---

زمینه و هدف: پژوهش حاضر به بررسی میزان استناد به پایگاه‌های تمام متن در پایان‌نامه‌های علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران در طی سال‌های 1384 تا 1388 می‌پردازد.

روش: بدین منظور تعداد 9952 استناد مربوط به 172 پایان‌نامه موجود در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌ها مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از روش کتاب‌سنجی و از فن تحلیل استنادی استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که تنها 499 (01/5%) از 9952 استناد، استناد به پایگاه‌های اطلاعاتی تمام متن بوده است.

یافته‌ها: با استفاده از قانون برادفورد پایگاه‌هایEmerald، Irandoc، Proquest و ScienceDirect به‌عنوان پایگاه‌های هسته در علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی معرفی شدند. بین میزان استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی تمام متن در پایان‌نامه‌ها به تفکیک هر پایگاه، هر دانشگاه و هر موضوع تفاوت معناداری وجود ندارد. توزیع زبانی استناد به پایگاه‌های اطلاعاتی تمام متن نشان می‌دهد که بیشتر استنادها به زبان انگلیسی بوده است. همچنین میزان استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی تمام متن در پایان-نامه بر اساس زمان رشد صعودی نداشته است.

نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد، استناد به پایگاه‌ها (01/5%) بسیار کم است و روند رو به رشدی را برای استناد به پایگاه‌های اطلاعاتی نشان نمی‌دهد. همچنین از نظر زبان پایگاه‌های اطلاعاتی مورد استناد زبان انگلیسی (96/81%) زبان غالب است

---

زمینه و هدف: مقاله حاضر ارائه دهنده نتایج پژوهشی است که با هدف بررسی میزان آشنایی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی توسط دانشجویان کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی و نیز نگرش آن‌ها نسبت به این شبکه‌ها انجام شد.

روش: روش پژوهش پیمایشی بوده و داده‌ها از طریق یک پرسشنامه تحت وب گردآوری شد. 113 دانشجوی کارشناسی ارشد پرسشنامه را تکمیل نمودند.

نتایج: یافته‌ها نشان می‌دهد که 35 درصد پاسخ‌دهندگان عضو هیچ‌کدام از شبکه‌های اجتماعی نیستند. فیلترینگ اینترنت به‌عنوان بزرگ‌ترین مانع استفاده از شبکه‌های اجتماعی شناخته شد. تصور منفی از شبکه‌های اجتماعی دومین مانع استفاده از این شبکه‌ها بود. 22 درصد از پاسخ‌دهندگان استفاده از شبکه‌های اجتماعی را اتلاف وقت می‌دانستند و 14 درصد هیچ فایده‌ای در استفاده از شبکه‌های اجتماعی نمی‌دیدند. 36 درصد از پاسخ‌دهندگان اعتماد خیلی کمی به اطلاعات منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی داشتند. استفاده کنندگان از شبکه‌های اجتماعی مهارت‌های پایه استفاده از آن‌ها را داشتند اما مهارت آن‌ها در استفاده از امکانات و قابلیت‌ها پیشرفته‌تر شبکه‌های اجتماعی مثل تنظیمات حریم خصوصی اندک بود. پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه دید مثبتی نسبت به استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای اهداف آموزشی و حرفه‌ای داشتند.

نتیجه‌گیری: نویسندگان پیشنهاد می‌کنند که مهارت‌های استفاده از شبکه‌های اجتماعی باید در برنامه آموزشی علم اطلاعات و دانش شناسی گنجانده شود. برخی از فواید آموزش شبکه‌های اجتماعی به دانشجویان از این قرار است: آماده کردن دانشجویان برای استفاده از این فناوری‌ها در کتابخانه‌های محل اشتغال آینده؛ افزایش امکان استخدام دانشجویان علم اطلاعات و دانش شناسی؛ استفاده‌اموزشی از این شبکه‌ها برای ارتباط نزدیک‌تر و بیشتر با دانشجویان و آماده کردن دانشجویان برای آموزش سواد شبکه‌های اجتماعی به دیگران.

---

زمینه و هدف: هدف اصلی این مطالعه آن است که کتاب‌های فارسی حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی از نظر برخورداری از نمایه انتهایی و میزان رعایت استاندارد‌های نمایه‌سازی ایزو 999-1996 و بی. اس. 3700 مورد بررسی قرار گیرند.

روش: روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی ـ پیمایشی است و جامعه آماری شامل کلیه کتاب‌های علمی فارسی تألیفی و ترجمه شده مربوط به حوزه علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی است که از ابتدای سال 1385 تا پایان سال 1391 منتشر شده‌اند و دارای نمایه انتهایی کتاب هستند. برای گردآوری داده‌ها از سیاهه وارسی منطبق با استانداردهای نمایه‌سازی ایزو 999-1996 و بی. اس. 3700 استفاده شده است.

یافته‌ها: یافته‌های مطالعه نشان داد از مجموع 424 عنوان کتاب بررسی شده، 26% آن‌ها دارای نمایه انتهایی و 71% نیز بدون نمایه هستند. در کل میزان رعایت ملاک‌های ارزیابی در نمایه‌های پایان کتاب‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی 56% است.

نتیجه‌گیری: نتایج حاصل نشان داد که درصد تهیه نمایه انتهای کتاب برای کتاب‌های حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی در شرایط نسبتاً مطلوب‌تری در مقایسه با سایر حوزه‌های علمی قرار دارد امّا با توجّه به اهداف و کارکردهای رشته کتابداری رعایت استانداردها در نمایه پایان کتاب‌ها، ضعیف بوده است. زمانبر بودن تهیه نمایه، کمبود وقت و تعجیل در انتشار و عرضه کتاب، مسائل اقتصادی، کمبود نیروی متخصّص و عدم پی بردن به اهمیّت نمایه از جمله موانع تهیه نمایه برای کتاب‌ها هستند و آموزش راهکار اصلی برای بهبود وضعیت نمایه‌سازی است.

---

زمینه و هدف: رسانه­های اطلاع‌رسانی ازنظر نوع ارتباطات و اطلاع‌رسانی باهم متفاوت‌اند، لذا این بررسی در پی تحلیل تطبیقی توانمندی­های اطلاع‌رسانی رسانه­های جمعی و شبکه­های اجتماعی ازنظر کتابداران و اطلاع‌رسانان در سال 1393 می­باشد.
روش: این یک مطالعه پیمایشی و از نوع توصیفی-تحلیلی است. گردآوری داده­ها با استفاده از پرسشنامه به‌صورت سرشماری انجام شد. 94 نفر از کتابداران و اطلاع‌رسانان کتابخانه‌های دو شهرستان تربت‌حیدریه و گناباد در استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفتند. آزمون ناپارامتری ویلکاکسون نیز جهت آزمون فرضیه‌ها مورد استفاده قرار گرفت.
یافته‌ها: بر اساس نتایج حاصل‌شده، ازنظر کتابداران و اطلاع‌رسانان، رسانه­های جمعی و شبکه‌های اجتماعی هرکدام توانمندی ویژه و خاصی در اطلاع‌رسانی و آگاهی‌رسانی را دارا بودند. اما توانمندی شبکه­های اجتماعی درمجموع حیطه‌های مورد بررسی نسبت به رسانه­های جمعی ازنظر کتابداران و اطلاع‌رسانان در سطح بالاتری قرار داشت.
نتیجه‌گیری: شناخت و اطلاع از توانمندی­های رسانه­های جمعی و شبکه­های اجتماعی می­تواند در استفاده مؤثرتر از این رسانه­ها و خصوصاً شبکه‌های اجتماعی به مدیران و مسئولین مربوطه جهت تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی مناسب‌تر کمک نماید. این نتایج می‌تواند ما را در انتخاب و اثرگذاری بیشتر یار و مددکار باشد.

---

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت خودمراقبتی برای افراد ، هدف پژوهش ارائه مدل مناسب برای اطلاع‌رسانی خود مراقبتی به بیماران در نظام اطلاع‌رسانی پزشکی کشور می‌باشد.
روش: این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی، ازنظر نحوه جمع‌آوری داده‌ها به شکل کمی و ازنظر روش اجرای پژوهش از نوع پیمایشی مقطعی می باشد. جامعه آماری کمی، شامل کادر پزشکی و درمانی بیمارستان‌های آموزشی درمانی ایران می‌باشد. براساس حجم جامعه آماری 5000 هزار نفری و براساس فرمول کوکران تعداد 356 نفر نمونه اولیه تعیین شد. ابزار گرداوری داده های  تحقیق ،  پرسشنامه استاندارد تحقیق کیفی خواجه علی و همکاران(2020) می باشد که شامل  2 بعد، 14 مؤلفه و 92 سوال بود.
یافته ها: بر اساس تحلیل عاملی انجام شده در نرم افزار AMOS  کلیه پارامترهای مدل تحلیل عاملی اطلاع رسانی و خودمراقبتی در سطح اطمینان 95 درصد معنا دار می باشند و مدل از برازندگی مطلوبی برخوردار است. در بعد خود مراقبتی، مؤلفه‌های خود مراقبتی خدمات درمانی دارای وزن 0/422 و در مؤلفه اصلاح 0/924 و در مراقبت‌های رفتاری 417 / 0 به دست آمده است. ضمناً برای مؤلفه مشارکت در مراقبت 0/92برای پیشگیری 0/897، مؤلفه مراقبت‌های فردی 0/482 برای مؤلفه رضایت 0/448و مراقبت‌های محیطی 0/502 برای سلامت 0/852 به‌دست‌آمده است. در مورد بعد اطلاع‌رسانی برای مؤلفه دانش و معرفت 0/907، برای پردازش 0/852 برای توزیع اخبار 0/887برای آگاهی 0/798به‌دست‌آمده است. ضمناً برای ابعاد اطلاع‌رسانی و خود مراقبتی به ترتیب وزن 0/69 و 0/77به‌دست‌آمده است.
نتیجه گیری: در این مدل، وظیفه اصلی مراقبت از بیماران مزمن بر عهده تیم مراقبت اولیه است و پزشکان مراقبت اولیه ، بخش قابل توجهی از وقت خود را صرف مراقبت از بیماران مزمن می‌کنند. از آنجا که در این مدل، مراقبت از بیماران در واحدهای ارائه خدمت که خود جزئی از نظام سلامت هستند ، رخ می‌دهد و نظام سلامت هم  جزئی از جامعه‌ی بزرگ‌تر در برگیرنده آن است، نوعی مراقبت مشارکتی در جریان است. یکی از مهم‌ترین نتایج پژوهش‌های رفتار اطلاعاتی کمک به متخصصان علم اطلاعات است تا بتوانند از نیازهای اطلاعاتی جامعه هدف خود مطلع شده تا از آن طریق بتوانند برنامه‌ریزی لازم  برای تهیه منابع اطلاعاتی برای خود مراقبتی بیماران نظام اطلاع‌رسانی پزشکی کشور   انجام دهند. با توجه به مدل به دست آمده ، مراقبت مشارکتی می تواند در راستای مراقبت از بیماران و اطلاع رسانی خودمراقبتی به آنان نتیجه مطلوبی در نظام اطلاع رسانی پزشکی کشور به بار آورد .