رضا اکبرنژاد، مریم اخوتی، کامبیز بهاءالدین بیگی، شهرام صدقی،
دوره 1، شماره 2 - ( 4-1393 )
چکیده
زمینه و هدف: تصویر به‌عنوان شکلی از مدرک که می‌تواند حجم قابل‌توجهی از اطلاعات را منتقل کند به‌خصوص در حوزه پزشکی از اهمیت خاصی برخوردار است. ویژگی‌های متفاوت تصاویر و الگوریتم‌های مختلف جستجو در سیستمهای بازیابی تصاویر پزشکی و نبود مرجعی جهت ارزیابی کیفیت بازیابی‌های انجام شده، همه انجام یک تحلیل ساختار یافته در حوزه سیستمهای بازیابی تصاویر پزشکی را ضروری می‌نماید. هدف از این پژوهش تحلیل ساختار یافته سیستمهای بازیابی تصاویر پزشکی در مقالات بین سال‌های 2011 – 2000 می‌باشد
روش: عمده‌ترین پایگاه های علمی شاملScopus ، MEDLINE، Web of Knowledge (ISI) و Google Scholar با استفاده از کلیدواژه‌های استاندارد و واژه‌های مربوط به زبان انگلیسی در فاصله زمانی 2000 تا 2011 مورد جستجو قرار گرفتند. تمامی مقالات یافت شده، با استفاده از فرم ارزیابی نقادانه استاندارد مورد بررسی و نمره گزاری قرار گرفته و مقالاتی که بیش از نصف نمره کیفیت را دریافت کرده‌اند، واجد شرایط ورود به مراحل بعد بودند. سپس، داده‌های مهم مربوط به مطالعات استخراج شده و دسته‌بندی گردیدند.
یافته‌ها: تعداد 86 مقاله بررسی شده به سه گروه عمده تقسیم شدند. گروه اول به معرفی سیستمهای جدید بازیابی تصاویر پزشکی پرداخته بودند (45%)، گروه دوم چارچوب جدیدی برای سیستمهای اصلی بازیابی تصاویر پزشکی ارائه داده بودند (40%) و گروه آخر از مطالعات نیز ارزیابی سیستمهای بازیابی تصاویر پزشکی را بر عهده داشتند (15%). طی سال‌های 2011 – 2000 با رشد تولیدات علمی این حوزه مواجه هستیم و در سال 2009 رشد چشمگیری داشته است. نتایج این مطالعه نشان داد که سیستمهای بازیابی تصاویر پزشکی به سمت بازیابی مبتنی بر محتوا (66%) و رویکرد ترکیبی (هم مبتنی بر متن و هم مبتنی بر محتوا) (20%) سوق پیدا کرده‌اند.
نتیجه‌گیری: با توجه به مطالعات انجام گرفته می‌توان گفت که با به‌کارگیری سیستمهای تصاویر پزشکی در کنار سیستمهای پشتیبان تصمیم‌گیری و سایر سیستمهای اطلاعاتی و ارتباطی بیمارستانی می‌توان به کادر بالینی مراکز درمانی و بهداشتی برای ارائه بهتر و مؤثرتر در خدمات و در امر تشخیص کمک کرد. از سوی دیگر این سیستم‌ها می‌توانند در حوزه آموزش و پژوهش نیز نقش مهمی ایفا نمایند. هرچه سیستمهای تصاویر پزشکی به سمت تخصصی‌تر شدن در حوزه‌ای خاص برده شوند و با ویژگی‌های تصاویر جدید طراحی شده باشند به همان نسبت در اهداف خود موفق‌تر خواهند بود.
زینب شورمیج، شهرام صدقی، هما طلاچی،
دوره 1، شماره 3 - ( 9-1393 )
چکیده
زمینه و هدف: جستجوی اطلاعات رفتاری است که از تعامل بین جستجوگر و نظام های اطلاعاتی پدید می آید و این تعامل پویا در محیطی رخ می‌دهد که از آن به عنوان زمینه یا عوامل زمینه‌ای نام می برند. این پژوهش به بررسی لایه‌هایی که از عوامل موثر در شکل‌گیری زمینه و تأثیر آن بر نتیجه تعامل کاربر با گزینه جستجوی بصری در پایگاه اطلاعاتی ابسکو هستند، می‌پردازد. روش: داده‌ها از 28 مصاحبه نیمه ساختاریافته با دانشجویان تحصیلات تکمیلی و کتابداران اطلاع رسان پزشکی گردآوری و با روش‌های کدگذاری باز، محوری و انتخابی، با استفاده از نظریه گراندد تئوری تحلیل شد. یافته‌ها: طبقات کلی و اندیشه محوری شناسایی شده در این پژوهش عبارتند از: خصیصه‌های جستجو، تسهیلات نمایش، بازیابی اطلاعات: دسترس‌پذیری و استفاده‌پذیری نتایج، ویژگی‌های کلی (فردی- شخصیتی) کاربر، ارائه ویژگی‌های منحصربه‌فرد (ارائه گزینه‌های بیشتر و قابل دسترس در صفحه پایگاه). نتیجه‌گیری: این پژوهش همراستا با بسیاری از پژوهش‌های انجام شده با در نظر گرفتن ابعاد زمینه (مکان، شخص، یا شی)، به ضرورت درک واقعیت عوامل زمینه‌ای در بهبود تعامل کاربر در جستجوی وبی پرداخته است. هر یک از وجوه تعامل کاربر با گزینه جستجوی بصری قبل از هر چیز نیازمند شناخت عوامل زمینه‌ای می‌باشد. اهمیت شناخت عوامل زمینه‌ای تأثیر گذار در جستجوی بصری در بهبود رویکردهای انتخابی است.
