ghavidel rahimi Y, farajzadeh M, alijahan M. Statistical Analysis of Relationships between Monthly Maximum Temperatures in Iran and Global Mean Land-Ocean Temperature Anomalies. jgs 2015; 15 (36) :181-203
URL:
http://jgs.khu.ac.ir/article-1-2293-fa.html
قویدل رحیمی یوسف، فرج زاده اصل منوچهر، عالی جهان مهدی. تحلیلی آماری از ارتباط دماهای بیشینه ایران با متوسط جهانی ناهنجاری های دمایی خشکی ها و اقیانوس ها. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 1394; 15 (36) :181-203
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-2293-fa.html
1- دانشگاه تربیت مدرس تهران ، email: ghavidel@modares.ac.ir
2- دانشگاه تربیت مدرس تهران
چکیده: (7314 مشاهده)
گرمایش جهانی و ارتباط معنیدار تغییرات دما و بارش نقاط مختلف دنیا با افزایش دمای کره زمین، به عنوان مهمترین نمودهای تغییر اقلیم در قرن حاضر قابلتوجه هستند. تاثیرات مخرب این پدیده بر روی کره زمین یکی از چالش برانگیزترین موضوعات در سطح جهانی می باشد. به دلیل اهمیت این موضوع، پژوهش پیش رو جهت آشکارسازی تأثیر گرمایش جهانی بر روی دماهای حداکثر، به صورت ماهانه و دورهای(سرد و گرم) انجام گرفته است. برای انجام این پژوهش از دو دسته داده، دادههای دمای 17 ایستگاه سینوپتیک کشور و مقادیر متناظر آن، دادههای شاخص متوسط جهانی ناهنجاری های دمایی خشکی ها و اقیانوس ها طی بازه زمانی 60 ساله (1951تا2010)، میلادی استفاده گردید. جهت نیل به اهداف پژوهش از روش همبستگی پیرسون برای آشکارسازی ارتباط آماری بین دادهها، از روش رگرسیون خطی و سهمی جهت تحلیل روند سری زمانی دادهها، برای نشان دادن پراکندگی مکانی همبستگی بین دادههای دمای ایستگاهها با گرمایش جهانی در سطح کشور از مدل زمین آمار و در نهایت جهت آشکارسازی آماری معناداری تغییر روند دماها از آزمون ناپارامتری من – کندال استفاده شد. براساس نتایج بهدست آمده تأثیر گرمایش جهانی بر روی دمای حداکثر در ماههای سرد سال همچون ژانویه، دسامبر و نوامبر خیلی کمتر بوده و بیشترین نمود آن در فصول بهار و تابستان بیشتر در ایستگاههای جنوبی مانند آبادان، اهواز و شیراز دیده میشود. فرآیند ذکرشده در بررسی دورهای دمای سرد و گرم سال نیز مشهود است و تأثیرپذیری دمای دورهی گرم ایستگاههای مطالعه شده از گرمایش جهانی نسبت به دورهی سرد بیشتر بوده و بیانگر افزایش دمای دورهی گرم سال میباشد. در این بین تعدادی از ایستگاهها نیز مانند ایستگاه انزلی، ارومیه و خرمآباد در برخی ماهها از گرمایش جهانی تأثیرپذیری معکوس داشته و در دماهای حداکثر آنها افت دیده میشود. این امر در نتایج حاصل شده از تحلیلهای دورهای نیز مشاهده میگردد. تغییرات روند دمای حداکثر ایستگاههای مورد بررسی بیانگر معناداری آن در ماههای تابستان می باشد. روند تغییرات ماههای ژوئیه، آگوست و سپتامبر معنی دار بوده که این فرآیند در ایستگاههای جنوبی بیشتر نمایان است. بررسی معناداری تغییر روند دمایی صورت گرفته در دورههای(سرد و گرم) ایستگاههای مورد بررسی نشان دهنده معناداری آن در دوره گرمایی میباشد.