نشریه پژوهش‌های تربیتی

هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به تجارب معلمان ابتدایی در خصوص اجرای کامل طرح ارزشیابی کیفی- توصیفی در مدارس ابتدایی بود. به منظور شناخت بیشتر پدیده ارزشیابی کیفی – توصیفی، مطالعه حاضر به شیوه کیفی و از نوع پدیدارشناسی با نمونه­گیری هدفمند و از طریق مصاحبه با 12 نفر از معلمان شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 97/96 که تجربه اجرای این طرح را در هر شش پایه تحصیلی ابتدایی دارند، انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه­ساختارمند بود که به دقت ثبت و در همان جلسه، با شرکت­کنندگان مرور می­شد و در صورت تایید مورد پذیرش قرار می­گرفت. تحلیل داده­ها بر اساس راهبرد هفت مرحله­ای کُلایزی بادقت و تا رسیدن به مرحله­ی اشباع نظری صورت پذیرفت و در پایان به منظور اعتباربخشی یافته­ها مجددا 2مصاحبه انجام گرفت که اطلاعات جدیدی به دست نیامد.  تحلیل عمیق روایت­های معلمان و نتایج حاصل از آن، موجب  شناسایی و دسته­بندی شش مزیت"پویا شدن فرایند ارزشیابی"، " کاهش منطقی استرس و افزایش اعتماد به نفس"، "مطابقت با معیارهای سنجش اصیل"، "حل مشکل مردودی" ، " رشد مهارت قضاوت"، "تقویت روحیه­ی همکاری"و هفت نقطه ضعف" کاهش انگیزه دانش­آموزان مستعد"، " مشکل زمان"، " نامشخص بودن مفهوم و نتایج ارزشیابی توصیفی"، " مشکلات در اجرا به دلیل افزایش حجم فعالیت­ها "، " عدم ارائه اطلاعات دقیق از وضعیت تحصیلی دانش­آموزان "، " نبود امکانات لازم" و "کاهش یادگیری عمیق و معنادار" شد. یافته­ها نشان داد که معلمان، پیامدهای مثبت و منفی را از اثرات اجرای برنامه ارزشیابی توصیفی، تجربه کرده­اند و پیشنهاد می­شود این طرح مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد.

در این پژوهش جنبه‌های مختلف آموزش و یادگیری مجازی در شبکه شاد، از دیدگاه پساپدیدارشناسی مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور از روش پساپدیدارشناسی استفاده شده است تا جنبه‌های کاهشی و افزایشی آموزش در شبکه شاد مشخص شود. نتایج نشان می‌دهد آموزش در بستر شبکه شاد علی رغم برخی مزایا، مثل آزادی بیشتر و دسترسی در زمان‌ها و مکان‌های مختلف می‌تواند منجر به ایجاد تجربیات و رفتارهای خاصی، متفاوت با آموزش حضوری می‌شود. آموزش مجازی می‌تواند به فروکاهش ادراک کامل و آنچه به عنوان درک بهینه در این پژوهش مطرح شده است، بینجامد. نوع ارتباط بین معلم و دانش‌آموزان با هم، به کلی دگرگون و فروکاهیده می‌شود. برخی رفتارهای نامطلوب مثل پنهان کاری و عدم مسولیت‌پذیری و تضعیف تربیت اجتماعی از دیگر مواردی است که می‌توان به آنها اشاره کرد. همچنین به خاطر چندمنظوره بودن تلفن همراه، امکان تقسیم توجه و حواس پرتی، بالا می‌رود و تلفن همراه به خاطر ساختار غیر آموزشی که دارد رفتارهای غیرمرتبط با آموزش را در دانش اموزان برمی‌انگیزد.

پژوهش حاضر باهدف شناسایی تجارب زیسته دانش‌آموزان از آزمون‌های آنلاین در بستر شبکه شاد انجام شد. ماهیت این پژوهش، کیفی از نوع پدیدارشناسی بود. براین‌اساس، محققان در مطالعه حاضر کوشیدند تا تجربه دانش‌آموزان از آزمون‌های آنلاین در بستر شبکه شاد تحلیل کنند. میدان پژوهش متشکل از کلیه دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول سطح شهر سنندج بود. مشارکت‌کنندگان شامل دانش‌آموزان دختر و پسر نواحی یک و دو شهر سنندج بالغ بر 112 نفر از دانش‌آموز مقطع متوسطه اول بودند. داده‌های پژوهش حاضر از طریق انجام مصاحبه‌های نیمه ساخت‌یافته به‌صورت فردی و به شکل آنلاین جمع‌آوری شد. داده‌های موجود با استفاده از روش کلالیزی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. از تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده شامل 15 مضمون سازمان‌دهنده شامل نگرش مثبت؛ نگرش منفی؛ خنثی بودن؛ مشکلات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری و پشتیبانی؛ ایجاد استرس و اضطراب؛ یادگیری سطح پایین؛ خلق فرصت تقلب گسترده؛ مهارت تست‌زنی، تنوع در سؤالات و بررسی آسان؛ پایین بودن اعتبار نمره کسب‌شده؛ ترجیح حضوری در مقابل آنلاین؛ عدم رصد دانش‌آموز؛ هرزمانی و هر مکانی بودن آزمون آنلاین؛ تجربه‌ای جدید و گاهی اوقات نه‌چندان خوب؛ ایمن کردن در مقابل به خطر انداختن سلامتی و عدم شکل‌گیری رقابت برابر و سالم نام‌گذاری شدند. به‌طورکلی، نتایج مطالعه حاضر با تأکید بر ضرورت شناسایی معایب و مزایای آزمون‌های آنلاین، نیاز به فرهنگ‌سازی، توانمندسازی معلمین و دانش‌آموزان در فضای مجازی و بازنگری در روش برگزاری آزمون‌های آنلاین و زمینه یادگیری و بهبود عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان از طریق آزمون‌های آنلاین تاکید دارد.