جستجو در مقالات منتشر شده
دوره 1، شماره 2 - ( 4-1393 )
زمینه و هدف: بسیاری از نظریات رفتار اطلاعاتی به دلیل نشأت گرفتن از نظریات یکسان در حوزه‌های مشابه و یا شیوه‌های نظریه‌پردازی مشترک، دارای پیوندهای مفهومی هستند. این مقاله بررسی و مقایسه سه نظریه مطرح در حوزه رفتار اطلاعاتی با هدف تبیین روابط مفهومی موجود است.
روش: در این مطالعه ابتدا مبانی نظری و رویکردهای سه نظریۀ فقر اطلاعاتی، سرریز اطلاعاتی و سرمایۀ اجتماعی در حوزه رفتار اطلاعاتی بررسی و سپس با رویکردی تحلیلی روابط مفهومی موجود تبیین شد.
یافتهها: نظریۀ فقر اطلاعاتی وجود طبقات اجتماعی و عضویت در گروه‌های اجتماعی را مسبب بروز فقر اطلاعاتی می‌داند در حالیکه نظریۀ سرریز اطلاعاتی به سردرگمی فرد در مواجهه با انبوهی از اطلاعات اشاره دارد. نظریۀ سرمایه اجتماعی که ریشه در تحلیل شبکه‌های اجتماعی دارد به منابع درونِ شبکۀ اجتماعی یک فرد برای دستیابی به اطلاعات می‌پردازد. دو نظریۀ فقر و سرریز اطلاعات به پرهیز از اطلاعات اشاره دارند، یعنی موقعیتی که اطلاعات وجود دارد اما دسترسی به آن محدود شده است. دو نظریۀ سرمایه اجتماعی و فقر اطلاعاتی به ساختار طبقات اجتماعی در اطلاع‌جویی تأکید دارند و به اهمیت وجود اعتماد در میان افراد جامعه برای دسترسی به اطلاعات می‌پردازند.
نتیجهگیری: کتابخانه‌ها می‌توانند با ارائۀ برنامه‌هایی سرمایه اجتماعی کاربران را تقویت کنند و بر سرریز اطلاعات و فقر اطلاعاتی آنها غلبه کنند.
دوره 3، شماره 2 - ( 6-1395 )
چکیده
زمینه و هدف: نظریه اجتماعی – شناختی که توسط یورلند و البرچتسن معرفی شده است، رسم متداول در دیدگاه شناختی سنتی را وارونه کرده‌است. نظریه اجتماعی – شناختی کاربران اطلاعات را در تعلقاتشان به فرهنگ‌های مختلف، ساختارهای اجتماعی مختلف و حوزه‌های گوناگون دانش مد نظر قرار میدهد. از اینرو هدف مقاله، توضیح چگونگی کاربرد نظریه اجتماعی - شناختی در بازیابی اطلاعات می‌باشد.
روش: با مطالعه مبانی نظری و شناسایی مفاهیم، نظریه اجتماعی – شناختی، کاربرد آن در بازیابی اطلاعات تبیین شد. این پژوهش از بعد روش شناسی تحقیق، توصیفی تحلیلی، از منظر هدف، نظری و از منظر پارادایم، کیفی است.
یافتهها: این مطالعه نشان داد که نظریه اجتماعی – شناختی در بازیابی میتواند باعث سازماندهی شناختی و اجتماعی دانش و رده بندی موضوعی خاص شود. در هستی‌شناسی‌ها در تبدیل اصطلاحنامه به هستی‌شناسی موثر است. در فرایند اطلاع‌یابی باعث در نظر گرفتن عوامل واسطه‌ی در رفتار اطلاع‌یابی می‌شود. همچنین در ربط نیز در دخیل داشتن عامل‌های غیر زبانی در درک معنی از قابلیت‌های مناسبی برخوردار است.
نتیجهگیری: نتیجه این مطالعه نشان داد که دیگر نمی‌توان فقط از طریق دیدگاه شناختی سنتی به بررسی مسائل مربوط به بازیابی اطلاعات، ربط و رفتار اطلاع‌یابی پرداخت و لازم است تا تمامی عوامل دخیل در نظریه اجتماعی – شناختی در مطالعات مربوط به این حوزه‌ها مورد بررسی قرار گیرد.
دوره 4، شماره 2 - ( 6-1396 )
زمینه و هدف: اطلاعات تجاری به عنوان یکی از منابع مهم شرکتها بیان شده است. به خصوص برای شرکتهای مستقر در پارک علم و فناوری که قصد راه اندازی کسب و کاری فناورانه و ورود به بازار را دارند. اما در این بین نیاز است که مسائل مختلف رفتار اطلاعاتی تجاری شرکتها بررسی شود. بنابراین هدف این پژوهش بررسی رفتار اطلاعاتی تجاری شرکتهای مستقر در پارک علم و فناوری است.
روش: این پژوهش به صورت کیفی و با استفاده از رویکرد نظریه زمینهای انجام شده است. جامعه پژوهش را شرکتهای مستقر در پارک علم و فناوری خوزستان تشکیل میدهند. ابزار گردآوری داده مصاحبه نیمه ساختار یافته بوده است که مصاحبه با 14 شرکت دادههای این پژوهش را تشکیل میدهند.
یافتهها: یافته های پژوهش نشان می دهد که اهداف جستجو و کسب اطلاعات تجاری در مقوله های دستیابی به اهداف و انجام وظایف سازمانی، به‌روز بودن، بهره‌وری، رقابت‌جویی، آمادگی برای موقعیت ها و حل مسئله و نیازهای اطلاعاتی تجاری در مقولههای اطلاعات زمینه ای از بازار، اطلاع از سیاستهای ملی و بین‌المللی، قوانین، اطلاعات مالی، اطلاعات محصولات، اطلاعات مدیریتی، مدیریت اطلاعات قرار گرفتهاند. همچنین مقوله های رسانه های جمعی، پارک علم و فناوری، اینترنت، دورههای آموزشی، ارتباطات غیررسمی، کتابخانه و مشاورین طبقات منابع کسب اطلاعات تجاری را تشکیل داده و موانع کسب اطلاعات در طبقه های نداشتن مهارت های اطلاع یابی و سواد اطلاعاتی، مشکلات پیرامون خود اطلاعات، زیرساختهای فنی، عوامل فردی، مشکلات فرهنگی، سیاسی و اخلاقی، مشکلات دریافت اطلاعات از پارک و مشکلات سازمانی قرار گرفتهاند.
نتیجهگیری: بررسی رفتار اطلاعاتی تجاری شرکتهای مستقر در پارک علم و فناوری نشان میدهد این شرکتها از اهمیت اطلاعات تجاری در کسب و کار آگاه هستند و نیازهای اطلاعاتی تجاری آنها مطابق با جوامع پژوهشی دیگر است و در این راه منابعی و موانعی شناسایی شده اند که میتواند به ارائه خدمات اطلاعاتی مناسب برای این شرکت ها کمک کند.
دوره 5، شماره 1 - ( 3-1397 )
زمینه و هدف: دوره نوجوانی یکی از مراحل مهم و اساسی در زندگی هر فردی است و مؤلفه اساسی در این دوران، هویت یابی است. تاکنون نظریات مختلفی در خصوص این دوره از زندگی مطرح شده است. یکی از این نظریات، نظریه روانی- اجتماعی اریکسون است که بحران این دوران را «هویت در برابر سردرگمی نقش» تعریف کرده است. افزون بر آن افرادی دیگر نظیر مارسیا و برزونسکی به وضعیتهای هویتی و سبکهای پردازش هویت افراد اشاره نموده اند. کتاب های داستان به منزله ابزارهایی برای کسب دانش و هویت یابی در نوجوانان هستند و هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت داستان‌های نوجوانان از حیث ابعاد و مؤلفه های هویتیابی است.
روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی است. روش این پژوهش، توصیفی است. همچنین، از رویکرد تحلیل محتوا به منظور جمع آوری داده های پژوهش استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه کتاب های داستانی گروه های سنی "د" و "ه" است که در سال های 94-1390 توسط انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شده است که در مجموع، 180 عنوان داستان را دربرمی گیرد.
یافته ها: یافته ها نشان داد بیشترین توجه داستانها به هویت فردی، هویت خانوادگی، هویت گروهی، و هویت ملی تمرکز یافته است. سایر انواع هویت به تفکیک در داستان‌های تألیفی و ترجمه ای متفاوت است. به طور کلی بیشتر شخصیتهای اصلی داستانها (تألیف و ترجمه) در وضعیت سردرگم قرار دارند. پس از آن، وضعیت هویتی دیرتحقق پذیر و وضعیت هویتی موفق است. وضعیت زودتحقق پذیر نیز در داستانها، کمترین درصد فراوانی را دربرمی گیرد. همچنین، بیشتر شخصیتهای اصلی داستانها از سبک پردازش اطلاعاتی بهره گرفتند. سبک غالب دیگر در پردازش اطلاعات توسط شخصیتهای اصلی داستانها، سبک سردرگم است و کمترین میزان به سبک هنجاری اختصاص دارد.
نتیجه گیری: در مجموع، با توجه به یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر به طور کامل آشکار است که در کتابهای داستانی مورد بررسی به انواع مختلف هویت به شکل یکسانی توجه نشده است. مسلم است که توجه کم و بسیار کم به سایر هویتها، اثرات منفی و آسیبهای جدی و جبران ناپذیری را در زمینه شکل گیری و تثبیت هویت نوجوانان بر جای می گذارد. همچنین در بررسی وضعیت هویتی شخصیتهای اصلی داستان‌های نوجوانان، یافته ها نشان داد که فراوانی وضعیت این شخصیتها در زمینه هویت یابی متفاوت است. در بررسی سبک های پردازش هویتی در شخصیتهای اصلی داستان‌های مورد بررسی نیز توزیع یکسانی مشاهده نشد.
دوره 5، شماره 3 - ( 9-1397 )
زمینه و هدف :ارتقاء کیفیت زندگی افراد دارای معلولیت جسمی-حرکتی در گرو تأمین نیازهای اطلاعاتی آنها صورت می گیرد. اشتغال نقش کلیدی در زندگی این افراد ایفا می کند و اشتغال حمایتی عنوان راهکاری در جهت بهبود زندگی آنها محسوب می شود. پژوهش حاضر بررسی نیاز اطلاعاتی افراد دارای معلولیتی است که با عنوان توان یاب در برنامه های اشتغال حمایتی شرکت میکنند.
روش: پژوهش به صورت کیفی و با شیوه گراندد تئوری (نظریه داده بنیاد) به بررسی نیازهای اطلاعاتی توان یابان شرکت کننده در طرح اشتغال حمایتی مجتمع رعد پرداخت. دادههای مورد نیاز در این پژوهش از مصاحبه های نیمه ساختار یافته با بیست و چهار توان یاب و همیار شغلی که به صورت هدفمند و نظری انتخاب شدند، گردآوری شد و مصاحبه ها تا اشباع داده ها ادامه یافت. سپس طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی که شیوه مورد استفاده در پژوهش گراندد تئوری است نیازهای اطلاعاتی افراد دارای معلولیت شرکتکننده در برنامه اشتغال حمایتی استخراج و دسته بندی شد.
یافته ها: نتایج مطالعه حاکی از نیازهای اطلاعاتی متنوع در این افراد بود که در قالب چهار طبقه اصلی (1) اخبار و اطلاعات عمومی، (۲) توانمند سازی و رفع مشکلات شخصی و خانوادگی، (3) پژوهش، آموزش، یادگیری مادام العمر و (۴) اطلاعات تخصصی و شغلی قرار گرفت. مهمترین راه های ارتباطی توانیابان در کسب اطلاعات فوق در پنج مقوله شامل فضای مجازی، رسانه های ارتباط جمعی، منابع اطلاعاتی انسانی، جلسات و دوره های آموزشی و نهادهای دولتی مسئول قرار گرفتند.
نتیجهگیری: با توجه به اهمیت کسب اطلاعات توسط توانیابان، رفع نگرانیها و سایر نیازهای این افراد، توجه بیشتر به نیازهای اطلاعاتی آنها ضروری به نظر می رسد. این نیازها در بسیاری از موارد همانند نیازهای افراد عادی جامعه بود. تفاوت های مشاهده شده ناشی از وضعیت جسمی- حرکتی خاص این گروه از جامعه است که نهادهای مسئول موظف به فراهم آوری امکانات لازم در جهت دسترسی هر چه بیشتر این افراد به اطلاعات مورد نیاز می باشند.
دوره 8، شماره 1 - ( 3-1400 )
زمینه و هدف: اهمیت همکاری بین کتابداران و دانشگاهیان در افزایش موفقیت علمی دانشجویان و ظرفیت پژوهش به طور گسترده‌ای شناخته شده‌است. هدف این پژوهش ارائه الگوی تاثیر تعاملات پژوهشی اعضای هیات‌علمی و دانشجویان با کتابداران بر تولیدات علمی با رویکرد داده‌بنیاد است.
روش‌پژوهش: این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با به‌کارگیری روش پژوهش داده‌بنیاد انجام گرفته است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه با سوالات بازبود و به منظور گردآوری اطلاعات از نمونه‌گیری نظری با روش هدفمند استفاده شد، که بر مبنای آن سوالات پرسشنامه بین20 نفر از اعضای هیات‌علمی و کتابداران توزیع و جمع‌آوری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها در سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام و بر اساس آن مدل کیفی پژوهش طراحی شد.
یافتهها: یافتهها نشان داد از مجموع 264 کد باز شناسایی شده 44 کد محوری و در نهایت 10 کد انتخابی شناسایی شدند که در قالب مدل پارادیمی شامل بهبود تعاملات پژوهشی اعضای هیات‌علمی و دانشجویان با کتابداران در تولیدات علمی به عنوان مقوله‌ی محوری و شرایط علی(آموزش مهارت‌ها و سواد اطلاعاتی، تعامل و تجربیات دانشی)، عوامل زمینهای(مشاوره‌ی اطلاعاتی و پژوهشی، منابع پژوهشی)، شرایط مداخله‌گر(قوانین و مقررات پژوهشی )، راهبردها(ارزیابی برونداد علمی، مدیریت منابع پژوهشی) و پیامدها(افزایش تولیدات علمی، مدیریت هزینه و کار تیمی) قرار گرفت.
نتیجهگیری: 6 طبقه عوامل (علّی، زمینهای، مداخله‌گر، مقوله‌ی اصلی، راهبردها و پیامدها) مؤثر شناسایی شده در تعاملات پژوهشی جامعه‌ی مورد بررسی، نقش بهینه‌ای در زمینه‌ی شناسایی اولویت‌های پژوهشی دانشگاه و حمایت از محققان، امکان‌پذیر کردن انجام فعالیت‌های پژوهشی گسترده و بهبود تولیدات علمی دارند. پذیرش و گسترش سریع رویکرد نوین استفاده از این‌گونه تعاملات و به‌کارگیری عوامل شناسایی شده در برنامه‌های توسعه دانشگاه‌ها بیش از هر چیز، نتیجه مزایا و فوایدی است که در این رویکرد فناورانه نهفته است.
دوره 8، شماره 4 - ( 11-1400 )
روش: پژوهش حاضر، مبتنی بر روش‌شناسی نظریه کنش‌گر-شبکه، به معرفی کنش‌گر-شبکه‌های همزیستی پرداخته است. دادههای مورد نیاز پژوهش، به طور عمده از طریق مصاحبه با مدیران، کارشناسان و کاربران فعال در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی گردآوری شده است.
یافتهها: در همزیستی انسان-فناوری معنایی، علاوه بر انسان (در قالب طراح یا کاربر)، 11 کنش‌گر دیگر (شامل: محصول معنایی، زمینه، زیرساخت، داده، دانش، رسانه اجتماعی، وب، مراکز علمی، سازمان، هوش مصنوعی و هستان‌شناسی) نقش دارند که در تعامل با یکدیگر، هفت کنش‌گر-شبکه پویای همزیستی (شامل: طراحی و توسعه محصول، استفاده از محصول، رهبری و مدیریت، مدیریت داده، مدیریت دانش، آموزش و شرایط زمینهای) را تشکیل میدهند.
نتیجهگیری: محصولات معنایی در کنار انسان، کنش‌گرانی مستقل، خودمختار و خودآگاه هستند که قادرند در همزیستی میان انسان و فناوری، از صرف واسطه تغییر بودن فراتر رفته و حاکم بر تغییرات اجتماعی شوند؛ در چنین شرایطی، انسان به عنوان آفریننده محصول معنایی، باید علاوه بر تقویت قابلیت‌های فنی در آفرینش محصول، نسبت به واسپاری اموری که محصول قادر به انجام آن است اقدام نماید
دوره 9، شماره 3 - ( 7-1401 )
زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، ساخت و اعتباریابی پرسشنامه تجربه سواد اطلاعاتی در محیط کار با تأکید بر نظریه فعالیت است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شده است. پژوهش حاضر، پژوهش کمّی است که با رویکرد طراحی ابزار انجام شده است. در این پژوهش به‌منظور بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه، از روش نمونه تصادفی طبقه‌ای نسبتی ۸۶ نفری از کارکنان گروه‌های آموزشی مختلف دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ استفاده شده است. همچنین از روش‌های ساخت پرسشنامه همچون روایی ظاهری، محتوایی و تحلیل عاملی تأییدی برای بررسی روایی سازه استفاده شد. به‌منظور بررسی همسانی درونی نیز آلفای کرونباخ به کار رفت. در این پژوهش به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای آماری Smart pls و SPSS استفاده شد.
یافتهها: شاخص روایی محتوایی و ظاهری مقیاس، مقدار مطلوب به دست آمد. همچنین مقدار آماره t در تمام موارد بزرگ‌تر از ۱.۹۶ و در بارگذاری عاملی نیز همه عاملها با میزان تبیین مناسبی در تحلیل عاملی، (از ۰.۴ بزرگ‌تر) تأیید شدند. آلفای کرونباخ برای همه عاملها مقدار قابل‌قبول ۰.۷ تا ۰.۹ بود.
نتیجهگیری: نتایج حاکی از تأثیر عوامل تجربه سواد اطلاعاتی باتوجه‌به نظریه فعالیت است. مقیاس طراحی شده به‌منظور بررسی تجربه سواد اطلاعاتی در محیط کار باتوجه‌به عوامل نظریه فعالیت، مناسب ارزیابی شده و استفاده از آن برای سنجش مفهوم جدید سواد اطلاعاتی، یعنی تجربه سواد اطلاعاتی که به نظریه فعالیت می‌پردازد، توصیه می‌گردد
| صفحه 1 از 1 |
پایگاه های مرتبط
کلمات کلیدی
نشریه, مجله علمی, تعامل انسان و اطلاعات, دانش شناسی, اخلاق, اخلاق گفتمانی, اخلاق آشکارسازی, نظریههای اخلاقینظرسنجی
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تعامل انسان و اطلاعات می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2024 CC BY-NC 4.0 | Human Information Interaction
Designed & Developed by : Yektaweb