AU - Majidi, Akbar AU - Naghshineh, nader AU - Ismaili ghivi, Mohammad reza AU - Hashemi, Manhoodreza TI - Study of the foundation, models and issues of research data curation and management in scientific and academic environments PT - JOURNAL ARTICLE TA - hii JN - hii VO - 4 VI - 2 IP - 2 4099 - http://hii.khu.ac.ir/article-1-2598-fa.html 4100 - http://hii.khu.ac.ir/article-1-2598-fa.pdf SO - hii 2 AB  - زمینه و هدف: گزینش و مدیریت داده ­های پژوهشی حوزه نوظهور آموزشی و پژوهشی در علم اطلاعات و دانش­ شناسی است. این حوزه دارای مسائل و ابعاد گسترده­ ایی است. هدف این مقاله مطالعه،شناسایی و بحث و بررسی مبانی و مفاهیم،مدل­ ها و چهارچوب­ ها و ابعاد و چالش­ های گزینش و مدیریت داده­ های پژوهشی در محیط­ های علمی و دانشگاهی است. روش پژوهش: مقاله حاضر یک مقاله مروری است و از روش کتابخانه­ ایی برای گردآوری مدارک و متون علمی و پژوهشی این حوزه استفاده شد. در این پژوهش پایگاه­ های اطلاعات علمی خارجی و داخلی و همچنین منابع وب با کلیدواژه­ های «data curation»،«digital curation»،«research data management»،«research data curation» و معادل آنها در فارسی جست و جو شدند. پس از حذف منابع تکراری و منابع نامرتبط، در مجموع 132 منبع تفکیک و محتوی آنها ارزیابی و تحلیل نهایی شد. یافته‌ها: تحلیل متون نشان داد که گزینش و مدیریت داده­ های پژوهشی حوزه­ایی نوظهور با مسائل پیچیده و ابعاد مختلفی است که طیف وسیعی از مسائل آموزشی،سازمانی،فرهنگی،فناوری،قانونی،امنیتی را شامل می­ شود. این حوزه از دهه 2000میلادی مورد توجه دولت­ها،سازمان‌های تأمین مالی پژوهش، دانشگاه‌ها قرار گرفته و اجتماع پژوهشی قوی از پژوهشگران مختلف به‌ خصوص پژوهشگران علم اطلاعات و دانش­ شناسی، آرشیو و سیستم­ های اطلاعاتی حول آن شکل گرفته است. امروزه گزینش و مدیریت داده­ های پژوهشی به عنوان یکی از اجزای اصلی سیاست­گذاری کلان علم و فناوری مطرح شده و نیازمند حمایت دولت و نهادهای قانون­گذار و سیاست­گذار است. مدل­ ها و چهارچوب­ های مختلفی در سطوح مختلف ملی،موسسه یا اجتماع خاص و رشته برای درک ابعاد گزینش و مدیریت داده­ های پژوهشی و اجرای آن ترسیم شده­ اند.همچنین مطالعه متون نشان داد که کتابخانه­ ها و کتابداران از شایستگی و صلاحیت لازم برای برعهده گرفتن نقش­ ها و مسئولیت­ های گزینش و مدیریت داده­ های پژوهشی در دانشگاه و موسسات علمی برخوردارند. با این حال، گزینش و مدیریت داده­ های پژوهشی در اجرا و عمل با چالش­ هایی از قبیل حریم خصوصی،مالکیت داده،حقوق مالکیت فکری،عدم به اشتراک­گذاری داده توسط محققان،نبود زیرساختارهای مناسب مدیریت داده،عدم آگاهی و شناخت و دانش درباره فرایند گزینش و مدیریت داده و غیره روبرو است. نتیجه­ گیری: علیرغم پژوهش ­های گسترده در خارج، این حوزه در ایران چندان مورد توجه واقع نشده است. بنابراین این مقاله به طور نسبتاً جامع به موضوع و ابعاد گزینش و مدیریت داده ­های پژوهشی می ­پردازد و می­تواند برای پژوهشگران، سیاستگذاران علم و فناوری، کتابداران به منظور تحقیق و اجرای خدمات گزینش و مدیریت داده­ های پژوهشی مفید باشد. CP - IRAN IN - Tehran- LG - eng PB - hii PG - 31 PT - Research YR - 2017