141 نتیجه برای نوع مطالعه: مطالعه موردی
خسرو مهرشاهی، حمید علی الهی،
جلد 11، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
بهمنظور بهسازی خاک در محل مخازن نفت پرژۀ انبار نفت ماهشهر، به‌علت وجود لایه‌های زیرسطحی نرم رسی و بالا بودن تراز آب زیرزمینی در ناحیۀ بررسی شده، برای نداشتن خسارات ناشی از نشست‌های تحکیمی دراز مدت در اثر ساخت مخازن، از روش پیش بارگذاری به‌کمک خاک‌ریز به‌همراه زهکشهای قائم پیش‌ساخته (PVD) با الگوی مثلثی استفاده شده است. برای کنترل نتایج محاسباتی و عملکرد مناسب خاک‌ریزها از ابزار دقیقهایی نظیر نشست‌سنجها و پیزومترها که در تمامی نقاط خاک‌ریز نصب شدهاند، بهره گرفته شده است. در این مقاله آنالیز برگشتی با استفاده از نتایج ابزار دقیق و به‌کمک نرم‌افزار تفاضل محدود Settle ۳D انجام شده و نتایج به‌دست آمده با یک‌دیگر مقایسه شده است. در این راستا پارامترهای تأثیرگذار ژئوتکنیکی اولیۀ حاصل از آزمایش‌های آزمایشگاهی و صحرایی با استفاده از این روش تصحیح شده است. نتایج به‌دست آمده نشان میدهد که پارامترهای آزمایشگاهی مؤثر در نظر گرفته شده برای محاسبات اولیۀ نشست تحکیمی خاک نظیر (Cc) و (Pc)، به‌ترتیب بیش‌تر و کم‌تر از مقادیر واقعی اندازهگیری شده است و پارامترهای آزمایشگاهی مؤثر در نظر گرفته شده برای محاسبات زمان تحکیم خاک (Kh وKv ) از مقادیر واقعی اندازهگیری شده کم‌تر پیش‌بینی شده است. هم‌چنین نتایج حاصل بر مبنای بررسی‌های پارامتریک انجام شده در مورد آرایش و عمق زهکشهای قائم، نشان داد که با افزایش طول زهکش‌ها نسبت به فواصل آن‌ها می‌توان کارایی این روش را افزایش داد.
مجید کاظمی، جعفر بلوری بزاز،
جلد 11، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
آماده‌سازی لایه‌های ماسه به‌صورت یک‌نواخت و تکرارپذیر با وزن مخصوص مورد نیاز، قطعاً پیش‌نیاز انجام آزمایش‌های قابل اعتماد بر نمونههای بازسازی‌شده ماسه در آزمایشگاه است. در بین روشهای مختلف تهیه نمونه، روش بارش ماسه به‌دلیل مزیت‌های منحصربه‌فرد آن به‌طور گسترده‌ای استفاده میشود. در این تحقیق یک روش جدید بارش ماسه به‌نام سیستم متحرک بارش پرده‌ای برای بازسازی نمونههای بزرگ در پژوهشهای آزمایشگاهی توسعه یافته است. این دستگاه یک سیستم ساده و کم‌هزینه است که عملکرد آن بر مبنای بارش ماسه در هوا بوده است و ضمن کاهش زمان تهیه نمونه، توانایی تولید نمونه‌هایی با دامنۀ وسیعی از تراکم نسبی (۲۵%-۹۶%) و یک‌نواختی زیاد را دارد. بهمنظور بررسی مطلوبیت روش بارش پیشنهادی و تعیین اثر سرعت حرکت پرده، عرض پرده، ارتفاع و نرخ بارش بر تراکم نسبی و یک‌نواختی ماسه باریده شده، مجموعهای از آزمایش‌ها انجام شده است. نتایج نشان میدهد برای ماسه مصرفی در این تحقیق با افزایش سرعت حرکت پرده، مقدار تراکم نسبی نمونه افزایش مییابد. هم‌چنین افزایش عرض پرده، کاهش مقدار تراکم نسبی نمونه را به‌دنبال دارد.
امیر نوری، رضا ضیایی مؤید، محمود حسنلوراد،
جلد 11، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
در مقاله حاضر نتایج پژوهش‌ای آزمایشگاهی در خصوص مقدار نفوذپذیری دوغاب بنتونیت در داخل ماسه تمیز ارائه شده است. وجود خاک رس بنتوینت در بافت خاک به‌واسطۀ تزریق آن در ماسه، منجر به تغییر در خصوصیات مکانیکی و هیدرولیکی ماسه میشود. در این تحقیق با استفاده از دستگاه تزریق و با تغییر فشار نفوذ، دوغاب بنتونیت با غلظت‌های مختلف در داخل ماسه با دانهبندی مختلف تزریق شده است و تغییرات طول نفوذ دوغاب بحث و بررسی شده است. بر پایۀ آزمایش‌های انجام شده، مقدار نفوذ در فشارهای ثابت با دانهبندی رابطۀ مستقیم و خطی دارد. مقدار غلظت بنتونیت در دوغاب تزریقی نیز به‌واسطۀ افزایش غلظت و هم‌چنین تأثیر ویسکوزیته نمونه از عوامل مهم دیگری در تعیین طول نفوذ دوغاب در ماسهاست. البته می‌توان با افزایش فشار تزریق تأثیر افزایش غلظت بنتونیت را جبران کرد و دوغاب را تا عمق مورد نظر تزریق کرد. از جمله عوامل تأثیرگذار دیگر در طول نفوذ دوغاب، سطح مخصوص و ظرفیت تبادل کاتیونی ماده تزریق‌شونده است. با مقایسه تزریق دوغاب کائولینیت در ماسه مشاهده شد هرچه مقدار سطح مخصوص و ظرفیت تبادل کاتیونی ماده تزریقی کاهش یابد مقدار نفوذ دوغاب در ماسه افزایش پیدا می‌کند.
رضا احمدی،
جلد 12، شماره 1 - ( 3-1397 )
چکیده
سنگهای ساختمانی ذخایر معدنی با ارزش هستند و صنعت سنگ‌ساختمانی نیز به‌عنوان صنعت اقتصادی مهم به‌شمار می‌رود. این صنعت به‌صورت یک زنجیره است و کنترل کیفیت، حلقۀ گم شده این زنجیره در ایران است که موجب کاهش بهره‌وری این صنعت شده است. کیفیت سنگ ساختمانی تابع عوامل مختلفی است و وجود ناپیوستگی‌ها، حفره‌ها، فضاهای خالی و لایه‌بندی‌های ظریف روی کیفیت سنگ تأثیر منفی دارند. در پژوهش حاضر از روش ژئوفیزیکی غیرمخرب رادار نفوذی به زمین (GPR) برای ارزیابی و کنترل کیفیت بلوک‌های استخراجی تراورتن مجتمع معدنی حاجی‌آباد محلات در استان مرکزی، قبل از عملیات فرآوری، استفاده شده است. برای این منظور ابتدا با استفاده از برنامه مدلسازی عددی پیشرو، به‌روش تفاضل محدود دوبعدی بهبود یافته در حوزۀ فرکانس در محیط نرم‌افزار MATLAB، پاسخ GPR دوبعدی مدلهای مصنوعی فرضی به‌شکل مکعب مستطیل (معرف کوپ‌های سنگی) شامل لایه‌بندی‌های ظریف و ناپیوستگی در جهت‌های مختلف، شبیه‌سازی شد تا از نتایج آن‌ها برای تفسیر نگاشت‌های راداری واقعی استفاده شود. نتایج مدلسازی نشان میدهد که پاسخ GPR مرزهای مشترک لایه‌ها (ناشی از وجود لایه‌بندی‌های ظریف) و ناپیوستگی‌های برجسته درون بلوک سنگ، در نگاشت‌های راداری به‌وضوح قابل تشخیص هستند. بررسی نتایج حاصل از تفسیر نگاشت‌های راداری واقعی، پس از اعمال فیلترهای مختلف نیز حاکی از قابلیت بالای روش GPR در شناسایی لایه‌بندی‌های ظریف و ناپیوستگی‌های درون بلوک‌های سنگی و در نتیجه تعیین کیفیت آن‌ها در محدودۀ بررسی شده است. در هر صورت در مورد داده‌های واقعی به‌دلیل ناهمگنی لایه‌های ظریف، وجود انواع مختلف نوفه‌ها و بازتاب‌های چندگانه، پاسخ ناپیوستگی‌های ساختاری کوچک واقع در زیر ناپیوستگی‌های برجستۀ کم عمق، با پاسخهای دیگر پوشش داده شده و قابل شناسایی نیستند
مهرداد امامی تبیریزی، امین عبدلی فاضل، سالار فرجی،
جلد 12، شماره 1 - ( 3-1397 )
چکیده
حفر تونل در زمین‌های نرم موجب تغییر در توزیع تنش‌های درجا و جابه‌جایی خاک پیرامون آن میشود. این جابه‌جایی‌ها ممکن است موجب بروز آسیب در سازههای سطحی و زیرسطحی مجاور تونل شود. بنابرین تخمین اندازه و منحنی نشست ناشی از حفر تونل و تعیین پارامترهای مؤثر بر آن اهمیت ویژهای دارد. روشهای تجربی و تحلیلی متعددی را محققان مختلف برای پیش‌بینی نشست زمین ارائه کرده‌اند. از جمله می‌توان به‌روش تجربی پک (1969)، به‌عنوان رایج‌ترین روش برای تخمین منحنی نشست زمین اشاره کرد. در مقاله حاضر با استفاده از مدلسازی فیزیکی انجام یافته تحت شتاب گرانشی، به بررسی تأثیر درصد تراکم ماسه بر منحنی نشست می‌پردازیم. فرآیند حفر تونل، از طریق اعمال افت حجم در تراز تونل انجام میشود. سپس جابه‌جایی خاک با استفاده از روش پردازش تصویر اندازهگیری شده و در نهایت منحنی نشست به‌دست آمده با منحنی گوسی پک برازش میشود. با انجام آزمایش روی ماسه در دو حالت متراکم و شل و تحلیل نتایج به‌دست آمده مشخص شد با افزایش درصد تراکم، مقدار نشست کاهش یافته و منحنی نشست عریض‌تر میشود. هم‌چنین حجم افت زمین در اعماق مختلف با افت زمین موجود در تراز تونل برابر نیست
محمد عطایی، سعید قنبری،
جلد 12، شماره 1 - ( 3-1397 )
چکیده
حفاری و برش سنگ، به‌عنوان یکی از عملیات مهندسی، در زمینههای مختلف فنی و مهندسی معدن، کاربردهای وسیع و تعیین‌کننده‌ای دارد. تخمین قابلیت حفاری و برش سنگ با دستگاههای حفاری و سیم برش الماسه، در تخمین هزینهها و طراحی معادن نقش مهمی دارد. در این مقاله بهمنظور پیش‌بینی آهنگ حفاری و برش، نمونههای سنگ ساختمانی کربناته از معادن مختلف ایران، بررسی شد. بهمنظور ارزیابی تأثیر مشخصات بافتی بر آهنگ حفاری و برش، ابتدا از هر مقطع نازک میکروسکوپی نمونه سنگ بررسی شده، عکس تهیه و سپس مساحت، محیط، بزرگ‌ترین قطر و کوچک‌ترین قطر دانههای موجود در مقاطع تعیین شد و مشخصات دیگر بافتی، طبق روابط ریاضی به‌دست آمد. در مرحلۀ بعد ارتباط بین پارامترهای ذکر شده با آهنگ حفاری و برش در برازش تک متغیره تعیین شد. در پایان برای دست‌یابی به ضریب هم‌بستگی بیش‌تر، از برازش چند متغیره استفاده شد. از میان خصوصیات بافتی مؤثر بر آهنگ حفاری، ضریب بافت، محیط دانه، قطر معادل، نسبت وضعیت دانه و شاخص یک‌نواختی ارتباط خوبی با آهنگ حفاری و هم‌چنین از میان خصوصیات بافتی مؤثر بر آهنگ برش، ضریب بافت، محیط دانه، مساحت دانه، قطر معادل، فشردگی، فاکتور شکل، شاخص قفلشدگی و شاخص یک‌نواختی ارتباط خوبی با آهنگ برش داشتند و رابطۀ نهایی برای پیش‌بینی آهنگ حفاری و برش بر حسب این پارامترها به‌دست آمد.
دکتر غلامحسین توکلی مهرجردی، مهندس فریبا مترجمی،
جلد 12، شماره 2 - ( 5-1397 )
چکیده
ارزیابی پارامترهای مقاومت برشی خاک در پروژههای عمرانی و مباحث پایداری از دیرباز بسیار حائز اهمیت بوده است. در این پژوهش، بهمنظور بررسی تأثیر اندازۀ دانههای مصالح درشتدانه بر پارامترهای مقاومت برشی و رفتار اتساعی خاک، تعدادی آزمایش برش مستقیم بزرگ مقیاس در حالت خشک انجام گرفته است. متغیرهای این پژوهش شامل سه نوع خاک درشتدانه بد دانهبندی شده با میانگین قطر ذرات 3، 6 و 12 میلی‌متر، دو دانسیته نسبی 50 و 70 درصد و سربارهای قائم 100، 200 و 300 کیلوپاسکال بوده است. نتایج نشان میدهد که با افزایش اندازۀ دانههای خاک و دانسیته نسبی به‌دلیل افزایش قفل و بست بین دانهها، تمایل به اتساع بیش‌تر شده و مقاومت برشی حداکثر نیز افزایش یافته است. به‌عبارت دیگر، مقاومت برشی نمونه‌ها با قطر میانگین 6 و 12 میلی‌متر نسبت به نمونه با قطر میانگین 3 میلی‌متر به‌ترتیب حدود 5 و 24 درصد افزایش داشته است. هم‌چنین افزایش اندازۀ دانههای خاک موجب افزایش نسبت مقاومت برشی ماندگار به مقاومت برشی حداکثر شده و خاک به افت مقاومتی کم‌تری دچار شده است، به موازات آن زاویۀ اصطکاک داخلی، حداکثر زاویۀ اتساع و زاویۀ اصطکاک در حجم ثابت، افزایش یافته است.
ساسان نریمان‌نژاد، علیرضا جعفری‌ندوشن، علی معصومی، عبدالله سهرابی‌بیدار، علی قنبری،
جلد 12، شماره 2 - ( 5-1397 )
چکیده
از آن‌جاکه اغلب شهرها در نزدیکی و یا روی درههای آبرفتی بنا شدهاند، اثرهای هندسه حوضۀ رسوبی بر حرکت زمین در مهندسی ژئوتکنیک لرزهای اهمیت ویژهای دارد. انحنای حوضهای که در آن خاکهای آبرفتی نرمتر رسوب‌گذاری شده است، میتواند امواج حجمی را حبس کرده و موجب میشود که برخی از امواج حجمی برخوردی، به‌صورت امواج سطحی در لایه آبرفتی منتشر شوند، این امواج می‌توانند لرزشهای شدیدتر و طولانیتری نسبت به آن‌چه در تحلیل یک بعدی با فرض انتشار قائم امواج برشی تخمین زده میشوند ایجاد کنند. در این پژوهش با استفاده از نرم افزار المان محدود آباکوس چهار شکل حوضۀ رسوبی شامل مستطیلی، ذوزنقهای، بیضی و مثلثی در حوزه زمان تحلیل شدند و اثر شکل هندسی حوضه رسوبی و هم‌چنین اثر محتوای فرکانسی موج تحریک در هر یک از حوضهها بررسی شد و نتایج آن با تحلیل یک بعدی مقایسه شد. نتایج نشان میدهد پاسخهای تحلیل یک بعدی با دو بعدی اختلاف بسیاری دارد این اختلاف تا 45/1 برابر پاسخ شتاب تحلیل دوبعدی به یک بعدی در حوضۀ مستطیل شکل است. مدل حوضه مستطیل شکل که در این تحقیق بررسی شده است در مقایسه با سایر حوضهها پاسخهای بیش‌تری دارد.
دکتر محسن صابرماهانی، مهندس ولی اله قلعه نوی، دکتر حمیدرضا الهی، مهندس شهام آتش بند،
جلد 12، شماره 3 - ( 9-1397 )
چکیده
جتگروتینگ یکی از روشهای بهسازی بستر و پایدارسازی شیبها است که به‌کمک آن می‌توان ظرفیت باربری قائم یا جانبی زمین موردنظر را از طریق تزریق دوغاب سیمان تحت فشار افزایش داد. در این تحقیق، بهسازی خاک با المانهای جتگروت در یکی از شهرهای ساحلی شمال ایران بررسی میشود. نتایج تزریق دوغاب سیمان به‌روش تک‌سیالی به‌همراه شرایط ژئوتکنیکی خاک محل ارائه میشود. قطر ستون‌های جتگروت، مقاومت تک‌محوری مغزههای گرفته‌شده و درصد بازیابی مغزهها به‌عنوان مهم‌ترین پارامترهای ارزیابی عملکرد بهسازی در معیارهای موجود، استفاده شده و بر اساس نتایج آن، طرح اولیه اصلاح و اجرا شده است. هم‌چنین مشاهده شد که در صورت تأمین فشار تزریق 450 بار در ماسه سیلتی اشباع و غیراشباع با اعداد SPT متوسط به‌ترتیب 13 و 20، با سرعت بالا آمدن راد 5/0 سانتی‌متر برثانیه و چگالی دوغاب gr/cm3 1600، به‌ترتیب ستونهایی با قطر cm 80 و cm 100 به‌دست میآید که مغزههای استخراجی از ستون‌های اجراشده در ماسه سیلتی اشباع دارای مقاومت تک‌محوری kg/cm2 40 است. با توجه به زمان اجرای کوتاه نسبت به حجم عملیات بهسازی، روش جتگروتینگ روشی مناسب و اقتصادی در زمین‌های ماسه‌ای اشباع و غیراشباع برای تأمین ظرفیت باربری موردنیاز است و معیار نرخ بهسازی در ارزیابی مقاومت تک‌محوری مغزههای استخراجی از خاک بهسازی شده و تصحیح ظرفیت باربری ستون‌های جتگروت کارایی مناسبی از خود نشان داده است.
نیلوفر باباآدم، علی ارومیه ای، محمدرضا نیکودل،
جلد 12، شماره 3 - ( 9-1397 )
چکیده
سنگ مصنوعی ترکیبی از سنگدانههای طبیعی و ماده‌ای چسباننده مانند رزین‌های پلیمری و یا سیمان است. از آن‌جاکه این سنگها به‌طور مهندسی ساخته میشوند بنابراین خصوصیات آن‌ها از نظر رنگ، استقامت و ابعاد هندسی متناسب با نیاز بازار مصرف تعیین میشود. مصالح استفاده شده در تهیۀ سنگهای مصنوعی باطله‌های معادن و دورریز کارگاه‌های سنگ‌بری است درنتیجه ارزش افزوده آن‌ها از نظر اقتصادی چشم‌گیر است. در این مقاله تأثیر نوع سنگدانههای سیلیکاته بر تغییر خصوصیات زمین‌شناسی مهندسی سنگهای مصنوعی نسبت به سنگ طبیعی بررسی شده است. در این راستا سه نوع سنگ آذرین شامل توف، گرانیت و آندزیت انتخاب شدند و سنگدانههای مورد نیاز برای تهیۀ سنگ مصنوعی از آن‌ها تهیه شد. مادۀ چسباننده استفاده شده رزین پلیمری است و از آن به‌میزان 15% وزنی در تهیۀ سنگ مصنوعی به‌کار گرفته شد. نمونه‌ها در قالب فولادی ریخته شده و به‌مدت 24 ساعت تحت فشاری معادل 12 مگاپاسکال قرار گرفتند. مغزه‌هایی از نمونه‌ها برای انجام آزمایش‌های مختلف از جمله مقاومت فشاری تک‌محوری تهیه شدند. نتایج بررسی‌ها از وجود تفاوت‌هایی در خصوصیات زمین‌شناسی مهندسی و فیزیکی سنگهای تهیه شده از سنگدانههای مختلف نسبت به خصوصیات سنگ اولیه نشان می‌دهند. بدین‌ترتیب که سنگهای مصنوعی تولید شده از سنگدانههای گرانیتی دارای 86% کاهش جذب‌آب و 24% افزایش مقاومت را نسبت به نمونههای گرانیت طبیعی نشان دادند. درمقابل دو سنگ مصنوعی دیگر تولید شده از سنگدانههای توف و آندزیت دارای کاهش شاخص‌های مقاومتی 56% و 59% ، افزایش 137% و 527% جذب آب سنگهای اولیه بوده‌اند.
مجتبی کمالی، رسول اجل لوئیان،
جلد 12، شماره 3 - ( 9-1397 )
چکیده
امروزه بافت سنگ به‌وسیلۀ بررسی مقاطع نازک میکروسکوپی و سیستمهای اندازهگیری تصویر، کمیسازی میشود. یکی از اهداف اصلی کمیسازی بافت سنگ، بررسی ارتباط ویژگیهای بافتی و فابریک سنگ با خصوصیات مهندسی آن است. روش ضریب بافت[1] یکی از روشهای کمیسازی بافت سنگ است. در این روش با استفاده از توصیف
پارامترهای شکل دانهها، دایرهای بودن، کشیدگی، جهتگیری و چگالی فشردگی دانهها، بافت سنگ کمیسازی میشود. در این تحقیق از این روش برای ارزیابی خصوصیات مهندسی سنگهای کربناته که قسمتهای وسیعی از کشور را در برگرفته، استفاده شده است. بدین‌منظور تعداد 28 نمونه سنگ کربناته از سازندهای مختلف ایران گردآوری و علاوه بر تعیین ضریب بافت بر روی مقاطع نازک از هر نمونه، آزمایش‌های تعیین چگالی، تخلخل، جذب آب، مقاومت تراکمی تک‌محوره، شاخص بار نقطهای، دوام و سایش لسآنجلس انجام شده است. برای بررسی ارتباط بین ضریب بافت با نتایج هر یک از آزمایش‌ها، از تحلیلهای رگرسیون خطی و غیرخطی استفاده و بهترین رابطه دارای بیشترین ضریب هم‌بستگی (R2) انتخاب شده است. طبق تحلیلهای آماری انجام گرفته ضریب بافت با چگالی (r=0.862)، شاخص بار نقطهای (r=0.635)، مقاومت تراکمی تک‌محوره (r=0.942) و شاخص دوام (r=0.701) رابطۀ مستقیم و با درصد جذب آب (r=0.845)، تخلخل (r=0.715) و درصد سایش لسآنجلس (r=0.697) رابطۀ معکوس دارد. به‌طور‌کلی، با افزایش ضریب بافت، خصوصیات مهندسی سنگهای کربناته بهبود مییابد. با بررسی نتایج پژوهشهای قبلی و هم‌چنین بررسی ضرایب هم‌بستگی در نمونههای متعلق به یک سازند، درمییابیم که اگرچه ارتباط کلی بین ضریب بافت و خصوصیات مهندسی سنگها وجود دارد، ولی این ارتباط در سنگهای متعلق به یک سازند و یا یک منطقه بیش‌تر و محکمتر است.
اقای اکبر اسمعیل زاده، دکتر رضا میکائیل،
جلد 12، شماره 3 - ( 9-1397 )
چکیده
تودۀ سنگ به‌عنوان بستر میزبان در ساخت انواع سازههای عمرانی و معدنی سطحی و زیرزمینی مطرح است. عوامل متعددی بر نحوۀ رفتار و پایداری چنین سازههایی تأثیر میگذارند که از جمله مهم‌ترین این پارامترها می‌توان به، رفتارشناسی تودۀ سنگها، ناپیوستگی‌ها و به‌تبع آن حضور بلوک‌های سنگی ایجاد شده در اثر برخورد این ناپیوستگی‌ها اشاره کرد. بلوک‌های سنگی که تودۀ سنگ به آن‌ها افراز شده است، به‌لحاظ استاتیکی و دینامیکی از مهم‌ترین اجزای روند تحلیل پایداری و رفتاری سازه‌ها محسوب میشوند. در این تحقیق سعی شده به شناسایی بلوک‌های سنگی ایجاد شده در اثر تقاطع ناپیوستگی در سه بعد پرداخته شود. الگوریتم طراحی شده در این پژوهش، بر مبنای جستجوی سلسله مراتبی با شناسایی اجزاء بلوکی از جزء به کل عمل می‌کند که سرعت عملکرد زیادی دارد. هم‌چنین در پیادهسازی این الگوریتم از قابلیت روش محاسبه موازی برنامه متلب نیز استفاده شده که به‌مراتب سرعت محاسبات را با حفظ دقت، افزایش میدهد. اجزاء تشکیل‌دهنده بلوکها شامل کنج، لبه و چند ضلعیهای تشکیل دهنده سطوح هستند. بلوک‌های سنگی براساس الگوریتم طراحی شده در محیط نرم‌افزار متلب شناسایی شده و بعد از محاسبه حجم آن‌ها و هیستوگرام حجمی آن‌ها ترسیم میشود. نمایش زنده روند شناسایی بلوک و هم‌چنین ثبت و نمایش موقعیت و توزیع فضایی کنجها و لبههای بلوکها از ویژگیهای کد توسعه داده شده است. نتایج نشان میدهد، غالباً توزیع حاکم بر حجم بلوک های ایجاد شده، نمایی است.
آقای نوید سهرابی، دکتر مهدی خداپرست،
جلد 12، شماره 4 - ( 10-1397 )
چکیده
در بسیاری از مناطق در سراسر جهان پیدایش روشهای جدید و سازگار با محیط‌زیست برای بهسازی خاک‌ها در حال افزایش است. استفاده از سیمانتاسیون زیستی به‌وسیلۀ رسوب میکروبی کربنات‌کلسیم (MICP) برای بهبود خصوصیات مکانیکی خاکهای ضعیف، روشی است که از طریق هیدرولیز اوره به‌وسیلۀ باکتری حاوی آنزیم اوره‌آز و در حضور یون‌های کلسیم محلول منجر به ترسیب کربنات‌کلسیم بین دانههای خاک و درنتیجه اتصال بین آن‌ها میشود. در این پژوهش با بهسازی خاک ماسه انزلی (با ریزدانه بسیار اندک و کم‌تر از یک درصد) و مخلوط‌های جداگانه آن با یک نوع خاک ریزدانه چسبنده و یک نوع خاک ریزدانه غیرچسبنده در درصد وزنی 30 به‌روش MICP و با استفاده از آزمایش برش مستقیم کوچک مقیاس (6×6) برای ارزیابی پارامترهای مقاومتی خاک، به بررسی تأثیر افزایش ریزدانه‌ها بر روند بهسازی خاک ماسه انزلی پرداختیم. متوسط تنش برشی حداکثر نمونههای به‌سازی‌شده حاصل از تنش‌های قائم 50، 100 و 150 کیلوپاسکال نشان میدهد که افزایش ریزدانه چسبنده سبب کاهش مقاومت برشی متوسط نمونه به‌سازی‌شده به‌میزان 9/11 درصد در مقایسه با ماسه انزلی شده است، درحالی‌که با افزایش ریزدانه غیرچسبنده مقاومت برشی متوسط نمونه به‌سازی‌شده نسبت‌به ماسه انزلی 8/20 درصد افزایش یافته است. در آنالیزهای SEM و EDX که از نمونه خاک ماسه انزلی در شرایط قبل و بعد از بهسازی گرفته شده است، وجود عناصر تشکیل‌دهندۀ رسوب کربنات‌کلسیم در نمونه به‌سازی‌شده تأیید شده و هم‌چنین توزیع مناسب آن در بین دانههای خاک مشاهده شده‌است
آکو دارای، دکتر شکراله زارع،
جلد 12، شماره 4 - ( 10-1397 )
چکیده
آگاهی از مدول تغییرشکل سنگ برای طراحی سازههای ژئوتکنیکی و مدلسازی مخازن نفتی اهمیت زیادی دارد. در حالت کلی برای تعیین مدول تغییرشکل‌پذیری سنگ دو روش مخرب یا استاتیکی و غیرمخرب یا دینامیکی وجود دارد، لیکن باتوجه به زمان‌بر بودن و هزینۀ زیاد روشهای مخرب نسبت به افزایش عمق، استفاده از روشهای غیرمخرب متداول‌تر است. از آن‌جاکه سازند آسماری به‌طور گسترده‌ای در بخش چشم‌گیری از غرب و جنوب‌غرب کشور رخنمون داشته و پروژههای مهندسی زیادی در این سازند اجرا و در دست بررسی است، بررسی خصوصیات ژئومکانیکی آن اهمیت خاصی دارد. ارائۀ عمده روابط تجربی در زمینۀ ارتباط مدول‌های استاتیکی و دینامیکی با توجه به پژوهشهای انجام شده در مناطق دیگر جهان و پراکندگی و مستقل بودن پژوهشهای انجام شده بر سازند آسماری به‌دلیل وسعت زیاد آن از یک طرف و اهمیت سازند مذکور از نظر پروژههای نفتی و عمرانی از طرف دیگر، لزوم ارائه معیاری فراگیر حاصل از تمامی بررسی‌های انجام شده روی سازند آسماری که بتواند بیان‌کننده ارتباط بین مدول‌های استاتیکی و دینامیکی در آن باشد را نمایان‌تر کرده است. در این راستا در مقالۀ حاضر با استفاده از مدول‌های به‌دست آمده از روش ژئوفیزیکی درون گمانه‌ای و مدول‌های استاتیکی به‌دست آمده از نتایج آزمایشگاهی سنگ سالم در تونل قلاجه واقع در سازند آسماری در استان ایلام، ارتباط بین مدول‌های دینامیکی و استاتیکی ساختگاه تعیین و سپس با بررسی تحقیقات و معیارهای ارائۀ شده قبلی در این سازند، رابطه‌ای فراگیر برای بیان ارتباط بین مدول‌های استاتیکی و دینامیکی ارائه شد.
سید امیرالدین صدرنژاد، حسن، قاسم‌زاده،، احمدعلی خدائی اردبیلی،
جلد 12، شماره 5 - ( 10-1397 )
چکیده
در یک چاه مشبک‌کاری شده، سیالات از طریق آرایه‌ای از تونل‌های مشبک‌کاری به درون چاه وارد میشوند. معمولاً این مشبک‌کاری‌ها با الگویی مارپیچی در اطراف گمانه چاه توزیع میشوند. مدلهای عددی موجود برای شبیه‌سازی جریان سیالات تولیدی به درون چاه‌های قائم غلاف‌دار مشبک‌کاری شده دارای شرایط مرزی پیچیده‌ای بوده و یا از زیاد بودن هزینه‌های محاسباتی رنج می‌برند. این مقاله یک مدل اجزای محدود ساده و در عین حال کارآمد را برای شبیه‌سازی جریان در اطراف یک چاه با تقارن مارپیچی مشبک‌کاری‌ها را ارایه میدهد. در مدل پیشنهادی با استفاده از تقارن فقط لازم است ضخامتی از بازه مشبک‌کاری که شامل یک تونل مشبک‌کاری است مش‌بندی شود. زاویۀ فیزینگ بین مشبک‌کاری‌های مجاور از طریق اعمال شرایط مرزی دوره‌ای به مرزهای بالایی و پایینی ضخامت مفسر مخزن در نظر گرفته شده است. این شرایط مرزی شامل بخش‌های فشار-دوره‌ای و سرعت-دوره‌ای است. بر خلاف بخش فشار-دوره‌ای، روش اعمال شرایط سرعت-پریودیک برای مسئله جریان تک متغیره مبهم است. در این راستا ثابت میشود که در مدل پیشنهادی شرایط سرعت دوره‌ای به‌صورت خودکار به شکل ضعیف ارضاء میشود. دقت و کارایی محاسباتی مدل پیشنهادی از طریق مقایسه با مدلهای موجود صحت‌سنجی شده است. نتایج مدل در قالب ضریب پوسته با مدل نیمه‌تحلیلی متداول نیز مقایسه شده و انطباق مناسبی مشاهده شده است. مدل پیشنهادی میتواند به‌عنوان یک ابزار عددی مناسب برای بررسی جریان ورودی به چاه با آرایش مارپیچی مشبک‌کاری‌ها استفاده شود.
حسین فریدونی، رضا احمدی،
جلد 13، شماره 1 - ( 3-1398 )
چکیده
رادار نفوذی به زمین(GPR) یک روش ژئوفیزیکی با قدرت تفکیک بالاست که از امواج الکترومغناطیسی با فرکانس زیاد برای تصویر کردن ساختارها و اشیاء مدفون در زیر زمین بدون تخریب محیط، استفاده می کند. در پژوهش حاضر انتخاب پارامترهای بهینه برداشت داده های واقعی این روش مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور ابتدا مدلسازی پیشرو داده های GPR با استفاده از روش تفاضل محدود دوبعدی حوزه زمان (FDTD) به کمک نرم افزارهای GPRMAX، ReflexW و Radexplorer برای تعداد زیادی از مدلهای مصنوعی متناظر با اهداف متداول در تاسیسات زیرسطحی انجام شد. هدف از این شبیه سازی ها بررسی تاثیر پارامترهای برداشت همانند فاصله نمونه برداری مکانی (فواصل بین تریسی) و زمانی بر روی پاسخ GPR اهداف با پارامترهای هندسی و فیزیکی مختلف می باشد. در راستای انتخاب و طراحی مناسب ترین شرایط و پارامترهای برداشت داده های واقعی GPRنیز برداشتهای میدانی متعدد در محوطه دانشگاه صنعتی اصفهان، بر روی اهداف استوانهای شکل مدفون از پیش شناخته شده با محیطهای میزبان گوناگون، انجام شد. در این عملیات برخی از پارامترهای برداشت همانند میزان فرکانس مرکزی، بازه آنتنی و وضعیت آنتن به دلیل در اختیار داشتن یک نوع دستگاه GPR تک ثابت با آنتن های پوشش دار با فرکانس مرکزی 250 مگاهرتز، ثابت (غیرقابل تغییر) باقی ماندند. مهم ترین پارامترهای برداشت مورد بررسی نیز شامل فرکانس نمونه برداری زمانی، فاصله نمونه برداری مکانی، پنجره زمانی و تعداد تریسهای برانبارش شده می باشد. درنهایت موفقیت یا عدم موفقیت آشکارسازی اهداف براساس پارامترهای برداشت انتخابی، مورد بررسی قرار گرفت و مقدار کمّی احتمال موفقیت آشکارسازی اهداف زیرسطحی براساس مقادیر فرکانس نمونه برداری زمانی و مکانی تعیین گردید که بیشترین احتمال آشکارسازی اهداف، مربوط به فرکانس نمونه برداری زمانی 1954 مگاهرتز و فاصله نمونه برداری مکانی 1 سانتی متر می باشد.
محمد مقدس، علی رئیسی استبرق، امین سلطانی،
جلد 13، شماره 1 - ( 3-1398 )
چکیده
بهسازی خاکهای رسی به‌روش‌های مختلفی از جمله شیمیایی، مکانیکی و یا ترکیبی، بهمنظور بهبود خواص مکانیکی آن‌ها یکی از مسائل رایج در مهندسی ژئوتکنیک محسوب میشود. در این پژوهش نتایج آزمایشگاهی حاصل از مسلح سازی تصادفی خاک و خاک-سیمان با الیاف مصنوعی پلی‌پروپیلن در طول‌های گوناگون و درصدهای وزنی مختلف از الیاف و سیمان از نظر آماری تجزیه و تحلیل شد. و اثر متغیرهای مستقل درصد وزنی الیاف، طول به قطر الیاف، درصد وزنی سیمان و زمان عمل‌آوری بر مقاومت فشاری و کششی خاک و خاک-سیمان تصادفی مسلح شده بررسی شد و معادلات رگرسیونی چندگانه برای تعیین میزان مقاومت فشاری و کششی با هم‌بستگی زیاد و خطای قابل قبول تعیین شد. نتایج آزمایشگاهی و تحلیل آماری نشان داد که مسلح‌سازی تصادفی خاک و خاک-سیمان با الیاف سبب افزایش در مقاومت فشاری و کششی میشود؛ علاوه بر این مقادیر آزمایشگاهی و پیش‌بینی شده هم‌بستگی خوبی دارند.
دکتر واحد قیاسی، مبین مرادی،
جلد 13، شماره 2 - ( 5-1398 )
چکیده
در طراحی فونداسیون‌ها، ایده تلفیق رادیه و پی‌های عمیق به منزله گزینه‌ای جدید در مبحث پی‌سازی مطرح شده است. به‌کارگیری پی‌های عمیق در زیر پی‌های گسترده (سیستم پی گستردۀ مرکب) میتواند سبب کاهش نشست و اثر توأم افزایش ظرفیت باربری شود. در این پژوهش، تغییرشکل پی، گشتاور وارد بر پی و هم‌چنین سهم بار شمع‌ها در باربری سیستم مرکب پی- شمع تحت بارگذاری استاتیکی در خاک ماسه‌ای با استفاده از مدلسازی اجزای محدود برای چیدمان‌های گوناگون شمع‌ها و سیستمهای مختلف پی- شمع از نظر اتصال پی و شمع‌ها، بررسی شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در ادامه، اثر طول شمع و ضخامت پی گسترده در عملکرد سیستم مرکب نیز بررسی و بیان شده است. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهند که استفاده از شمع‌های طویل در مرکز و شمع‌های کوتاه‌تر در پیرامون پی سبب کاهش نشست حداکثر و نشست‌های غیریکنواخت پی شده و کاهش چشم‌گیر لنگر وارد بر پی را به موجب شده است. و در کنار این‌ها سبب افزایش باربری شمع‌ها در سیستم مرکب شده است. همین‌طور افزایش ضخامت پی باعث ازدیاد نشست حداکثر پی، نشست متوسط پی، لنگر خمشی وارد بر پی شده است. و اثرات مثبت افزایش ضخامت پی، کاهش نشست‌های غیریکنواخت پی و افزایش مشارکت شمع‌ها در باربری هستند.
سید محمد علی صدرالدینی، نوید هادیانی،
جلد 13، شماره 3 - ( 8-1398 )
چکیده
نتایج حاصل از پژوهشهای متعددی نشان داده است که در خلال وقوع یک زلزله مشخصات لرزهای حرکت زمین در فواصل نزدیک به ابعاد سازههای مهندسی طویل به‌طور چشم‌گیری تغییر میباید. تعیین دقیق مشخصات حرکت زمین در نقاط واقع بر یال درهها به‌دلیل قرارگیری تکیهگاه‌های سازههای طویلی مانند سدها و پل‌ها روی آن‌ها اهمیت خاصی در مهندسی زلزله دارد. هدف این مقاله تولید زلزلههای مصنوعی غیریکنواخت در یال درههای مثلثی با درنظرگیری اثرات توپوگرافی دره است. بهمنظور تولید زلزلههای مصنوعی غیریکنواخت از روش بازنمایش طیفی که یکی از پرکاربردترین روشهای موجود در زمینۀ تولید تاریخچههای زمانی غیریکنواخت است، استفاده میشود. در اکثر پژوهشهای موجود در ادبیات فنی توابع نبود انسجام لرزهای برای ساختگاه‌های مسطح ارائه شدهاند،از این‌رو، نمیتوانند الگوی مناسبی برای تولید زلزلههای مصنوعی در سازههای طویلی مانند پل‌ها و سدها که تکیهگاه‌های آن‌ها درون عوارض توپوگرافی دره قرار دارند باشند. بهمنظور درنظرگیری اثرات توپوگرافی ابتدا الگوی تقویت طیفی امواج لرزهای در عارضۀ دره از طریق انجام تحلیل دینامیکی تاریخچۀ زمانی به‌وسیلۀ برنامه Flac2D به‌دست آمده و سپس از توابع تقویت به‌دست آمده در تولید رکوردهای متغیر در یال دره استفاده میشود. مقایسۀ مشخصات رکوردهای تولید شده با توابع تقویت دره نشان میدهد روش پیشنهادی این مقاله به‌طور موفقیت‌آمیزی قادر به تولید تحریکات غیریکنواخت تکیهگاهی در یال دره است.
مهندس سعید ولیان، دکتر افشین مشکوه الدینی، دکتر جعفر کیوانی قمصری،
جلد 13، شماره 4 - ( 10-1398 )
چکیده
در این پژوهش، شناخت پارامترهای اساسی لرزه‌شناسی مربوط به ساختارهای پالس‌گونه موجود در تاریخچۀ زمانی رکوردهای نیرومند حوزۀ نزدیک، با هدف مدلسازی ریاضی بررسی شده است. پارامترهای مشخصه این ساختارهای پالس شکل، عبارت از دامنه، دوره و بازۀ زمانی متناظر آن هستند. با استفاده از این عوامل و جای‌گذاری آن‌ها در روند برازش تحلیلی مربوط به یک فرمولاسیون فرم بسته، مدلهای ریاضی توصیف کننده پالس‌های مشخص سرعت حاصل شده که می‌توانند ویژگیهای اصلی لرزه‌شناسی مربوط به رکوردهای حوزۀ نزدیک را به‌خوبی نمایش دهند. هدف از این مدلسازی، ایجاد گسترۀ وسیعی از نگاشت‌های مصنوعی نیرومند و پرانرژی است که با توجه به معدود بودن رکوردهای حوزۀ نزدیک در بررسی عملکرد انواع سازه‌ها کاربرد دارد. محتوای فرکانسی (تواتر) رکوردهای ثبت شده در زلزله‌ها را می‌توان به دو بخش باند فرکانس‌های بالا و باند فرکانس‌های پایین تفکیک کرد. نتایج پژوهشهای لرزه‌شناسی بیانگر آن است که نمود مشخصترین ویژگیهای رکوردهای نیرومند حوزۀ نزدیک را باند فرکانسی پایین ایجاد می‌کند. همین موضوع باعث شده است که در روند مدلسازی فرم بسته نیز توجهات تحلیلی بیش‌تر به باند فرکانسی پایین صورت گیرد. بر این اساس، مدلهای فرم بسته ریاضی حاصل از این روند نیز تطابق قابل قبولی با رکوردهای نیرومند حوزۀ نزدیک داشته و ویژگیهای طیفی اصلی را به‌خوبی نمایش میدهد.
