هدف: بحران بی‌سابقه همه‌گیری کووید-19، اهمیت دسترسی آزاد و به‌هنگام به اطلاعات را بیش از پیش برجسته کرده است. پژوهش حاضر با هدف تبیین تلاش‌های جامعه جهانی برای دسترسی آزاد در بحران همه‌گیری کووید-19 صورت گرفته است.
روش: پژوهش حاضر یک مطالعه مروری تحلیلی بوده و با استفاده از روش پژوهش اسنادی صورت گرفته است. در این راستا، ادبیات دسترسی آزاد با تمرکز بر بحران همه‌گیری کووید-19، با استفاده از جست‌و‌جو در موتور جست‌و‌جوی گوگل، گوگل اسکالر، پایگاه‌های اطلاعاتی پابمد، وب آو ساینس، اسکوپوس و نیز وبگاه‌های ناشران، مجلات و نهادهای معتبر علمی، مورد مطالعه قرار گرفته است.
یافته‌ها: در پاسخ به بحران همه‌گیری کووید-19، جریانی جهانی در راستای تسهیل دسترسی آزاد به یافته‌های پژوهشی مرتبط با این بیماری، صورت گرفته است. نیاز به راهکارهای مناسب درمان، پیشگیری و مهار بیماری و افزایش روزافزون پژوهش‌های مرتبط با کووید-19، نظام ارتباطات علمی و نشر یافته‌های پژوهشی را تحت تأثیر قرار داده و بیانیه‌ها، تدابیر و اقدامات گسترده‌ای در راستای دسترسی آزاد و دستیابی هر چه گسترده‌تر به اطلاعات علمی مرتبط با این بیماری از سوی جامعه جهانی به‌ویژه ناشران، مؤسسات و نهادهای معتبر علمی، انجام شده است.
نتیجه‌گیری: تلاش‌های جامعه جهانی، نشان از اهمیت فزاینده دسترسی آزاد و توجه بیش از پیش به این موضوع دارد. به‌نظر می‌رسد پاسخ جهانی به بحران همه‌گیری کووید-19 می‌تواند درس‌هایی برای آمادگی بهتر برای مدیریت نشر و ارتباطات علمی در بحران‌های احتمالی آینده به‌همراه داشته باشد. در صورتی که دسترسی آزاد به‌عنوان یک ارزش در نظام نشر و ارتباطات علمی در نظر گرفته شود، توسعه و عمومی شدن آن، مستلزم اتخاذ خط‌مشی‌ها و الزامات جامعه علمی به‌عنوان یک ارزش جهانی است.

زمینه و هدف: با توجه به توسعه رسانه‌های اجتماعی در کتابخانه‌ها و ضرورت برخورداری کتابداران از سواد رسانه‌های اجتماعی، پژوهش حاضر باهدف تبیین دیدگاه‌ها و تجربه‌های کتابداران در خصوص سواد رسانه‌های اجتماعی و راهکارهای ارتقای آن صورت گرفته است.

روش: این پژوهش یک مطالعه کیفی است که از طریق مصاحبه صورت گرفته است. جامعه‌ی آماری شامل ۴۰ نفر از کتابداران شاغل در کتابخانه‌های دانشگا‌هی منطقه سیستان است که ۱۴ نفر از این افراد با روش نمونه‌گیری در دسترس جهت مصاحبه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام‌شده است.

یافته‌ها: مضامینی همچون آگاهی شبکه‌ای ازجمله شناخت انواع رسانه‌های اجتماعی و شیوه‌ی صحیح استفاده از هر یک از آن‌ها، آگاهی از حق مؤلف و رعایت حریم شخصی، مصرف نقادانه و ارزیابانه، تبادل اطلاعات و استفاده هدفمند از رسانه‌های اجتماعی ازجمله مسائلی بود که پاسخگویان در این پژوهش به عنوان مضامینی از سواد رسانه‌های اجتماعی مورد اشاره قرار دادند. کتابداران مورد بررسی همچنین بر لزوم آموزش سواد رسانه‌های اجتماعی تأکید داشتند.

نتیجه‌گیری: برنامه‌های آموزش رسمی و غیررسمی سواد رسانه‌های اجتماعی می‌بایست به عنوان ضرورت اساسی جامعه اطلاعاتی به‌طور جدی دنبال گردد. استفاده صحیح و مناسب از رسانه‌های اجتماعی نیاز به فرهنگ‌سازی دارد. همچنین توجه پژوهشگران به تولید آثار کاربردی درزمینه‌ی سواد رسانه‌های اجتماعی به ویژه در ارتباط با جامعه کتابداری و اطلاع‌رسانی ضروری به نظر می‌رسد