دوفصلنامه

---

چکیده: هدف مقاله حاضر، مرور پژوهش‌های حوزه مدل‌سازی و کاربرد است تا از این طریق، حوزه مدل‌سازی و کاربرد را به‌عنوان یک حوزه پژوهشی معرفی نماید. در این مقاله، ابتدا منظور از اصطلاح مدل‌سازی و کاربردها در آموزش ریاضی تبیین خواهد شد و تفاوت آن با تعابیر دیگری از واژه مدل‌سازی که در سایر رشته‌ها وجود دارد، بیان می‌گردد. هم­چنین، اصطلاحات سواد عددی، سواد کمّی، ریاضی­وار کردن و مسائل کلامی که ممکن است گاهی به‌جای مدل‌سازی به کار بروند ولی معنای کامل مدل‌سازی را در بر ندارند، در این مقاله معرفی می‌شوند. در ادامه، چرخه مدل‌سازی و مراحل مختلف آن معرفی می‌گردد. سپس به برخی از پژوهش‌های انجام شده در حوزه مدل‌سازی و کاربرد اشاره می‌شود و یکی از این پژوهش‌های داخلی در مورد ارزشیابی سطوح شایستگی مدل‌سازی با شرح روش و نتایج آن ارائه می‌گردد. در پایان، این مقاله، با ارائه چند سؤال پژوهشی برای مطالعات آتی، به پایان می‌رسد.    

---

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب­های درسی ریاضی دوره ابتدایی و متوسطه اول از جهت میزان فعالیت­های مبتنی بر طرح مسئله است.  پژوهش از نوع کیفی است و جامعه آماری مورد بررسی کتاب­های ریاضی پایه اول تا نهم چاپ سال 1398 هستند. ابتدا واژگان کلیدی ای که موید طرح مسئله است تعیین شد سپس  شناسایی این موقعیت­ها در کتاب درسی صورت گرفت و موقعیت­ها بر اساس چارچوب نشری برآمده از ادبیات پژوهشی دسته بندی شدند. نتایج  پژوهش نشان دادند که در مجموع 9 کتاب مورد بررسی، 40 موقعیت طرح مسئله وجود دارد که 60 درصد آن­ها در سه سال دوم ابتدایی است و 5/67 درصد را موقعیت­های نیمه ساختار یافته تشکیل می­دهند. مقایسه بین تعداد فعالیت­های مبتنی بر طرح مسئله و فعالیت های حل مسئله در کتاب­های درسی ریاضی، نشان می دهد که مولفان کتاب‌های درسی، توجه کمی به به فعالیت­های طرح مسئله داشته‌اند.