چکیده :
پژوهش حاضر با هدف مقایسهی کنترل شناختی، حل مساله اجتماعی و عزت نفس دانش آموزان دوزبانهی کرد- فارس زبان و تک زبانهی فارس زبان انجام شد. این پژوهش از نظر روش پژوهشی از نوع علی- مقایسهای بوده است. جامعهی پژوهش شامل تمامی دانش آموزان تک زبانهی فارس زبان و دوزبانهی کرد- فارس زبان پایه هشتم مقطع متوسطه اول در سال تحصیلی 95-1394 بودهاند. نمونهی مورد نظر متشکل از 80 دانش آموز( 40 دانش آموز تک زبانه و 40 دانش آموز دوزبانه) بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحلهای انتخاب شدند. برای جمع آوری دادهها از آزمون مرتب کردن کارت ویسکانسین گرانت و برگ(1948)، پرسش نامهی تجدید نظر شدهی حل مساله اجتماعی دیزریلا و همکاران(2002) و عزت نفس کوپراسمیت(1967)،استفاده شد. دادهها با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون تی برای دو گروه مستقل تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که بین دانش آموزان دوزبانه و تک زبانه از نظر کنترل شناختی و عزت نفس تفاوت معناداری وجود داشت و عملکرد دوزبانه ها بهتر از عملکرد تک زبانه ها بود، ولی در زمینه حل مساله اجتماعی برخلاف پژوهش های پیشین تفاوت معناداری وجود نداشت. با توجه به نتایج میتوان گفت که چون دوزبانه ها با دو نظام از قواعد زبانی مواجهاند و دانش آنها نسبت به زبان بیشتر از یک زبانهها میباشد، پس از نظر شناختی برتری دارند، و اینکه هر زبان دارای بار فرهنگی مخصوص به خود میباشد که این بار فرهنگی تجارب گستردهای از اطلاعات و حمایت ها را دارد و این بر عزت نفس تاثیر مثبت دارد، و در زمینه حل مساله اجتماعی احتمالاً نوع دوزبانگی، تبحر و مهارت افراد در زبان دوم، غنای محیط، فرصت فراهم شده برای دو زبان و روش شناسیها موجب تقویت یا تضعیف یادگیری زبان دوم شده و اثرات متفاوتی به دنبال داشته است
