4 نتیجه برای انحلال
جلد 3، شماره 1 - ( 6-1388 )
چکیده
اختلاط آب‌های با ترکیب شیمیایی متفاوت به ایجاد مخلوطی منجر می‌شود که معمولاً توانایی چشم‌گیری در انحلال کربنات‌ها دارد. این پدیده در سطح ایستابی که محل اختلاط مؤلفه‌های مختلف آب است، اتفاق می‌افتد. در این مقاله افزایش تخلخل تحت تأثیر این نوع انحلال در لنز آب شیرین سفره‌های ساحلی بررسی شده است. برای محاسبه توسعهٔ تخلخل، از ادغام پتانسیل انحلال با مدل جریان با دانسیته متغیر و انتقال اجزای محلول استفاده شده است. تأثیر افزایش تراوایی بر روی میزان افزایش تخلخل نیز بررسی شده است. نتایج نشان میدهد که بیش‌ترین افزایش تخلخل در چند متر زیر سطح ایستابی و در لبهٔ فعال لنز آب شیرین (تا فاصلهٔ 40 متری از ساحل) اتفاق می‌افتد. میزان افزایش تخلخل در این ناحیه 3-10×6/0 درصد در سال محاسبه شد. افزایش سرعت با تغییرات تراوایی این میزان را 25% افزایش میدهد.
جلد 3، شماره 1 - ( 6-1388 )
چکیده
در این پژوهش پدیده فرار آب از تکیه‌گاه چپ سد مارون بررسی شده است. سد مذکور که با ارتفاع 170 متر بر روی رودخانه مارون در شمال بهبهان احداث شده و با تنظیم آب رودخانه ضمن تولید برق و کنترل سیلاب، آب مورد نیاز کشاورزی را نیز تامین میکند. محل سد در کوه‌های زاگرس و در تنگ تکاب دارد. در این ناحیه سری پیوسته‌ای از سنگ آهک‌های کارستی، مارن، شیل و ژیپس به‌صورت چین خورده و گسل خورده از سن کرتاسه تا پلیئوسن موجودند. عمدهٔ حفاری‌های زیرزمینی از جمله تونل‌های انحراف 1و 2 در تکیه‌گاه چپ سد صورت گرقته است. قبل از آبگیری دریاچه، پوشش بتنی در قسمت وسط تونل انحراف 2 ایجاد شد ولی بخش بالا دست تونل بدون پوشش باقی ماند. با آبگیری دریاچه سد، کانال‌های کارستی موجود درسازند آسماری در تکیه‌گاه چپ که تونل انحراف 2 را قطع می‌کنند فعال شده و فرار آب اتفاق افتاد. کل تراوش از تکیه‌گاه چپ سد به 10 مترمکعب در ثانیه رسید. بر اساس بررسی‌های زمین‌شناسی مهندسی تفصیلی اقدامات علاج‌بخش انجام و فرار آب کنترل شد. در این پژوهش به منظور ارزیابی وضعیت تراوش و شرایط کارستی شدن آزمایش‌های انحلال‌پذیری، XRD و XRF انجام شد. نتایج حاصله نشان میدهد که نقش هیدروژئولوژیکی درزه‌های اصلی عمود بر ساختمان زمین‌شناسی محل، نوع مواد پرکننده درزه‌ها و ترک های بین لایه‌ای در توسعه کارست و افزایش تراوش چشم‌گیر است. بنا بر این در مدت بهره‌برداری از سد به‌علت واگرایی مواد پرکننده درزه‌ها وگسترش دهانه ناپیوستگی‌ها افزایش میزان تراوش از تکیه‌گاه چپ محتمل است
بهمن بقاء دشتکی، ماشاءا... خامه چیان، سید محمدحسن نظری،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1389 )
چکیده
مخزن سد گتوند با طولی بیش از نود کیلومتر توسط سازند های گچساران، میشان، آغاجاری و بختیاری احاطه شده است. مسئله مهم در مخزن سد حضور سازند گچساران می باشد که حاوی حجم قابل ملاحظه ای از نمک است و به فاصله چهار کیلومتر، در بالادست سد قرار دارد. شور شدن آب سد در نتیجه انحلال نمک در آب مخزن می تواند عوارض جدی زیست محیطی به همراه داشته باشد. علاوه بر انحلال مستقیم نمک در تماس با آب مخزن، ناپایداری دامنه¬ای نیز می تواند بر این فرایند تاثیرگذار باشد. لغزش های احتمالی در دامنه های حاوی نمک، حجم قابل ملاحظه ای از نمک را در مدت زمان کوتاهی در تماس با آب مخزن قرار خواهد داد. در این تحقیق به منظور بررسی فرایند زمین لغزش در محدوده مخزن، و همچنین تاثیر انحلال لایه های نمکی بر لغزش، ویژگی¬های مهندسی مصالح غالب سازنده توده¬های سنگی با استفاده از آزمایش های مکانیک سنگ تعیین شد. سپس نتایج حاصل از آزمایش های انجام شده بر روی نمونه های سنگ بکر و روش GSI جهت برآورد پارامترهای مهندسی توده سنگ مورد استفاده قرار گرفت. از طرف دیگرجهت تعیین تاثیر انحلال لایه های نمکی بر لغزش، نمونه¬هایی از نمک به آزمایشگاه منتقل و با استفاده از روش سیرکولاسیون میزان انحلال پذیری آن در شرایط مختلف مورد بررسی قرار گرفت، و نتایج به شرایط مخزن تعمیم داده شد. در نهایت شرایط پایداری دامنه با توجه به ترازهای مختلف آبگیری مخزن، و همچنین تاثیر انحلال لایه های نمکی، با مدل سازی حالات مختلف در نرم¬افزار SLIDE مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحلیل¬ها نشان می¬دهد که لغزش¬ها در محدوده مخزن بیشتر کم عمق هستند و تحت تاثیر انحلال لایه نمکی ایجاد می شوند.
مجتبی حیدری، محمدحسین قبادی، مهدی ترابی کاوه،
جلد 5، شماره 2 - ( 11-1390 )
چکیده
در نواحی کارستیک، مطالعات تفصیلی پدیدههایی از قبیل فرار آب از محل سازههای هیدرولیکی و فرونشست زمین در مناطق مسکونی و معدنی، اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش، ثابت سرعت انحلال نمونههای ژیپسیت سازند گچساران، اخذ شده از محل مخزن سد چم‌شیر، برابر 3-10× 24/0 سانتی‌متر بر ثانیه اندازه‌گیری شده است. سپس میزان تغییرات باز شدگی دهانۀ درزۀ نمونه‌ها، با استفاده از روش‌های نظری و تجربی (استفاده از مقادیر تغییرات آب‌گذری درزه‌ها و اندازه‌گیری مستقیم) محاسبه گردیده است. نتایج پژوهش‌ها نشان داد که میزان بازشدگی پیش‌بینی شده برای درزه‌ها به روش نظری با مقدار اندازه‌گیری شده با استفاده از مقادیر تغییرات آب‌گذری درزه‌ها تطابق کم‌تری دارد، در حالی‌که با مقدار اندازه‌گیری شده به روش مستقیم (اندازه‌گیری با استفاده از کولیس) انطباق بیش‌تری دارد. همچنین بر اساس پژوهش انجام شده چنان‌چه ژیپسیت‌های واقع در مخزن پس از آبگیری سد در مجاورت جریان آب قرار گیرند، مقدار بازشدگی درزه‌ای با دهانۀ اولیه 5/0 سانتی‌متر پس از حدود 278 روز به 10 سانتی‌متر افزایش می‌یابد. این افزایش دهانۀ درزه در مقایسه با عمر مفید سد توجه ویژه به موضوع آب‌بندی مخزن سد را الزامی میکند
