دو گروه دارای سامانه آبیاری تحت فشار و فاقد سامانه آبیاری تحت فشار تقسیم شدند. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 82 گلخانهدار برآورد گردید. بخشی از نتایج در بخش آمار توصیفی نشان داد میانگین سنی گروه اول 40 سال و گروه دوم 46 سال میباشد. میانگین سابقه کار گروه اول 2/12 سال و گروه دوم 63/16 سال است. میانگین مساحت سطح زیرکشت گلخانهداران در گروه اول برابر 3235 متر مربع و گروه دوم برابر 2640 متر مربع است. در بخش آمار تحلیلی با استفاده از رگرسیون لجستیک مشخص شد 93 درصد از تغییرات متغیر وابسته پژوهش بهوسیله متغیرهای مستقل سطح زیر کشت، درآمد سالانه کل، تأمین منبع آب، مراکز پژوهشی و خدماتی و نشریات ترویجی تبیین میگردد.
ناصر شفیعی ثابت، سیاوش مرادی مکرم،
دوره 0، شماره 50 - ( 7-1402 )
چکیده
دسترسی به نظام حمل و نقل روستایی اجزای ضروری اقتصاد بشمارمی آیدو یکی از مولفه های است که می تواند در توسعه اقتصادی نواحی روستایی اثرگذارباشد. در این راستا، برای تبیین دقیق موضوع، در پژوهش کمی حاضر گردآوری داده ها از طریق ابزارپرسشنامه انجام شد و ارتباط میان دسترسی نظام حمل و نقل و توسعه اقتصادی نواحی روستایی در قالب 8 شاخص در سطح 30روستا و 368 خانوار نمونه در شهرستان اسدآباد به دو شکل توصیفی و استنباطی سنجیده شد. یافته ها آشکارساخت همه شاخص های دسترسی به نظام حمل ونقل برروی شاخص های توسعه اقتصادی نواحی روستایی شهرستان اسدآباد اثر گذار بودهاند. همچنین، میان دسترسی روستاها به نظام حمل و نقل و بهبود توسعه اقتصادی آنها متناسب با نظام استقرارشان درموقعیتهای دشتی،کوهپایهای، و کوهستانی رابطه معنیدار مشاهده شد. به سخن دیگر، افزون بر قابلیت دسترسی به نظام حمل و نقل و فاصله روستاها تا کانونهای بازار شهری و روستایی، موقعیت استقرار روستاها در توسعه اقتصادی روستاها اثرگذاربوده است. بر اساس ضریب بتا استاندارد شده تأثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته، نتایج نشان میدهد که ضرایب تأثیر برای هر یک از شاخص های نظام حمل و نقل روستایی به صورت مثبت بوده و سطح معنی داری کوچکتر از (05/0) است؛ که تأثیر مستقیم و معنی دار هر یک از شاخص¬های نظام حمل و نقل روستایی در توسعه اقتصادی نواحی روستایی تایید شده است. می توان گفت براساس مقادیر Beta به ترتیب بهبود خدمات حمل و نقل341/0، بیشترین اثر و کمترین اثر گسترش زیرساخت حمل و نقل 270/0 داشته است.
فرزانه قاسمی، علیرضا دربان آستانه، محمدرضا رضوانی، حسنعلی فرجی،
دوره 0، شماره 50 - ( 7-1402 )
چکیده
شبکه مفهومی است که برای درک روابط سازمانی بین بازیگران اقتصادی بکار می رود. شبکه های کسب و کار از تعامل در شبکه روابط اجتماعی سازمانها شکل گرفته است و سازوکار قدرتمندی برای برقراری ارتباطات می باشند. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل فضایی شبکه ارتباطی مرغداران شهرستان شازند از لحاظ انسجام و پیوندهای درون و برون گروهی از طریق شاخص گروه بندی E-I به تفکیک سطوح جغرافیایی روستا، دهستان و بخش می باشد، به طوریکه هر چه روابط برون گروهی بیشتر باشد، سرمایه اجتماعی بالاتری را به همراه خواهد داشت و بدنبال آن انسجام اجتماعی بالاتر خواهد بود. تحقیق حاضر، بر اساس ماهیت اکتشافی و بر مبنای روش، توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی مرغداران روستاهای شهرستان شازند در سال 1402 (68 مرغداری) تشکیل دادند. دادهها و اطلاعات اولیه مورد نیاز از طریق مصاحبه گردآوری شده است. دادههای ثانویه نیز با مراجعه به سازمانها و نهادهای متولی بهدست آمده، سپس دادهها و اطلاعات با فن تحلیل شبکه و با استفاده از نرمافزار UCINET مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تحلیل فضایی یافته های شاخص E-I در روابط بین مرغداران برحسب روستا، دهستان و بخش نشانگر تمایل بیشتر به ارتباط درون گروهی می باشد. با توجه به اهمیت فاصله جغرافیایی، جهت وزش باد، تردد و رفت و آمد و برقراری ارتباط مستقیم در موضوع آلودگی و انتقال بیماری بین مرغداری ها و به منظور حفظ پایداری و سلامت مرغداری ها و اجتناب از سرایت انواع آلودگی و بیماری و شرایط محیطی خاص و ... ارتباط درون گروهی مرغداری ها در سطح روستا، دهستان و بخش افزایش داشته و تمایل به ارتباط برون گروهی کاهش می یابد.
دکتر قاسم زارعی، آقای امیرحسین طاهری،
دوره 0، شماره 50 - ( 7-1402 )
چکیده
مقدمه: کسب و کارهای محلی نقشی حیاتی در توسعه اقتصادی و پایداری دارند. اما در دستیابی به تاب آوری و پایداری با چالش های متعددی روبرو هستند.مقررات زیست محیطی، عملکرد اجتماعی و نوآوری تکنولوژیکی را در تاب آوری کسب و کارهای محلی استان گیلان مورد بررسی قرار می دهد.
روش: برای مطالعه اثر مقررات زیست محیطی، عملکرد اجتماعی و نوآوری تکنولوژیکی بر تاب آوری کسب و کارهای محلی از روش مدلسازی معادلات ساختاری با تکنیک حداقل مربعات جزئی (PLS) استففاده شد. جامعه آماری این مطالعه، مدیران و کارکنان کسب و کارهای محلی استان گیلان بود که تعداد 384 نفر به روش در دسترس جهت مشارکت در تحقیق استفاده شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد استفاده شد که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی و روایی آن با روایی صوری و روایی سازه مورد تایید قرار گرفت.
یافتهها: یافتهها نشان داد در کسب و کارهای محلی استان گیلان، مقررات زیست محیطی تاثیر معناداری بر نوآوری تکنولوژیکی، عملکرد اجتماعی و تاب آوری کسب و کار دارد. مطابق یافته ها، بیش از 56 درصد تغییرات تاب آوری در کسب و کارهای محلی استان گیلان ناشی از مقررات زیست محیطی، عملکرد اجتماعی و نوآوری تکنولوژیکی است.
نتیجه‌گیری: مطابق نتایج، تاب آوری کسب و کار محلی یکی از عوامل اصلی برای موفقیت و بهبود یک کسب و کار می باشد. این مطالعه می تواند به بهبود کسب و کارها در روستاها و سایر سکونتگاه های محلی استان گیلان و نیز بهبود کیفیت فعالیت و زندگی این مناطق کمک نماید.
عباس سعیدی،
دوره 1، شماره 1 - ( 9-1391 )
چکیده
رویکردها به برنامهریزی فضایی همگام با پیچیدهتر شدن جوامع دگرگون میشوند. این گونه دگرگونیها، در تنوعپذیری روز افزون الگوهای فعالیت و تحرک افراد، خانوارها، گروهها، نهادها و سازمانها بازتاب مییابد. بدین ترتیب، در حالی که بعضی مفاهیم، همچون "مسافت" و "حرکت" در جوامع شبکهای توسعه یافته اهمیت خود را به طور نسبی از دست میدهند، مفاهیم تازهای، همچون زمان و زمان- فضا اهمیت مییابند. واقعیت این است که در اقتصادهای کمتر توسعه یافته مسائل مرتبط با برنامهریزی فضایی از سرشتی متفاوت برخوردار هستند. پاسخگویی مناسب به این مسایل، مستلزم گسترش قابلیت برنامهریزی راهبردی سازگار و تحول در شیوه برنامهگذاری است. پویش ساختاری- کارکردی، به عنوان رویکردی راهبردی به ساماندهی فضا در سطوح و مقیاسهای مختلف، در قالب جغرافیای اجتماعی نوین، میکوشد، ضمن تبیین جنبههای پیچیده ساماندهی فضایی در جوامع کمتر توسعه یافته، برای مسایل ریشهدار در روابط ساختاری- کارکردی آنها چارهجویی نماید. هدف از این مقاله گردآوری مصالح لازم برای برپایی چنین رویکردِ راهبردیِ "بدیلی" در برنامهریزی فضایی است.
سید حسن مطیعی لنگرودی، زهرا حیدری،
دوره 1، شماره 1 - ( 9-1391 )
چکیده
نواحی روستایی امروزه به دلیل دارا بودن مناظر بکر و انواع جاذبههای اکوتوریسم، از مهمترین مکانها برای ایجاد فعالیتهای گردشگری میباشند. از آنجایی که به لحاظ محدودیت فعالیتها، درآمدهای مشاغل روستایی کفاف زندگی روستاییان را نمیدهد، ایجاد انواع فعالیتهای گردشگری در روستاها با توجه به ظرفیتهای موجود آنها، میتواند در به وجود آوردن مشاغل مختلف و ایجاد اقتصاد تلفیقی در نواحی روستایی، ضعف درآمدی حاکم بر این فضاهای زیستی را بر طرف نموده و زمینههای کسب درآمد بیشتر در روستاها را ایجاد نماید. هدف این پژوهش بررسی زمینههای ایجاد گردشگری صیادی در روستاهای ساحلی شهرستان تنکابن برای افزایش سطح درآمدی روستاییان میباشد. روش تحقیق در این پژوهش، از نوع توصیفی-تحلیلی با تاکید بر مطالعات کتابخانهای و میدانی است. جامعه آماری تحقیق شامل گردشگرانی میباشند که از منطقه مورد مطالعه دیدن کردهاند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه با حجم نمونه 100 نفر جمعآوری و با نرم افزار SPSS دادهپردازی و تحلیل گردیده است. با توجه به مقیاس و ماهیت دادهها از روش آماری همبستگی، آزمون پارامتری T تک نمونهای و آزمون ناپارامتری فریدمن استفاده شده است. منطقه مورد مطالعه روستاهای ساحلی شهرستان تنکابن میباشد. این روستاها در منطقه ساحلی، بین شهرستانهای عباس آباد و رامسر واقع شدهاند. روستاهای باغ نظر، حاجی محله، واچک و پایین شیرود در حاشیه رودخانهای که به دریاچه خزر میریزد واقع گردیدهاند. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که روستاهای مورد مطالعه از توان بالایی برای ایجاد فعالیتهای گردشگری صیادی برخوردار بوده و همچنین گردشگران تمایل زیادی برای ماهیگیری در ایام سفر به منطقه برای گذران اوقات فراغت دارند. با توجه به نظر گردشگران، با ایجاد امکانات و تاسیسات اقامتی و پذیرایی برای گردشگری صیادی در منطقه، میتوان زمان اقامت گردشگران را در روستاهای ساحلی افزایش داد و اشتغال و درآمد مناسبی را برای روستاییان فراهم نمود.
حسن افراخته،
دوره 1، شماره 1 - ( 9-1391 )
چکیده
به رغم تلاشهای بسیار، روستاهای ایران از نظر توسعهای جامع با چالشهایی مواجهاند. الگوی مکانی یک اقتصاد (همانند توزیع و محل فعالیتهای تشکیل دهنده آن) و جریانهای فضایی مانند حرکت جمعیت، کالا، خدمات و سرمایه، اقتصاد فضا نامیده میشود که سطح توسعه مراکز سکونتگاهی، اعم از شهر، روستا ومجاری ارتباطی آنها را تحت تأثیر قرارمیدهد. هدف اصلی مقاله آن است که نقش اقتصاد فضا را در توسعه روستایی بررسی کند. ناحیه مورد مطالعه تحقیق ناحیه شفت و روستاهای آن در استان گیلان است. مشاهده مستقیم، مصاحبه با مردم محلی و تکمیل پرسشنامه اصلیترین روشهای جمعآوری دادهها بوده است. دادههای جمعآوری شده بر اساس آمار استنباطی (مدل تاپسیس و تحلیل عاملی و رگرسیون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج مطالعه نشان داده است که در یک نظام اجتماعی-اقتصادی متمرکز، توزیع فعالیتهای اقتصادی غیرمتوازن است. نحوه آرایش فضایی فعالیتهای اقتصادی، تعیین کننده اصلی حرکت جمعیت، سرمایه، کالا و خدمات است که درنهایت توسعه ناحیه، گرههای شهری و روستایی و شبکه ارتباطی آنها را متأثر میسازد؛ این به نوبه خود، کیفیت توسعه روستایی را معین میکند.
فرشاد مومنی،
دوره 1، شماره 1 - ( 9-1391 )
چکیده
هدف این پژوهش مشخص کردن رابطه سیاستگذاری نادرست با عملکرد اقتصادی بر محور تبیین رابطه رانت نفتی و توسعه روستایی است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است و تحلیل‌ها براساس ترکیبی از الگوی نظری نهادگرایی با تکیه بر مفهوم وابستگی به مسیر طی شده و اقتصاد سیاسی رانتی است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که کانون اصلی مشکل شکست در سیاستگذاری است و این مسئله در دوران‌های تاریخی با نفت و بدون نفت به صورت یکسان اثرات خود را منعکس ساخته است. مقاله با ارائه پیشنهادهایی برای برون‌رفت از پدیده شکست سیاستگذاری خاتمه مییابد.
فرامرز بریمانی، زهرا نیک منش، سهیلا خداوردی لو،
دوره 1، شماره 1 - ( 9-1391 )
چکیده
توانمندسازی زنان روستایی به معنی قدرت بخشیدن به این قشر از جامعه برای ایفای نقش برجسته در توسعه و مشارکت فعال آنها در تصمیمگیری است که یکی از ضرورتهای دستیابی به توسعه پایدارمیباشد. در این میان اعتبارات خرد میتواند دسترسی به اهداف توانمندسازیرا تسهیل نماید. این پژوهش درپاسخ به این سوال اصلی است: آیا اعتبارات خرد در توانمندسازی اقتصادی و روانی (اعتماد به نفس) زنان دهستان لکستان شهرستان سلماس موثر واقع بوده است؟دادههای مورد نیازاز روش کتابخانهای، میدانی و با استفاده از ابزار پرسشنامه گردآوری گردید. جامعه آماری این پژوهش کل زنان دهستان لکستان بود که از آنها نمونهای 225 نفری به روش نمونهگیری سهمی انتخاب شد. نتایج با استفاده از آزمون T مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج نشان داد اعتبارات خرد در توانمندسازی زنان روستایی مؤثر بوده است. گروهی از زنانی که وام گرفته بودند نسبت به گروهی که وام دریافت نکرده بودند از لحاظ اقتصادی توانمندتر شده و از نظر روانی(اعتماد به نفس) نیز در وضعیت بهتری قرار داشتند.
حسنعلی فرجی سبکبار،
دوره 1، شماره 1 - ( 9-1391 )
چکیده
توزیع فضایی سکونتگاههای روستایی در ایران متعادل نمیباشد. این مقاله به بررسی و کشف الگوی فضایی سکونتگاههای روستایی براساس شاخصهای مختلف و نیز ارائه مدلی برای تحلیل و الگوسازی مطالعه نابرابریهای فضایی میپردازد. برای انتخاب واحدهای پایه از نظریه MAUP که توسط اوپن شاو ارائه شده، استفاده شد. براساس این نظریه مناطقی که برای تلفیق دادهها انتخاب میشوند اختیاری است. در این زمینه دو موضوع مطرح میباشد یکی انتخاب مقیاس تلفیق و دیگری نحوه تلفیق میباشد. برای مدلسازی و انتخاب واحدهای پایه از مدل شش ضلعی استفاده شده است که در جغرافیا سابقه طولانی دارد. برای الگوسازی اختلافات فضایی از شاخصهای عمومی و محلی خودهمبستگی فضاییاستفاده شده است. درسطح عمومی از شاخص I موران و در سطح محلی از شاخصهای LISA استفاده شده است. شاخصهای محلی الگوی فضایی و به عبارتی محلی خوشهها را نشان میدهند. تحلیل و یافتههای تحقیق حاضر نشان میدهد که از نظر شاخصهای مختلف مورد مطالعه، نابرابریهای فضایی وجود دارد ولی در مورد هر شاخص این الگو ممکن است متفاوت باشد.
امیرحسین علی بیگی، وحید علی آبادی، شهپر گراوندی،
دوره 1، شماره 1 - ( 9-1391 )
چکیده
هدف پژوهش توصیفی- همبستگی حاضر، بررسی تأثیر مؤلفههای سرمایه اجتماعی بر میزان ریسکپذیری کشاورزان کلزاکار با استفاده از دستگاه مدلسازی معادلات ساختاری میباشد. جامعه آماری، کشاورزان کلزاکار شهرستان کنگاور بودند (389 N=) که تعداد 185 نفر از آنها با استفاده از جرسی و مورگان به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای انتخاب نمونهها، از روش نمونهگیری تصادفی سیستماتیک استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل دادهها با نرمافزارهای 15 Spss و 18 Amos نشان داد که میزان سرمایه اجتماعی و قدرت ریسکپذیری در کشاورزان کلزاکاران در حد متوسط است. هم چنین بر اساس یافتهها، رابطه مثبت و معنیداری بین سرمایه اجتماعی و ریسکپذیری کشاورزان وجود دارد. از 8 مؤلفه وارد شده در نرم افزار Amos، متغیرهای احساس اعتماد و امنیت، بها دادن به زندگی و دوستی و روابط خانوادگی، واریانس بیشتری از میزان ریسکپذیری کشاورزان کلزاکار را تبیین کردند.
عبدالحمید پاپ زن، نعمت اله شیری،
دوره 1، شماره 1 - ( 9-1391 )
چکیده
امروزه سیستم های تولیدی کشاورزی به منظور پاسخ گویی به نیاز روزافزون غذا برای جمعیت رو به رشد کره زمین با کاربرد فناوری های نوین، تولیدات خود را به صورت کمی افزایش داده اند، اما همواره این افزایش تولید با مشکلات زیست محیطی متعددی روبه رو شده است. در راستای حل این مشکلات، کشاورزی ارگانیک به عنوان یکی از نظام های کشاورزی پایدار مطرح گردید، اما با وجود مزایای فراوان، توسعه این نظام کشاورزی در بین کشاورزان با موانع و مشکلات فراوانی مواجه است. در این راستا، پژوهش حاضر به روش کیفی و با هدف کلی بررسی موانع و مشکلات توسعه کشاورزی ارگانیک انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها مصااحبه در قالب گروه بحث متمرکز با 11 نفر از کشاورزان ارگانیک کار شهرستان دره شهر )استان ایلام( بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از بحث و مصاحبه در گروه های مورد مطالعه با استفاده از فنون خاص روش تحقیق کیفی و از طریق دسته بندی، طبقه بندی و رسیدن به مفاهیم کلی و مشخص انجام پذیرفت. یافته های تحقیق نشان داد که از دیدگاه کشاورزان مورد مطالعه موانع و مشکلاتی مانند: مسائل زیرساختی، مساائل اقتصاادی، ضعف دانش و آگاهی کشاورزان، مسائل فنی و مدیریتی، مسائل حمایتی و موانع انگیزشی و نگرشی در راه توسعه کشاورزی ارگانیک وجود دارد. نتایج این مطالعه می تواند در بهبود و تسریع توسعه کشاورزی ارگانیک به منظور تولید محصولات سالم در بخش کشاورزی به برنامه ریزان و سیاست گذاران بخش مذکور کمک نماید.
دوره 1، شماره 1 - ( 9-1391 )
چکیده
مجتبی قدیری معصوم، هادی قراگوزلو،
دوره 1، شماره 2 - ( 12-1391 )
چکیده
از جمله راهبردهای توسعه سکونتگاههای روستایی صنعتی کردن آنها در قالب ایجاد شهرکها و نواحی صنعتی در جوار این مناطق است. کشور ما نیز از این قائده مستثنی نبوده بطوری که تا پایان سال 1389 تعداد نواحی صنعتی مصوب برابر با 335 ناحیه بوده است که این روند منجر به تغییرات عمدهای در مناطق روستایی شده است. بر این اساس پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی به بررسی نقش ناحیه صنعتی خورآباد در توسعه سکونتگاههای روستایی پیرامون آن پرداخته است. جامعه آماری در این تحقیق کارکنان ناحیه صنعتی خورآباد در استان قم هستند که در مناطق روستایی اقامت دارند، لذا 50 نفر از مجموعه 139 نفر شاغل در این ناحیه صنعتی شرط مورد نظر را دارا بوده که حجم نمونه را در این تحقیق تشکیل دادند. برای تعیین شاخصها نیز از منابع معتبر داخلی و خارجی استفاده شده است، تحلیل یافتهها با استفاده از نرمافزار SPSS و آزمون ناپارامتری ویلکاکسون و مک نمار صورت گرفته است. یافتههای تحقیق حاکی از تفاوت معنادار در برخی از شاخصها از جمله افزایش درآمد، تنوع شغلی، امنیت و رضایت شغلی، بهبود تغذیه و کیفیت زندگی است، هرچند در برخی دیگر از شاخصها همچون مشارکت، مالکیت مسکن و تمایل به ماندگاری در روستا تفاوت معناداری در قبل و بعد از اشتغال در ناحیه صنعتی مشاهده نگردید.
