چکیده
زمینه و هدف: نظریه اجتماعی – شناختی که توسط یورلند و البرچتسن معرفی شده است، رسم متداول در دیدگاه شناختی سنتی را وارونه کردهاست. نظریه اجتماعی – شناختی کاربران اطلاعات را در تعلقاتشان به فرهنگهای مختلف، ساختارهای اجتماعی مختلف و حوزههای گوناگون دانش مد نظر قرار میدهد. از اینرو هدف مقاله، توضیح چگونگی کاربرد نظریه اجتماعی - شناختی در بازیابی اطلاعات میباشد.
روش: با مطالعه مبانی نظری و شناسایی مفاهیم، نظریه اجتماعی – شناختی، کاربرد آن در بازیابی اطلاعات تبیین شد. این پژوهش از بعد روش شناسی تحقیق، توصیفی تحلیلی، از منظر هدف، نظری و از منظر پارادایم، کیفی است.
یافتهها: این مطالعه نشان داد که نظریه اجتماعی – شناختی در بازیابی میتواند باعث سازماندهی شناختی و اجتماعی دانش و رده بندی موضوعی خاص شود. در هستیشناسیها در تبدیل اصطلاحنامه به هستیشناسی موثر است. در فرایند اطلاعیابی باعث در نظر گرفتن عوامل واسطهی در رفتار اطلاعیابی میشود. همچنین در ربط نیز در دخیل داشتن عاملهای غیر زبانی در درک معنی از قابلیتهای مناسبی برخوردار است.
نتیجهگیری: نتیجه این مطالعه نشان داد که دیگر نمیتوان فقط از طریق دیدگاه شناختی سنتی به بررسی مسائل مربوط به بازیابی اطلاعات، ربط و رفتار اطلاعیابی پرداخت و لازم است تا تمامی عوامل دخیل در نظریه اجتماعی – شناختی در مطالعات مربوط به این حوزهها مورد بررسی قرار گیرد.