هاشم عطاپور، فاطمه فهیم نیا،
دوره 5، شماره 1 - ( 3-1397 )
چکیده
هدف و زمینه: این پژوهش به بررسی تاثیر رتبه نویسندگان در شبکه‌های کتابشناختی بر مدل سند-محور بازیابی تخصص می‌پردازد. هدف آن پی بردن به این نکته است که کدام یک از شبکه‌های کتابشناختی نویسندگان می‌تواند عملکرد مدل سند-محور بازیابی تخصص را بهبود ببخشد.
روش‌شناسی: روش پژوهش تجربی مقدماتی است. برای انجام پژوهش، مجموعه آزمونی متشکل از 55 پرس‌وجو و 96375 سند ایجاد شد: پرس‌وجوهایی که توسط دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران ساخته شد و اسنادی که از مقالات نمایه‌شده علم اطلاعات و دانش‌شناسی در پایگاه وب آو ساینس تشکیل شده بود. پرس‌وجوها به پیکره آزمون عرضه، و مدل بازیابی DLH13 برای بازیابی اسناد به کار گرفته شد. 100 سند اول بازیابی‌شده برای هر پرس‌وجو انتخاب شد. سپس اسامی افراد موجود در آنها استخراج و پردازش، و بر اساس 5 شاخص مورد استفاده در تحلیل شبکه‌های اجتماعی رتبه‌بندی گردید. 10 نتیجه اول هر روش انتخاب و در انبوهه نویسندگان پرس‌وجوی مربوطه قرار گرفت. افراد موجود در سیاهه مورد قضاوت ربط قرار گرفتند تا مقایسه عملکرد رتبه‌بندی‌‌های افراد از حیث یافتن خبرگان میسر شود.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد عملکرد مدل‌های مبتنی بر رتبه‌بندی نویسندگان در شبکه‌های استنادی تفاوت معناداری با مدل سند-محور بازیابی تخصص ندارند، اما عملکرد مدل مبتنی بر رتبه‌بندی نویسندگان در شبکه هم‌تألیفی ضعیف‌تر از مدل سند-محور بازیابی تخصص بوده و آن را کاهش میدهد.
نتیجه‌گیری: در مقایسه با شبکه‌های پدیدآوری، موقعیت افراد در شبکه‌های استنادی شاهد بهتری برای تخصص افراد در حوزه‌های موضوعی مختلف به شمار می‌رود.
هاشم عطاپور، زهرا شیراوند، رسول زوارقی،
دوره 5، شماره 4 - ( 12-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: حوزه علمسنجی در دو دهه اخیر، شاهد تلاش‌هایی بوده است که در جهت شناسایی راه‌ها و ابزارهای نشان دادن ارزش علم برای جامعه و به عبارتی اثرگذاری اجتماعی علم گام برداشته‌اند، تلاش‌هایی که در قالب عناوین مختلف مانند منافع اجتماعی، کیفیت اجتماعی، سودمندی اجتماعی، ربط اجتماعی و نظایر آن انجام‌شده است. انتشارات دانشگاهی بخصوص مقالات علمی نمود بارز فعالیتهای علمی است. یکی از سؤالهای مطرح در این زمینه، آن است که کدام دسته از مقالات دانشگاهی میتوانند اثرگذاری اجتماعی بیشتری داشته باشند. طبق نظر بورنمان، مقالاتی که به‌مرور پژوهشهای قبلی و ارائه گزارشهای ارزیابانه میپردازند از پتانسیل بیشتری برای اثرگذاری اجتماعی برخوردارند. بر این اساس، هدف این پژوهش مقایسه اثرگذاری اجتماعی مقالات مروری با مقالات اصیل پژوهشی نمایه شده چهار رشته روانشناسی، داروسازی، زیستشناسی، و کشاورزی در پایگاه وب‌آو‌ساینس است.
روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و با روش تحلیل دگرسنجی و استفاده از ابزارهای پایگاه وب‌آو‌ساینس برای استخراج مقالات مروری و پژوهشی و ابزار آلتمتریکس اکسپلورر برای به دست آوردن نمره دگرسنجی مقالات انجام‌شده است. جامعه این پژوهش را مقالات مروری و پژوهشی 4 رشته روانشناسی، داروسازی، زیستشناسی و کشاورزی که سال 2015 در وب‌آو‌ساینس منتشرشده‌اند تشکیل میدهد. با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقهای نسبتی، نمونه‌ای از مقالات جامعه پژوهش برای بررسی انتخاب‌شده است. به‌منظور تحلیل دادهها از نرمافزار اس‌پی‌اس‌اس استفاده‌شده است.
یافته‌ها: یافتههای این پژوهش نشان میدهد که بین اثرگذاری اجتماعی مقالات مروری و پژوهشی تفاوت معنادار وجود داشته، به‌طوری‌که اثرگذاری مقالات مروری از مقالات پژوهشی بیشتر است. میانگین حضور مقالات مروری و پژوهشی در مندلی بیشتر از سایر رسانههای اجتماعی این پژوهش است. همچنین کمترین توجه به مقالات مروری و پژوهشی مربوط به ویکیپدیا است.
نتیجه‌گیری: بر اساس یافتههای این پژوهش میتوان نتیجه گرفت مقالات مروری نسبت به مقالات پژوهشی اثرگذاری اجتماعی بیشتری دارد. امری که جایگاه مقالات مروری را در بدنه انتشارات علمی بیش‌ازپیش تقویت می‌کند.
