دوفصلنامه

---

هدف از این پژوهش، بررسی و تدوین مهارت‏ها و صلاحیت‏های مورد نیاز معلمان در زمینه کاربست ICT در آموزش و یادگیری می‏باشد. این مطالعه یک پژوهش توصیفی- پیمایشی می‏باشد که جمع‏آوری داده‏های آن به روش دلفی انجام شده است. بدین منظور از 10 نفر از کارشناسان و متخصصان برنامه درسی در حوزه فناوری‏های نوین از جمله ICT و مدرسان IT  در بنیاد ICDL و دست‏اندرکاران هوشمند سازی مدارس، همچنین 25 معلم منتخب شاغل در مدارس هوشمند با ویژگی‏های، تجربه تولید محتوای الکترونیکی و سابقه کاربست ICT در کلاس، دعوت به همکاری ومشارکت در طرح شد. در مرحله اول متخصصان گویه‏ها را اولویت‏بندی کردند و عدد هر گویه را با توجه به مهم بودن و به ترتیب نیاز و اولویت کاربست معلم در کلاس درس مشخص نمودند. در این مرحله با توجه به پاسخ های متخصصان با انجام 2 آزمون (ضریب همبستگی اسپیرمن وآزمون فریدمن) میزان توافق 10 استاد شرکت کننده واعتبار اولویت های تعیین شده کل افراد شرکت کننده در طرح مشخص گردید. در مرحله دوم پس از اعمال اولویت‏های تعیین شده، جهت کسب حصول حداکثری توافق، گویه‏ها مجدداً در اختیار مخاطبان طرح قرار گرفت و با توافق 48/ 95 درصدی به تأیید رسید. یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد درمرحله دوم نسبت به مرحله اول میانگین نمرات افزایش ومتوسط انحراف معیار کاهش یافت که نشان از همگرا شدن نظرات مخاطبان شرکت کننده در طرح بود. کلیه ضرایب همبستگی در سطح آلفای 1 درصد معنا دار است که نشان از توافق بالا و روایی گویه‏های هر مؤلفه می‏باشد. نتیجه اینکه در این پژوهش مهارت‏های کاربست ICT به دو مؤلفه مهارت‏های عمومی و تخصصی و صلاحیت‏های کاربست ICT به سه مؤلفه شناختی، عملکردی و عاطفی با نظر متخصصان تعیین و اولویت بندی گردید.

---

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت مهارت‌های روش‌شناسی پژوهش دانشجویان کارشناسی‌ارشد در رشته‌های علوم انسانی و در دانشگاه‌های دولتی شهر تهران انجام شده است. در بخش کیفی با کاربست روش‌های نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی، پژوهشگران و خبرگان آموزش روش‌شناسی پژوهش مورد مصاحبه قرار گرفتند. با انجام تحلیل محتوا و کدگذاری مصاحبه‌ها و همچنین استفاده از سرفصل‌های مصوب دروس روش‌شناسی (روش پژوهش و آمار)، تعداد 35 مهارت مهم شناسایی شد. در مرحله کمی با استفاده از مهارت‌های شناسایی شده پرسش‌نامه‌ای با رعایت روایی محتوا و پایایی مناسب (آلفای کرونباخ بالاتر از 8/0) تدوین شد و توسط 270 دانشجو تکمیل گردید. ابتدا از طریق «تحلیل عاملی اکتشافی»، مهارت‌ها به 27 مهارت تقلیل پیدا کرد و تعداد 4 عامل شامل مهارت‌های «طراحی، عملی، تحلیلی و نگارشی» شناسایی شد. در گام بعد با انجام «تحلیلی عاملی تأییدی»، الگوی اندازه‌گیری متغیر نهفته برازش قابل قبولی با داده‌ها نشان داد. در مرحله بعد با کاربرد آزمون «خی دو» نتایج نشان داد دانشجویان ارزیابی معناداری از مهارت‌های خود داشته‌اند. به این ترتیب که در اغلب مهارت‌ها توانایی آن‌ها متوسط به پایین ارزیابی شد. همچنین آزمون «فریدمن» مهارت‌های هر یک از ابعاد را به‌طور معناداری مرتب نمود. به این ترتیب که «تشخیص و انتخاب یک موضوع مناسب پژوهشی»، «استفاده از منابع الکترونیکی و پایگاه‌های علمی»، «فهم و تفسیر خروجی‌های مربوط به داده‌های تحلیل شده» و «نگارش مقاله پژوهشی مستخرج از پژوهش»، به ترتیب رتبه آخر را در مهارت‌های 4 گانه کسب کردند. یافته‌های این پژوهش به‌طور کلی ضعف روش‌شناسی دانشجویان کارشناسی‌ارشد رشته‌های علوم انسانی در دانشگاه‌های دولتی شهر تهران را خاطرنشان می‌کند. در پایان در مورد یافته‌ها بحث شده است.

---

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی نقش آموزش‌های کارآفرینی گدار کسب و کار (KAB) بر مهارت‌های کارآفرینی کارآموزان مراکز فنی و حرفه‌ای می‌باشد. این پژوهش کاربردی بوده و روش آن از نوع توصیفی- همبستگی می‌باشد. جامعۀ آماری این پژوهش شامل کارآموزان مراکز فنی و حرفه‌ای ثابت دولتی و شعب شهری استان اصفهان است که  حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و دیگران، 285 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای  انتخاب شده‌اند؛ ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامۀ استاندارد مهارت‌های کارآفرینی و پرسش‌نامۀ محقق ساخته آموزش‌های KAB با ضریب آلفای کرونباخ 92/0  برای هر دو پرسش‌نامه می‌باشد. نتایج پژوهش با استفاده از آزمونT مستقل و تحلیل واریانس و معادلات ساختاری  لیزرل نشان می‌دهد که رابطۀ معنی‌داری بین آموزش‌های کارآفرینی گدار کسب و کار (KAB) و ابعاد مهارت‌های کارآفرینی (مهارت‌های شخصی، مدیریتی و فنی) وجود دارد. همچنین بین آموزش‌های کارآفرینی، الگوی گدار کسب و کار (KAB) بر حسب ویژگی‌های جمعیت‌شناختی (جنسیت، نوع فعالیت، مدرک و رشتۀ تحصیلی) تفاوت معناداری مشاهده نشده است.

---

سوال اساسی این مطالعه آن استکه ویژگی‌های چارچوب برنامه درسی مرجع زبان آموزی که متکی‌به مبانی‌نظری وتجربیات نظامهای آموزشی در حوزه برنامه درسی و آموزش مهارتهای زبانی دوره ابتدایی باشد، چیست؟ و اینکه کدامیک از این ویژگی‌ها، از دید متخصصان برنامه‌درسی و موضوعی زبان‌آموزی فارسی دوره‌ابتدایی،‌ برای کاربرد در تدوین برنامه‌درسی زبان‌آموزی فارسی دورۀ اول ابتدایی، دارای‌اعتبار است؟ بررسی منابع مطالعاتی و پژوهشیدر حوزه زبان آموزی و استخراج ویژگی‌های مؤلفه های برنامه درسی مرجع آن باتوجه به مبانی ‌نظری و دانش موجود، از طریق مطالعه توصیفی و سنتز‌پژوهی صورت ‌پذیرفته. در بخش اعتبارسنجی ویژگی های مولفه‌های تشکیل دهنده برنامه درسی زبان‌آموزی نیز، از روش بررسی‌میدانی و ابزار پرسش‌نامه نگرش‌سنج در جامعه و نمونه متخصصان مورد‌نظر، استفاده شده است و در‌قالب جداول‌اعتبار‌سنجی مولفه‌های برنامه‌درسی مرجع زبان‌آموزی و مولفه بستر اجراء، جمع‌بندی و خلاصه‌سازی ‌شده‌است. اظهارنظر متخصصان و میزان توافق آنها با ویژگی‌های برنامه درسی مرجع در‌این‌جداول مشخص شده است.

---

هدف پژوهش حاضر، واکاوی برنامه‌های درسی تجربه‌شده نظام آموزش عالی مهارت‌ محور از منظر دانشجویان بود؛ بنابراین، از رویکرد کمی و روش توصیفی - پیمایشی بهره گرفته شد. جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه‌های جامع علمی – کاربردی کشور بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبتی و فرمول کوکران، تعداد 660 دانشجو به‌عنوان نمونه انتخاب شد. داده­ها توسط پرسشنامه محقق ساخته برنامه درسی مهارت محور در آموزش عالی گردآوری و از طریق، آزمون‌های فریدمن، (t) تک گروهی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. روایی محتوایی، توسط متخصصین برنامه درسی و روایی سازه‌ای با استفاده از نرم‌افزار (PLS) بررسی و تائید شد. ضریب پایایی نیز با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه و (86/0) به دست آمد. یافته‌ها نشان داد، وضعیت برنامه درسی تجربه‌شده در ابعاد «تطبیق برنامه درسی با اهداف دانشگاه»، «تطبیق برنامه درسی با اهداف نظام مهارت محور» و «جنبه‌های اجرایی برنامه درسی جدید» نسبتاً مطلوب بوده است. بر این اساس، نظام آموزش عالی مهارت محور کشور، نیازمند توجه بیشتر و تغییرات اساسی در برنامه‌های درسی و شیوه‌های آموزش است؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود، برنامه‌های درسی دانشگاه جامع علمی – کاربردی که باهدف یادگیری مهارت‌های مختلف و کاربست آن در زندگی شغلی و اجتماعی طراحی‌شده است؛ در محیط‌های آموزشی شبیه‌سازی‌شده و عملی تدریس شود تا اهداف موردنظر نظام مهارت محور محقق شود.

---

پژوهش حاضر باهدف تحلیل محتوای کتب درسی رشته کامپیوتر شاخه کار دانش گرایش طراحی و توسعه صفحات وب به لحاظ توجه به مفهوم مهارت‌های نرم و با روش تحلیل محتوا انجام شد. جامعه آماری شامل کتب درسی رشته کامپیوتر، شاخه کار دانش و حجم نمونه نیز شامل کتب تخصصی گرایش طراحی و توسعه صفحات وب به تعداد هفت جلد کتاب می‌باشد که به شیوه هدفمند انتخاب گردید. واحد تحلیل در این تحقیق جمله بود. برای جمع‌آوری داده‌ها، از چک‌لیست محقق ساخته استفاده شد.  برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش مقوله‌بندی  استفاده شد. نتایج نشان داد که شش مؤلفه مهارت‌های تعهد و احساس مسئولیت، مهارت‌های ارتباطی و کار گروهی، خلاقیت و حل مسئله، مهارت‌های برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی فعالیت‌ها، مهارت‌های به‌کارگیری شیوه‌های محاسباتی و فناوری روز و مهارت‌های عملی و دانش تخصصی در کتب درسی آن چنان که شایسته است مورد توجه واقع نشده است.