زمینه و هدف: امروزه اینترنت و پایگاههای اطلاعاتی نقش مهمی را در رفتار اطلاع‌جویی افراد، خصوصاً دانشجویان تحصیلات تکمیلی ایفا می‌نمایند. کاربرانی که برای نوشتن پایان نامه خود از اینترنت و پایگاه­های اطلاعاتی استفاده می نمایند، ممکن است همانند کاربرانی که اطلاعات را تنها در کتابخانه جست و جو می‌نمایند، رفتار نکنند و تفاوت‌های زیادی بین این دو دسته وجود داشته باشد. پژوهش حاضر به بررسی رفتار اطلاع‌جویی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه خوارزمی است که در حال نوشتن پایان‌نامه می‌باشند، می‌پردازد.

روش: این پژوهش به صورت کمی و کیفی انجام شده است. داده‌های کمی با استفاده از پرسش‌نامه رفتار اطلاع‌جویی گردآوری و با استفاده از آمار تحلیلی (آزمون t و آزمون فریدمن) در معرض تحلیل قرار گرفت. و در تحلیل داده‌های کیفی نیز با روش تحلیل مضمون و مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفته است. جامعه آماری شامل 100 نفر (50 دانشجوی مرد و 50 دانشجوی زن) انتخاب شدند.

یافته‌ها: نتایج در بررسی آزمون تی برای گروههای دختر و پسر نشان داد که تفاوت معناداری در هیچ‌کدام از ابعاد رفتار ‌اطلاع‌جویی بین پسرها و دخترها وجود ندارد. نتایج آزمون فریدمن تفاوت در میانگین رتبه‌ها در ابعاد رفتار اطلاع جویی دانشجویان را نشان داد. با توجه به نتایج به دست آمده از این آزمون، به ترتیب: تأیید دانش پیشین، قضاوت ربط، خلق اندیشه نوین، زمان و تلاش برای جستجوی اطلاعات دارای بیشترین امتیاز تا کمترین امتیاز می‌باشند. نتایج تحلیل کیفی نشان داد که: بیشترین مشکلات دانشجویان مضامینی همچون استفاده از جستجوی مشارکتی و رفتار مشارکتی، دشواری در یافتن اطلاعات مرتبط، محدودیت زبانی منابع، تعدد اهداف، محدودیت شکلی منابع، ناآشنایی با منابع تخصصی، فقدان مهارت‌های سواد اطلاعاتی و صرف زمان زیاد جهت جستجو و به بیانی دیگر استمرار در جستجو از مشکلات دانشجویان می‌باشد.

نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان داد که دانشجویان تحصیلات تکمیلی نه تنها مهارت‌های لازم را در استفاده از پایگاههای اطلاعاتی ندارند؛ بلکه با این پایگاه‌ها آشنایی کمی دارند؛ که این امر ناکارآمدی آنها در اطلاع‌جویی و ضعف سواد اطلاعاتی آنها را نشان می‌دهد. از این رو، موانع موجود در راه آشنایی و استفاده از پایگاه‌ها و مهارت آموزی برای جستجوی هدفمند ضرورت دارد.