---

زمینه و هدف: هدف اصلی نظام ذخیره و بازیابی اطلاعات، ذخیره و بازیابی اطلاعات مرتبط یعنی ارائه مدارک مرتبط با نیاز اطلاعاتی کاربر است. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان انطباق ربط سیستمی و ربط کاربرمدارانه در پایگاه اطلاعاتی اس. آی. دی،آی. اس .سی و گوگل­اسکولار انجام شده است.

روش: تعداد 15 کلیدواژه از پرتکرارترین کلیدواژه­های فارسی مرتبط با موضوع "تعامل انسان و اطلاعات" و سرعنواهای فرعی آنها انتخاب و در سه پایگاه مذکور به دو زبان انگلیسی و فارسی در دو بازه زمانی دو هفته­ای مورد جستجو قرار گرفتند و نتایج بر­اساس ربط سیستمی که به ترتیب بازیابی و نمایش در پایگاه مشخص می­شود ثبت شدند. ده مقاله اول در هر دوره جستجو به صورت تصادفی در اختیار متخصصان موضوعی قرار داده و برای تعیین میزان ربط موضوعی طیف 1 تا 10 در نظر گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از روش­های آمار توصیفی و استنباطی (آزمون همبستگی اسپیرمن) در نرم افزار اس. پی. اس. اس صورت پذیرفت.

یافته‌ها: ربط در زبان فارسی از نظر متخصصان موضوعی در پایگاه ISC، کمتر از SID و بالاتر ازGoogle Scholar بوده است. مرتبط­ترین مقالات از نظر متخصصان موضوعی، مقالاتی بودند که در رتبه سوم ربط سیستمی قرار داشتند. مدارک با کمترین نمره ربط سیستمی، از نظر متخصصان موضوعی نیز کمترین ربط را در مقایسه با سایر مقالات داشتند. در زبان فارسی، در پایگاه SID یک همبستگی قوی و مثبت بین نمرات ربط سیستمی و ربط کاربرمدارانه وجود داشت و پایگاه Google Scholar وجود یک همبستگی متوسط بین نمرات هر دو نوع ربط را نشان داد؛ در حالیکه در پایگاه ISC بین نمرات همبستگی وجود داشت. در نهایت یافته­ها نشان داد که پایگاه SID بیشترین تطابق بین نمرات ربط را در هر دو بازه و دو زبان دارد و از نظر جستجو توسط کاربران، به احتمال زیاد نتایج مرتبط ­تری بازیابی خواهد کرد.

نتیجه‌گیری: پایگاه اطلاعاتی SID در جستجوی فارسی و لاتین از الگوی مشابهی با نظر متخصصان موضوعی پیروی می­کند، یعنی دقت بازیافت پایگاه SID در بازیابی اطلاعات بیشتر است. در زبان فارسی در Google Scholar کمترین تطابق مشاهده شد

---

هدف: هدف این پژوهش تعیین نقش کتابخانه­های عمومی و دانشگاهی در اشاعه اطلاعات سلامت به اعضا و مقایسه بین این دو نوع کتابخانه با یکدیگر است.

روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام گرفته است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، 379 نفر تعیین شد و با روش نمونه­گیری سهمیه­ای، پرسشنامه­ها توزیع گردید. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم­افزار اس­پی­اس­اس انجام گرفت، و از آزمون­های توصیفی و استنباطی جهت تحلیل داده­ها استفاده شده است.

یافته­ها: یافته­ها نشان داد که با توجه به میانگین نمره مؤلفه­های مورد آزمون، دریافت اطلاعات سلامت در کتابخانه­ها نتایج قابل قبول و خوبی برای کاربران داشته است. هم­چنین از نظر مقایسه بین کتابخانه عمومی و دانشگاهی و مؤلفه­های اطلاعات سلامت از بین 5 مؤلفه (نقش کتابخانه، نتایج حاصل از دریافت اطلاعات سلامت، میزان مفید بودن، استفاده از منابع و موانع دسترسی)، از نظر مؤلفه­­ی موانع دسترسی به اطلاعات سلامت در کتابخانه بین کتابخانه­های عمومی و دانشگاهی تفاوت معناداری وجود دارد. اما، 4 مؤلفه دیگر، تفاوت معناداری وجود ندارد. همچنین، بین جنسیت، سن، تحصیلات و شغل و استفاده از اطلاعات سلامت در کتابخانه رابطه معناداری مشاهده نگردید.

نتیجه­ گیری: کتابخانه نقش بسزایی در اشاعه اطلاعات سلامت دارد، اما به دلایلی از جمله آگاهی نداشتن کاربران از منابع اطلاعات سلامت موجود در کتابخانه و برخی موانع دسترسی به این منابع، بسیاری از کاربران از منابع اطلاعات سلامت کتابخانه استفاده نمی­کنند. در نهایت، پیشنهاداتی با توجه به نتایج پژوهش برای بهبود نقش کتابخانه و استفاده بیشتر کاربران ارائه شده است.

---

زمینه و هدف: هدف از این پژوهش، شناسایی رابطه بین استفاده از شبکه­های اجتماعی با سواد سلامت کاربران کتابخانه­ های عمومی شهر ایلام است.        
روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به روش همبستگی- پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کاربران فعال کتابخانه­ های عمومی شهر ایلام تشکیل می­دهند که براساس جدول مورگان 351 نفر بعنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده­ ها از پرسشنامه محقق ­ساخته شبکه­ های اجتماعی و پرسشنامه استاندارد سواد سلامت منتظری و همکاران (1393) استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده­ های پژوهش از آزمون­های آماری توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار اس­پی­اس­اس نسخه 19 استفاده شده است.
یافته‌ها: یافته­ های پژوهش نشان داد که میانگین مولفه­ های مورد بررسی کاربران در دریافت اطلاعات سواد سلامت درسطح مطلوبی بوده و کاربران با توجه به اهمیت مولفه­های مذکور، اقدام به استفاده از شبکه­ های اجتماعی در حوزه سواد سلامت کردند. یافته­ها همچنین نشان داد بین میزان استفاده کاربران از شبکه های اجتماعی با سواد سلامت و مولفه ­های دسترسی، خواندن، فهم و درک، ارزیابی، کاربرد رابطه معناداری وجود دارد، به عبارتی افزایش میزان استفاده از شبکه­های اجتماعی، باعث افزایش سطح سواد سلامت می­شود.
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه‌گرفت که کتابخانه ­های عمومی با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز مرتبط با حوزه سلامت، بستری مناسب در شبکه ­های اجتماعی با هدف تسهیم تجارب و گسترش سطح سواد سلامت کاربران با در نظر گرفتن مسایل مربوط به محرمانگی اطلاعات کاربران و صحت اطلاعات ارائه شده ایجاد نمایند تا بدین وسیله بتوان امکانات و شرایط جدیدی را در اختیار کاربران کتابخانه‌ها، نهادها و برنامه ­ریزان این حوزه قرار دهند.         

---

زمینه و ﻫﺪف: با توجه به اهمیت فعالیت‏های دانشی، هدف این مطالعه تعیین وضعیت فعالیت­های دانشی درابعاد فردی وسازمانی میان کتابداران کتابخانه­های دانشگاهی وعمومی استان کرمانشاه است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به‏ روش پیمایشی است. برای گردآوری داده­ها، از پرسشنامه هوانگ استفاده شده است، که پس از اعتباریابی میان نمونه پژوهشی توزیع گردید. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 170 نفر تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده‏ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم­افزار اس­پی­اس­اس انجام شده است.
یافته‏ها: بیشترین میانگین فعالیت­های دانشی در ابعاد فردی مربوط‏ به مؤلفه­­­ی جذب دانش و کمترین مربوط‏ به انتشار دانش و در ابعاد سازمانی بیشترین میانگین مربوط به مؤلفه­­­ی یکپارچه‏سازی دانش و کمترین مربوط به مؤلفه­­­ی توسعه دانش بود. درخصوص مقایسه وضعیت فعالیت­های دانشی درابعاد فردی و سازمانی بین کتابداران کتابخانه­های عمومی و دانشگاهی (به­جز موانع دانش) تفاوت معنی‏داری مشاهده نشد. میانگین نمره دیدگاه کتابداران مورد مطالعه درخصوص وضعیت فعالیت­های دانشی درابعاد سازمانی نسبت به فعالیت­های دانشی درابعاد فردی به‏طورمعنی­داری بیشتر است. وضعیت فعالیت­های دانشی درابعاد فردی و سازمانی درکتابخانه­های عمومی و دانشگاهی درحد مطلوبی قرار دارد.
نتیجه‏گیری: با توجه ‏به پائین بودن میانگین رتبه مؤلفه­­­­های انتشار و توسعه دانش، ضروری است تا مسئولان کتابخانه­ها، با برگزاری همایش­ها و سمینارهای مرتبط با حوزه شغلی و استفاده از مشوق­های ترغیبی، زمینه حضور کتابداران در فعالیت­های اجتماعی و نشر افکار و ایده‏های آن­ها را مهیا و برنامه­های آموزشی منظمی را جهت کسب دانش تجربی نیروهای تازه استخدام شده اجرا و حدود وظایف شغلی آن‏ها را تعریف و با استفاده از نیروهای مجرب به تشریح منابع آموزشی و پایگاه­های اطلاعاتی مربوط به کتابخانه اهتمام ورزند.

---

هدف: این پژوهش با هدف تعیین نگرش کتابداران کتابخانه­های عمومی استان ایلام در مورد حریم خصوصی برخط انجام شده است.
روش: این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ نحوه‌ی جمع­‌آوری داده‎ها یک پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی است. در این پژوهش، 136 نفر از کتابداران کتابخانه­‌های عمومی استان ایلام به­‌عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده­‌ها از پرسشنامه تومن و مک­‌کینن (2018) استفاده شد. پایایی این پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ برابر با 91/0 به­دست آمد. به‌­منظور تجزیه و تحلیل داده­ها، از جداول توزیع فراوانی و آزمون آماری کای- دو در نرم­‌افزار اس‌­پی­‌اس‌­اس استفاده گردید.
یافته‌­ها: کتابداران از اینکه دولت و شرکت­‌ها اطلاعات شخصی زیادی درباره آن­ها گردآوری می­‌کنند، نگران هستند و بر این باورند که سازمان­‌ها و مؤسسات دولتی نباید اطلاعات شخصی افراد را با اشخاص ثالث به‌­اشتراک بگذارند، مگر با مجوز خود فرد.
نتیجه­‌گیری: در مورد حریم خصوصی در کتابخانه نگرانی­‌های بسیاری وجود  دارد که این میزان از نگرانی در طی پنج سال گذشته افزایش یافته است. در کتابخانه‌­های عمومی سواد حریم خصوصی برخط به کاربران و کتابداران آموزش داده نمی­شود و برخی از کتابداران معتقدند که کتابخانه در زمینه حفظ اطلاعات خصوصی کاربران سیاستی ندارد. کتابخانه‌­های عمومی استان ایلام باید اقدامات جدی­تر در راستای حفظ حریم خصوصی برخط کتابداران و کاربران انجام دهند و سیاست­‌هایی را در این زمینه تدوین کنند و نیز سیاست­‌های موجود به‌­خوبی برای کتابداران تشریح شود.
 

---