دوفصلنامه

---

هدف این مقاله، مطالعۀ نظام‌مند و ارائۀ فراترکیبی از الگوهای نظری و پژوهش‌های انجام‌شده در حوزۀ تطبیق تربیت‌معلم ایران و کشورهای مختلف جهان است. رویکرد مورد استفاده، کیفی و از نوع سنتز پژوهی است که با روش تحلیل محتوا و به کمک فراترکیب این پژوهش انجام شد. جامعۀ آماری این پژوهش شامل کلیۀ کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها و پژوهش­های حوزۀ آموزش‌وپرورش تطبیقی به ویژه درزمینۀ تربیت‌معلم است. بیش از 10 کتاب آموزش‌وپرورش تطبیقی که در 15 سال اخیر در ایران نگارش یافته­اند و3 کتاب به زبان انگلیسی،53 مقاله، پایان‌نامه و پژوهش به زبان فارسی وانگلیسی از منابعی بودند که به‌صورت هدفمند به‌عنوان حجم نمونه مورداستفاده قرار گرفتند. نتایج این تحلیل و سپس ترکیب آن­ها، چارچوب مفهومی را درحوزۀ تطبیق نظام­های تربیت‌معلم شکل دادند که حول 3 محور اصلی هست: برنامۀ جامع تربیت‌معلم، الگوهای اجتماعی، الگوهای اقتصادی. این محورها نقش اساسی در روند تربیت‌معلم کشور ایفا می­کند و می­تواند مبنایی برای پژوهشگران تطبیقی در حوزۀ تربیت‌معلم باشد.

---

هدف پژوهش حاضر بررسی آموزش چند فرهنگی در محتوای کتاب‌های درسی فارسی (خوانداری) دورۀ آموزش ابتدایی ایران است. این پژوهش از نوع پژوهش‌های کیفی بوده و از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد عرفی (استقرایی) استفاده‌ شده است. روش نمونه‌گیری هدفمند و نمونۀ مورد نظر مشتمل بر کتاب‌های درسی فارسی کلیۀ پایه‌های دورۀ آموزش ابتدایی بوده است. واحد تحلیل (ثبت) در اینجا مضمون، تصویر و واحد زمینۀ کتاب درسی است. برای تعیین پایایی روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی، بازبینی مطالب در دو مرحله، یکی پس ‌از این‌که بین 10-50 درصد مقوله‌بندی‌ها تکمیل شد و دیگری در پایان کار صورت گرفت. در این پژوهش پنج مقوله استخراج شد که عبارت‌اند از: معرفی و توجه به زبان مادری اقوام؛ معرفی مشاهیر؛ انعکاس سبک پوشش اقوام؛ سنن فرهنگی اقوام و معرفی میراث فرهنگی. تحلیل محتوای کیفی کتاب‌ها نشان می‌دهد که تنها ردپای فرهنگ مسلط در کتاب‌های درسی به چشم می‌خورد. نظام آموزشی همچنان به دنبال پیاده‌سازی الگوی همسان‌سازی فرهنگی است که منجر به قتل زبان‌ها و فرهنگ‌های اقوام ایرانی می‌شود، رویکردی که درواقع هیچ چشم‌اندازی ندارد و بیشتر نتیجۀ معکوس داشته و منجر به افزایش آگاهی اقوام از هویت و تاریخ و فرهنگ خویش می‌شود.

---

امروزه گرایش فزاینده ای به رویکرد فرارشته ای در برنامه ریزی درسی در دانشگاه ها مشاهده می شود. مطالعات فرارشته ای از عرصه، مقاصد و هدف ها به حوزه اعمال و اقدامات در حال گذار است. در این رهگذر عینیت بخشی به رویکرد فرارشته ای در قلمروی برنامه درسی و رساندن آن از مرحله طرح به حیطه عمل مشکلاتی فراروی کارگزاران برنامه درسی قرار دارد. در این مقاله با نظر به مواضع مختلف در خصوص فرارشته ای، چارچوب مفهومی و مدل برنامه درسی فرارشته ای مبتنی بر لایه های علی آموزشی تبیین شده است و چالش ها و تعهدات ناظر بر آن در چهار گروه؛ ملاحظات فلسفی و پداگوژیکی، مسائل و مسئولیت های موثر بر فرآیند تدریس، مسائل و مسئولیت های موثر بر دانشجویان، مسائل و مسئولیت های موثر بر طراحی دروس، دسته بندی و ارائه شده است. 

---

چکیده:
پژوهش حاضر با هدف تبیین دانش عملی (مهارت­ها و فعالیت­ها) آموزشگر تربیت معلم مبتنی بر شایستگی عمل فکورانه می­باشد. روش پژوهش تلفیقی: سنتز پژوهی است، با بررسی نظرات اندیشمندان و بزرگان تعلیم و تربیت در حوزه تربیت معلم و مبتنی بر عمل فکورانه تفسیر و تحلیل صورت گرفت. آنچه نتایج پژوهش تعیین دانش عملی نشان داد، "همکاری­های گروهی"، "دوره­های آموزشی یادگیری و یاددهی" و "استعداد و توانایی­های فردی معلمی" موجب شکل­گیری اصل «استعداد و توانایی­های فردی در کنار همکاری­های گروهی» است. "تشکل­های اجتماعی"، " تشکل­های تخصصی"، " تشکل­های مدرسه­ای" و " تشکل­های فرا مدرسه­ای" موجب شکل­گیری اصل «تشکل­های نامتجانس» است. "تجربیات مستقیم کلاس درس"، " توسعه کیفیت تجربیات آموزشی"، " تصمیم­گیری و عمل در موقعیت"، " مساله مبتنی بر موقعیت تربیتی" و " تعامل یادگیرنده و یاددهنده" موجب شکل­گیری اصل «تحلیل موقعیت تربیتی» است. " عمل عالمانه"، " ایجاد تغییر تربیتی" موجب شکل­گیری اصل «بسط تفکر در عمل» است.

---

یکی از مسائل ورودی دانشجویان از آموزش متوسطه به دانشگاه، ضعف در مهارت­های زبان انگلیسی و کمبود انگیزه لازم برای بهبود یادگیری در آنان است. هدف پژوهش شناسایی راهکارهایی برای تقویت مهارت­هایی زبان انگلیسی با تأکید بر انگیزش دانشجویان است. رویکرد پژوهش کیفی و راهبرد آن نظریه داده­بنیاد است. جامعه پژوهش شامل مدرسان زبان انگلیسی در دانشگاه­های دولتی سنندج بود که 14 مورد شرکت­کننده به‌صورت هدفمند، با استفاده از نمونه­گیری نظری و شاخص اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه­ کیفی نیمه­ساختاریافته بود. فرایند کدگذاری و مدل‌سازی داده­های کیفی با نرم‌افزار تحلیل محتوای کیفی (مکس­کیودا 11) انجام‌شده است. بر اساس یافته­ها، مقوله­های پداگوژیک (با مفاهیم شیوه­های فعال تدریس، فرایند تدریس ـ یادگیری، و تناسب محتوایی)؛ مقوله­های ساختاری (با مفاهیم ویژگی‌های فرهنگی، و چالش­های آموزشی) و مقوله­های انگیزشی (با مفاهیم نگرش عاطفی، و مؤلفه­های ادراکی) در تبیین مسئله با شکل­گیری نظریه «آموزش مبتنی بر انگیزش» راهگشا خواهد بود.

---

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه آموزش بلوغ دختران در کتاب‌های درسی پایه هفتم دوره اول متوسطه بوده است. مؤلفه‌های بلوغ شامل: جنسی، جسمی، عاطفی، روانی (شخصیت)، ذهنی (شناختی)، اجتماعی، شرعی و عرفی در نظر گرفته‌شده است. روش پژوهش موردنظر، تحلیل محتوای کیفی و جامعه آماری آن کتاب‌های درسی پایه هفتم در دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 1395 - 1394 بود که کتاب‌های تفکر و سبک زندگی (تفکر و سبک زندگی مشترک دختران و پسران و کتاب تکمیلی تفکر و سبک زندگی ویژه دختران)؛ پیام‌های آسمان، علوم تجربی و مطالعات اجتماعی پایه هفتم به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. در مجموع 337 مقوله در کتاب‌های درسی مزبور در رابطه با مؤلفه‌های بلوغ یافت شد که نتایج نشان داد که بلوغ شرعی با 115 مقوله (12/34%) دارای بیشترین میزان و بلوغ عرفی با 22 مقوله (52/6%) دارای کمتربن میزان بود.

---

      هدف اصلی پژوهش حاضرتبیین عوامل موثربرکیفیت تدریس وتعیین وزن هریک ازعوامل میباشد.دراین پژوهش  ازروش ترکیبی استفاده شد.جامعه آماری کیفی شامل کارکنان ستادی وپژوهشگران برتردانشگاه فنی بوده از طریق نمونه گیری ترکیبی انتخاب شدند.جامعه آماری بخش کمی این مطالعه رامعاونین آموزشی،مسئولین اداره پژوهش وآموزش،مدیران گروه واساتیدموظف کلیه آموزشکده هادرسال1395 تشکیل می دهند.دربخش کیفی برای گردآوری اطلاعات ازمصاحبه های اکتشافی ومصاحبه نیمه ساختمند استفاده شد.در بخش کمی ازمقوله های شناسایی شده حاصل ازکدگذاری داده های کیفی استفاده نموده ونسبت به ساخت پرسشنامه های مقایسات زوجی که حاوی مولفه هاوعوامل موثربرکیفیت تدریس بوداقدام ونتایج بااستفاده ازروشAHP  موردتحلیل قرارگرفت. نتایج پژوهش حاکی ازآنست که سهم عوامل مربوط به مدرس،محیط آموزش ودانشجویان به ترتیب برابربا41،33و26درصد برآوردشده است.ازبین مولفه های مرتبط بامدرس،مهارت های حرفه ای مدرس به عنوان مهمترین مولفه باوزن 361؛از بین مولفه های مرتبط بادانشجو،سوابق و تجربیات تحصیلی باوزن385واز بین مولفه های مرتبط بامحیط آموزش،کیفیت محیط وشرایط آموزشی باوزن 341 محاسبه شد.
 

---

آموزش کارآفرینی اثر قابل توجهی در رشد اقتصادی جوامع دارد. هدف از آموزش کارآفرینی، پرورش مهارت­ها و ویژگی­های کارآفرینانه است. با پرورش این مهارت­ها در سنین پایین­تر، می­توان در آینده، جوانانی توانمند، خلاق و نوآور در تمامی ابعاد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی داشت. هدف این تحقیق، ارائه الگویی مطلوب، جهت طراحی برنامه درسی آموزش کارآفرینی برای دوره اول متوسطه است. حوزه مورد مطالعه، شامل متون و اسناد تالیفی در حوزه­های برنامه درسی و آموزش کارآفریی است. جامعه آماری، متخصصان و اساتید دانشگاه، و نمونه آماری، 30 نفر از متخصص برنامه درسی و کارآفرینی بودند که به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات فیش­های مطالعاتی و مصاحبه، و روش انجام پژوهش، آمیخته است. یافته­های پژوهش شامل الگویی طراحی شده، است جهت آموزش کارآفرینی، برای دانش­آموزان متوسطه اول.

---

جنسیت، درک و تفسیر متفاوتی از تجربۀ تربیتی را القاء می‌کند و درنتیجه، این تفاسیر متفاوت از تعاملات، و ظرفیت‌های بالقوه می توانند نگاهی تازه به آموزش عالی را فراهم سازند. مقاله حاضر با بهره‌گیری از پژوهش روایتی و با رویکرد نظری پساساختارگرایی به جنسیت در پی توصیف تجربه زیسته زنان دانشجو دکترا رشته علوم تربیتی و چگونگی درک و تفسیر آنان از جنسیت در طی مسیر تحصیل در آموزش عالی است. مشارکت‌کنندگان در پژوهش، شش تن از دانشجویان زن دکترا مشغول به تحصیل در رشته علوم تربیتی در یکی از دانشگاه‌های دولتی شهر تهران هستند که روایت‌هایشان از طریق دو مصاحبه گرداوری شد. مصاحبه نخست به صورت روایتی دربارۀ سفر تربیتی آن‎ها در آموزش عالی به صورت حضوری و مصاحبه دوم به صورت نیمه‌ساختاریافته باتمرکز بر موقعیت‌‌های خاص بازگو شده در مصاحبه نخست، از طریق پیام‌رسان‌های اینترنتی انجام شد.

---

چکیده
پژوهش حاضر با هدف طراحی، اجرا و ارزشیابی یادگیری الکترونیکی بر اساس پارادیم سوم و چهارم نظریه کاشمن انجام شد. روش پژوهش روش شبه آزمایشی و به روش آمیخته(کیفی و کمی) انجام شد. جامعه­ی آماری دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد مجازی دانشکده آموزش پزشکی شهید بهشتی تهران بودند، با روش نمونه­گیری در دسترس دانشجویان رشته آموزش پزشکی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه رضایت، انگیزه و آزمون دوره بود. که میزان پایایی آنها به ترتیب 86% و86% و 83%محاسبه شد. داده­هایکمی و کیفی پژوهش به ترتیب با استفاده از روش تحلیل کواریانس چند متغیری و آزمون تعقیبی توکی و طریق نرم افزارmaxquda12  تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان دهنده­ی اثربخشی طراحی­های انجام شده بر اساس پارادیم سوم و چهارم نسبت به روش­های موجود از نظر دانشجویان دانشکده آموزش پزشکی در هر سه متغییر پیشرفت، انگیزه و رضایت بود.
 

---

هدف پژوهش بررسی چالشها و راهکارهایی می باشد که معلمان مدارس ابتدایی هوشمند شهر تبریز هنگام تولید محتوای الکترونیکی با استفاده از منابع آموزشی موجود در وب جهت تدریس در کلاس با آنها مواجه هستند. روش تحقیق پدیدارشناسی و. نمونه مورد بررسی،  معلمان مدارس هوشمند ابتدایی شهر تبریز  به تعداد15 نفر می‌باشند . جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از کدگذاری گلاسر و استراوس استفاده شده است. بمنظور کسب روایی و پایایی از روش بازبینی و تطبیق مکرر و متوالی داده‏ها استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که معلمان مدارس هوشمند در ارتباط با تولید محتوا با دو نوع چالش مهم مواجهند

---

در این پژوهش سعی شده است با توجیه و مفروض انگاشتن برنامه درسی به عنوان یک پدیده پیچیده، مدلی برای ارزشیابی آن ارائه گردد که به کمک آن تصویری جامع‌تر از ابعاد مختلف برنامه درسی در گزارش‌های ارزشیابی ارائه نمود. در این مدل ابعاد و لایه‌های مختلف برنامه درسی (مکتوب، اجراشده، تجربه شده، آزمون شده) بر اساس سه معیار (آرمان‌های قصدشده، ابعاد پنهان، و عناصر مغفول) ارزیابی شده و نهایتاً یک ماتریس 15 سلولی را به وجود می‌آورند. به عقیده نگارنده ارزیابی جامع برنامه درسی به عنوان یک پدیده پیچیده مستلزم پاسخگویی به سوالات تمامی این سلول‌ها می‌باشد. این پژوهش را می‌توان از نوع "پژوهش نظریه‌ای" دانست که هدف آن تولید یک مدل تجویزی در حوزه مطالعات برنامه درسی می‌باشد.

---

هدف مطالعه­ی حاضر تحلیل نوع و میزان تأثیرگذاری نقش­آفرینانِ برنامه­ درسی در کمیته­ی برنامه­ریزی درسی دانشگاه­های منتخب ایران با استفاده از رویکرد پژوهش کیفی و از نوع پدیدارشناسی بود. از بین متخصصین برنامه­ریزی درسی و موضوعی در کمیته­های برنامه­ریزی درسی، 21 نفر از طریق روش نمونه­گیری هدفمند و استفاده از «معیار اشباع» انتخاب شدند. داده­ها از طریق مصاحبه نیمه­ساختار یافته عمیق جمع­آوری و با استفاده از روش کلایزی تحلیل شدند. تحلیل داده­های مصاحبه به ایجاد یک مقوله اصلی «اثرگذاری نقش­­آفرینان برنامه­ریزی درسی» و سه مقوله فرعی: 1-معیارهای انتخاب اعضایِ کمیته­های برنامه­ریزی درسی (مقاومت در برابر تغییرات، سیاست­زدگی و دوزیست نبودن در میدان نظر و عمل)، 2-سهم مشارکت متخصصین برنامه­ریز درسی و موضوعی در برنامه­ریزی درسی (حاکمیت متخصص موضوعی، نگاه سطحی و غیر علمی به عمل برنامه­ریزی درسی ) و 3-سهم مشارکت دانشجویان و کارفرمایان در برنامه­ریزی درسی (بی­توجهی به حضور دانشجویان و مشارکت ضعیف کارفرمایان در برنامه­ریزی درسی) انجامید.

---

هدف از پژوهش حاضر، بررسی آموزش شایستگی­های شغلی متناسب با رویکرد صنایع خلاق در آموزش عالی صنایع دستی ایران بود که با طرح ترکیبی اکتشافی متوالی مدل ابزارسازی انجام گردید. بخش کیفی با رویکرد چند روشی کیفی، به شیوه­های تحلیل محتوا  و پدیدارشناسی توصیفی انجام شد. در این بخش، با روش نمونه­گیری هدفمند، 17 نمونه از دانش­آموختگان  این رشته در مصاحبه شرکت کردند و 8 مضمون، استخراج شد. بخش کمی، با روش پیمایشی انجام شد. بعد از تأیید مقیاس نهایی، با نمونه­گیری خوشه­ای و در دسترس،  از دانشجویان سال آخر هر دو مفطع رشته صنایع دستی147 نمونه در ارزیابی شرکت کردند. عملکرد برنامه درسی کارشناسی و کارشناسی ارشد این رشته در آموزش شایستگی­های شغلی در همه عناصر استخراج شده، پایین­تر از میانگین معیار بود و پیشنهاد می­شود در برنامه­های آموزش عالی صنایع دستی ایران، واحدهای درسی متناسب با شایستگی­های شغلی مورد نیاز به صورت اصولی، برنامه­ریزی شود.

---

هدف پژوهش حاضر، واکاوی برنامه‌های درسی تجربه‌شده نظام آموزش عالی مهارت‌ محور از منظر دانشجویان بود؛ بنابراین، از رویکرد کمی و روش توصیفی - پیمایشی بهره گرفته شد. جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه‌های جامع علمی – کاربردی کشور بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبتی و فرمول کوکران، تعداد 660 دانشجو به‌عنوان نمونه انتخاب شد. داده­ها توسط پرسشنامه محقق ساخته برنامه درسی مهارت محور در آموزش عالی گردآوری و از طریق، آزمون‌های فریدمن، (t) تک گروهی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. روایی محتوایی، توسط متخصصین برنامه درسی و روایی سازه‌ای با استفاده از نرم‌افزار (PLS) بررسی و تائید شد. ضریب پایایی نیز با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه و (86/0) به دست آمد. یافته‌ها نشان داد، وضعیت برنامه درسی تجربه‌شده در ابعاد «تطبیق برنامه درسی با اهداف دانشگاه»، «تطبیق برنامه درسی با اهداف نظام مهارت محور» و «جنبه‌های اجرایی برنامه درسی جدید» نسبتاً مطلوب بوده است. بر این اساس، نظام آموزش عالی مهارت محور کشور، نیازمند توجه بیشتر و تغییرات اساسی در برنامه‌های درسی و شیوه‌های آموزش است؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود، برنامه‌های درسی دانشگاه جامع علمی – کاربردی که باهدف یادگیری مهارت‌های مختلف و کاربست آن در زندگی شغلی و اجتماعی طراحی‌شده است؛ در محیط‌های آموزشی شبیه‌سازی‌شده و عملی تدریس شود تا اهداف موردنظر نظام مهارت محور محقق شود.

---

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب­های درسی ریاضی دوره ابتدایی و متوسطه اول از جهت میزان فعالیت­های مبتنی بر طرح مسئله است.  پژوهش از نوع کیفی است و جامعه آماری مورد بررسی کتاب­های ریاضی پایه اول تا نهم چاپ سال 1398 هستند. ابتدا واژگان کلیدی ای که موید طرح مسئله است تعیین شد سپس  شناسایی این موقعیت­ها در کتاب درسی صورت گرفت و موقعیت­ها بر اساس چارچوب نشری برآمده از ادبیات پژوهشی دسته بندی شدند. نتایج  پژوهش نشان دادند که در مجموع 9 کتاب مورد بررسی، 40 موقعیت طرح مسئله وجود دارد که 60 درصد آن­ها در سه سال دوم ابتدایی است و 5/67 درصد را موقعیت­های نیمه ساختار یافته تشکیل می­دهند. مقایسه بین تعداد فعالیت­های مبتنی بر طرح مسئله و فعالیت های حل مسئله در کتاب­های درسی ریاضی، نشان می دهد که مولفان کتاب‌های درسی، توجه کمی به به فعالیت­های طرح مسئله داشته‌اند.

---

هدف پژوهش حاضر بررسی چیستی و چگونگی آموزش مبتنی بر سرگرمی در برنامه های درسی دوره ابتدایی بود.پارادایم پژوهش،کیفی و روش سنتز پژوهشی بود.جامعه پژوهش شامل رساله‌ها، کتاب‌ها و طرح‌های پژوهشی معتبر و جدید در  جهان و روش نمونه‌گیری، روش هدفمند مبتنی بر معیار بود.به منظور کیفیت بخشیدن به یافته ها، پس از کد گذاری و مقوله بندی نهایی، از نظرات اساتید حوزه برنامه درسی استفاده شد.منطق برنامه در قالب مجموعه ای از مبانی فلسفی ساختن گرایی تبیین شد. اهداف آموزش مبتنی بر سرگرمی شامل ایجاد شایستگی فردی، آموزش مهارت،کاهش شکاف دیجیتال،ایجاد علاقه به آموزش، ارتقای سواد رسانه ای، فراهم کردن آموزش مادام العمر بود؛محتوا شامل اسباب بازی های آموزشی، بازی های ویدیویی و فعالیت های هنری و سیالی بود؛راهبردهای یاددهی و یادگیری شامل آموزش مستقیم،آموزش چرخشی، آموزش مبتنی بر حل مسئله و آموزش اکتشافی بود و ارزشیابی به سه صورت ارزشیابی تکوینی، بازخود دادن و ارزشیابی پایانی صورت میپذیرد.

---

هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای آموزش شکل­های هندسی دوره پیش دبستانی با توجه به «محور تشخیص و تمیز اشیاء و اَشکال و ویژگی_¬های آن­ها» از راهنمای برنامه پیش­دبستانی، منتشر شده در سال 1396 بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از گونه اَسنادی بود. ابتدا 10 معیار تحلیل فعالیت­های آموزش هندسه از سه سطح  نظریه بازبینی­شده فن­هیلی توسط کلمنتس و باتیستا، شامل «پیش­تشخیصی»، «وفق_¬دهنده» و «تحلیل» استخراج شد. سپس پنج کتاب از سه منبعِ کتابنامه رشد آموزش‌و‌پرورش، بخش­نامه سازمان بهزیستی و توصیه مراکز پیش‌دبستانی انتخاب و فعالیت‌های مربوط به شکل‌های هندسی آن‌ها بر اساس معیارهای مستخرج، مورد بررسی قرار گرفت. یافته¬ها نشان داد بالاترین درصد فراوانی فعالیت‌های آموزشی به معیارهای سطح یک (وفق‌دهنده) و کمترینِ آن به معیار سطح صفر (پیش‌تشخیصی) اختصاص یافت. درمجموع، محتوای شکل‌های هندسی کتاب‌های آموزشی پیش‌دبستانی نیاز به بازنگری دارد و توصیه می‌شود فعالیت‌های آموزشیِ سطح بالا به کتاب‌های پایه‌های بالاتر انتقال یابد.

---

هدف این تحقیق بازنمای معنایی پدیده افت تحصیلی دانش‌آموزان شاهد و ایثارگر و ارائه مدلی پارادایمیک بود. روش‌شناسی انجام این پژوهش، کیفی و مشارکت‌کنندگان شامل کلیه دانش‌آموزان دارای افت تحصیلی در مدارس شاهد، معلمان و مدیران مدارس شاهد، کارشناسان آموزشی بنیاد شهید شهرستان و ناحیه 1و 2 سنندج، اداره کل آموزش و پرورش کردستان و والدین دانش‌آموزان شاهد دارای افت تحصیلی که براساس قاعده اشباع نظری 40 نفر مورد مصاحبه قرار گرفتند. داده‌ها با روش نظریه زمینه‌ای و با کمک نرم­افزار Maxqda تحلیل‌ شد‌ند. براساس نتایج شرایط علی پدیده افت تحصیلی شامل کمبود عاطفی؛ هدایت تحصیلی ضعیف و انگیزه پایین و شرایط زمینه‌ای شامل تلاش و پشتکار پایین؛ سهل‌گیری آموزشی و رهاشدگی تحصیلی و شرایط مداخله‌گر شامل ضمانت استخدامی؛ ساختار حمایتی ضعیف نهاد و برخورداری از مزایای ایثارگری بودند. مقوله هسته تعیین شده نیز عبارت از افت تحصیلی به مثابه « پذیرش شکست در مقابل موفق شدن» بود.

---

پژوهش حاضربه بررسی «پدیدارشناسی ارزشیابی بازده‌های ‌یادگیری»پرداخته است. ازنظرهدف، کاربردی وشیوۀ اجرای آن کیفی ازنوع پدیدارشناسی است،میدان ‌پژوهش شامل کلیۀ اساتید رشتۀ علوم‌تربیتی ‌دانشگاه‌های‌استان‌تهران است. که باروش نمونه‌گیری‌ گلوله‌برفی ومقایسه مداوم داده‌ها تارسیدن به ‌اشباع ‌نظری،با10نفر ازآنها مصاحبه ‌نیمه‌ساختاریافته صورت گرفت. قلمرو موضوعی آن درحیطه مباحث علوم‌تربیتی ‌است.روش‌ جمع‌آوری‌اطلاعات‌،مطالعات‌‌میدانی،کتابخانه‌ای وابزار مصاحبه ‌نیمه‌ساختاریافته است. جهت حصول اطمینان ازقابلیت اعتمادپذیری داده‌های‌ پژوهش ازروشهای مثلث‌سازی منابع ‌داده‌ها،مطالعه‌مکرر،تطبیق مستمرداده‌ها،خلاصه‌سازی،دسته‌بندی اطلاعات ‌وبازبینی توسط اساتیدی که باآنها مصاحبه شد،همچنین ازنظر اساتید راهنماومشاور بهره‎‎ گرفته‌شد. به‌منظور بررسی اعتبارداده‌های بدست آمده به روش نمونه‌گیری هدفمند،ازنظر 36 استاد دیگر دانشگاه‌های‌استان‌تهران که دراین موضوع صاحب‌نظرند تارسیدن به ‌اشباع‌نظری استفاده‌شد. داده‌های این پژوهش با استفاده از الگوی هفت‌مرحله‌ای ون‌منن تجزیه‌وتحلیل شد ودر نهایت 5سازه(ماهیت ‌ارزشیابی،ارزشیابی ‌کننده(استاد)،ماهیت ‌بازده‌های‌یادگیری،ارزشیابی‌شونده(دانشجو) وماهیت ‌برنامه‌درسی)،17بُعد،87مقوله‌ و320شاخص ازپدیدارشناسی ارزشیابی‌بازده‌های‌یادگیری ‌دانشجویان درقالب ‌الگویی استخراج گردید.یافته‌ها نشان ‌می‌دهد که ارزشیابی‌بازده‌های‌یادگیری دراحاطه 5سازه نامبرده‌شده‌است وسازه‌ها،ابعاد،مقوله‌ها وشاخصهای بدست ‌آمده به هم ارتباط دارند ودر ارزشیابی‌بازد‌ه‌های‌یادگیری همۀ آنها سهیم‌اند وارزش یکسانی دارند.