دوره 25، شماره 76 - ( 1-1404 )
جلد 25 شماره 76 صفحات 283دوره262فصل__Se |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
jalilisadrabad S, jalilisadrabad S. Strategic Planning of Public Spaces in Order to Promote and Benefit from Social Interactions, Case Study: District 10 of Tehran Municipality. jgs 2025; 25 (76) :262-283
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4147-fa.html
URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-1-4147-fa.html
جلیلی صدراباد سمانه، جلیلی صدراباد سمیه. بررسی امکان تحول فضاهای همگانی به منظور ارتقاء و بهره‌گیری از تعاملات اجتماعی، نمونه مطالعاتی: منطقه 10 شهرداری تهران. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 1404; 25 (76) :262-283
1- استادیار دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران . ، s_jalili@iust.ac.ir
2- دانشجوی دکتری رشته شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- دانشجوی دکتری رشته شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده: (4017 مشاهده)
فضاهای همگانی و تعاملات اجتماعی دارای رابطه دو سویه می‌باشند. درحالی‌که رشد متراکم شهرها، کمبود زمین و عدم توجه به این فضاها در برنامه‌های توسعه شهری منجر به کمبود سرانه فضای سبز و باز و کاهش تعاملات اجتماعی شده است. منطقه 10 شهر تهران به‌عنوان پرتراکم‌ترین منطقه در این کلان‌شهر، دارای کمبود کمی و کیفی در فضاهای همگانی و باز می‌باشد؛ و مسائل دیگر همانند فرسودگی کالبدی، آشفتگی در منظر شهری، بالا بودن میزان اجاره نشینی، امنیت اجتماعی پایین و شناور بودن جمعیت ساکن، موجب کاهش کیفیت فضاهای همگانی موجود و سطح تعاملات اجتماعی شده است. در این راستا هدف این پژوهش بررسی امکان تحول فضاهای همگانی به منظور ارتقاء تعاملات اجتماعی در منطقه 10 می باشد و استراتژی آن توصیفی- پیمایشی است. داده ها با روش مطالعات اسنادی و میدانی جمع آوری و جهت تجزیه‌وتحلیل از تکنیک SWOT و QSPM استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که تنوع‌پذیری فعالیت‌ها، اختلاط کاربری، همه‌شمولی اجتماعی، دسترسی به حمل و نقل عمومی، امنیت اجتماعی، خاطره انگیزی، ایمنی، بهره گیری از تمام حواس، خوانایی، دید و منظر مناسب، انعطاف پذیری، مبلمان شهری، نوع بدنه و کف، آسایش اقلیمی و بهداشت محیط مؤلفه‌های اثرگذار در ارتقاء تعاملات اجتماعی در فضاهای همگانی می‌باشند و شرایط و فعالیت های مناسب برای حضور کودکان و سالمندان منجر به افزایش نظارت و امنیت اجتماعی می‌شود. سناریوی برتر شامل راهبردهای تهاجمی (SO1: ارتقاء امنیت اجتماعی در فضاهای همگانی موجود، SO2: ارتقاء سرانه فضای سبز و باز، SO4: توسعه پاتوق‌های محلی و ریزفضاها جهت تجمع اهالی، SO5: تخصیص فضاهای چندمنظوره فرهنگی، هنری، ورزشی و...) و محافظه‌کارانه (ST1: استفاده مجدد از فضاهای غیرفعال در تملک شهرداری، ST2: افزایش مشارکت اجتماعی شهروندان) می‌باشند و در نهایت جهت تحقق پذیری آن‌ها 18 سیاست و 31 برنامه اقدام تدوین شده است.
واژه‌های کلیدی: فضای همگانی، تعاملات اجتماعی، تعاملات اجتماعی در فضاهای همگانی، منطقه 10 شهرداری تهران
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
فهرست منابع
1. افشاری نژاد رودسری، امین. قربانی پور، علیرضا. روشن، محسن و معتمد، حسین. (1396). نقش پیاده راه بر تعاملات اجتماعی (نمونه موردی: میدان شهرداری رشت). اولین همایش بین المللی عمران معماری و شهر سبز پایدار.
2. آقا بزرگ، نرگس. متدین، حشمت الله. (1394). خاستگاه نظری میدان نقش جهان. ماهنامه باغ نظر، شماره33، 40-22.
3. بهزادفر، مصطفی و طهماسبی، ارسلان. (1392). شناسایی و ارزیابی مولفه های تاثیرگذار بر تعاملات اجتماعی، تحکیم و توسعه روابط شهروندی در خیابان های شهری: نمونه مورد مطالعه سنندج. نشریه باغ نظر، شماره 25، سال دهم، 17-28.
4. پاک نژاد، نوید. لطیفی، غلامرضا. (1397). تبیین و ارزیابی تاثیرات مولفه های محیطی بر شکل گیری الگوهای رفتاری در فضاهای شهری (از نظریه تا عمل: مطالعه میدان تجریش)، مجله باغ نظر، دوره 15، شماره 69، 51- 66.
5. پاکزاد، جهانشاه. (1384). راهنمای طراحی فضای شهری . شرکت طرح و نشــر پیام سیما، وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت شهرسازی و معماری، تهران.
6. پاکزاد، جهانشاه. (1386). سیر اندیشه ها در شهرسازی 2؛ از کمیت تا کیفیت. شرکت عمران شهرهای جدید، چاپ اول. تهران.
7. تشکری، لیلا. مهربانی گلزار، محمدرضا .(1397). تکوین یک پیاده‌راه مولفه‌های کالبدی یا رفتار جمعی. مجله نظر، شماره 44، 49-40.
8. حاتمی، یاسر. ذاکر حقیقی، کیانوش. (1397). بررسی عوامل موثر در انتخاب فضای عمومی توسط شهروندان (مطالعه موردی: پیاده راه بوعلی سینا و اکباتان شهر همدان). مطالعات محیطی هفت حصار شماره بیست وسوم، سال ششم، 94-81.
9. حبیبی، سید محسن. مقصودی، ملیحه. (1386). مرمت شهری: تعاریف، نظریه ها، تجارب، منشورها و قطع نامه های جهانی، روش ها و اقدامات شهری. موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران، نوبت 3.
10. حجتی، ریحانه. (1390). مروری بر طرح پیاده‌سازی خیابان جورج سیدنی. ویژه نامه زندگی پیاده در تجربه-های جهانی، دوره 3، 41-38.
11. دانشپور، سید عبدالهادی. چرخیان، مریم. (1386). فضاهای عمومی و عوامل موثر بر حیات جمعی. مجله باغ نظر، شماره 7، 19-28.
12. دهقان، حسین. پور رضا کریم سرا، ناصر و احسان، مونا. (1395). رابطه فضاهای اقتصادی شهری و شبکه‌های اجتماعی: بررسی تاثیر میدان‌های میوه و تره بار و‌ها‌یپر استار بر تعاملات اجتماعی. مصالعات جامعه شناختی شهری دوره 6، شماره 18، 114-93.
13. ذاکر حقیقی، کیانوش. (1398). سنجش میزان سرزندگی در چهارراه ولیعصر شهر تهران بر مبنای تحلیل الگوهای فعالیتی موجود در آن. مجله باغ نظر، شماره 71، صص18-5.
14. رفیعیان، مجتبی. تقوایی، علی اکبر. خادمی، مسعود و علی پور، روجا. (1391). بررسی تطبیقی رویکردهای سنجش کیفیت در طراحی فضاهای عمومی شهری. نشریه علمی- پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، دوره سوم، شماره 4، 43-35.
15. زالی، نادر. دادفر، سجاد. (1394). ارائه ضوابط طراحی پل‌ها‌ی پیاده‌روی در ایران (نمونه‌موردی: پل طبیعت تهران). همایش بین المللی معماری، عمران و شهرسازی در هزاره سوم، 18-1.
16. سازمان برنامه و بودجه کشور. (1375). سالنامه تهران، سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران.
17. سازمان برنامه و بودجه کشور. (1385). سالنامه آماری شهر تهران، سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران.
18. سازمان برنامه و بودجه کشور. (1395). سالنامه آماری شهر تهران، سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران.
19. علیمردانی، مسعود. مهدی نژاد، جمال الدین و افهمی، طلیعه. (1395).رشد کیفی فضای شهری به منظور ارتقا تعاملات اجتماعی (نمونه موردی خیابان احمد آباد مشهد). دو فصلنامه ی هنرهای کاربردی، شماره هفت، 14-5.
20. قراباغی، شیدا. ذوالفقاری، سهیلا. (1394). بررسی اثربخشی پل طبیعت تهران در افزایش سطح تعاملات اجتماعی. همایش بین المللی معماری، عمران و شهرسازی در هزاره سوم.
21. قربانی، رسول و جام کسری، محمد. (1389). جنبش پیاده گستری، رویکردی نو در احیاء مراکز شهری؛ مورد مطالعه پیاده راه تربیت تبریز. فصلنامه مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای، شماره 6 ، 55-72.
22. قریب، فریدون. (1383). امکان سنجی ایجاد مسیرهای پیاده و دوچرخه در محدوده تهران قدیم. نشریه هنرهای زیبا، شماره 13 ،17-28.
23. کارگر، طناز. قره بگلو، مینو. (1394). راز ماندگاری پیاده‌راه جلفای اصفهان به عنوان مکان سوم. کنفرانس بین المللی عمران، معماری و زیرساخت‌های شهری.
24. کارمونا، متیو. هیت، تیم. تنراک. تیسدل، استیون. (2003). مکان های عمومی، فضاهای شهری، ابعاد گوناگون طراحی شهری. قرائی، فریبا. شکوهی، مهشید. اهری، زهرا. صالحی، اسماعیل.(1388)، انتشارات دانشگاه هنر تهران، چاپ اول.
25. کاشانی جو، خشایار. (1389). بازشناخت رویکردهای نظری به فضاهای شهری عمومی شهری. نشریه هویت شهر، سال چهارم، شماره ششم، 106-95.
26. کتلین مدن. (1398). چگونگی تحول یک مکان: راهنمایی برای آفرینش فضاهای همگانی موفق. بهزادفر، مصطفی. قربانی، ابوالفضل، انتشارات پرهام نقش، چاپ اول.
27. کلانتری خلیل آباد، حسین. سلطان محمد لو، سعیده و سلطان محمدلو، نازی. (1395). طراحی پیاده راه و تاثیر آن بر کیفیت زندگی در بافت‌های تاریخی شهرها (مطالعه موردی: پیاده راه تربیت تبریز). دو فصلنامه معماری ایرانی، شماره9، 174-159.
28. مدنی پور، علی. (1384). طراحی فضای شهری (نگرشی بر فرآیندی اجتماعی- مکانی)، ترجمه فرهاد مرتضایی، تهران: انتشارات پردازش و برنامه ریزی شهری.
29. مهندسین مشاور معمار و شهرساز فرنهاد. (1391). طراحی شهری و مناسب‌سازی عبور و مرور معلولین خیابان امام خمینی (ره) . پروژه مناسب سازی محور مسجد جامع شهر یزد.
30. Azami, Arezoo., (2018). Hyde Park, the Largest Royal Park in London. (2019, M ay, 20). from Eavar: https://www.eaver.com.
31. Cullen, G., (1961). Reinhold Publishing Corporation. Townscape, New York.
32. Gehl, Jan., (1987). Life between Building. Translated by J.Koch, NewYork.
33. http://region10.tehran.ir
34. Packet Park., (2019, Dece, 15). From. https://landscaper.ir
35. Afsharinezhad roudsari, A., Ghorbanipour, A., Roshan, M., Motamed, H., (2017). The role of walkways in social interactions (Case study: Shahrdari square in Rasht). First International Conference on Civil, Architectural and Sustainable Green City. In Persian.
36. Aghabozorg, N., Motedayen, H., (2015). Ideological Origins Of Naghsh-E Jahan Square. Journal of BAGH-E NAZAR, 12 (33), 23-40. In Persian.
37. Alimardani, M., Mehdinezhad, J., Afhami, T., (2016). The Qualitative Growth of Urban Space to Enhance Social Interaction (Case study: Ahmad Abad Street, Mashhad). HONAR-HA-YE- KARBORDI. 4(7), 5-14. In Persian.
38. Azami, Arezoo., (2018). Hyde Park, the Largest Royal Park in London. (2019, M ay, 20). from Eavar: https://www.eaver.com.
39. Carmona, M., Heat, T., Taner Oc., Tiesdell, S.,(2009). Public places urban spaces the dimensions of urban design. Gharai, F., Shokouhi, M., Ahari, Z., Salehi, E., Art University, Tehran. In Persian.
40. Cullen, G., (1961). Reinhold Publishing Corporation. Townscape, New York.
41. Daneshpour, S. A., Charkhchian, M., (2007). Public Spaces And Effective Features On Public Life. Journal of BAGH-E NAZAR, 3(7), 19-28. In Persian.
42. Dehghan, H., Poorreza Karimsara, N., Ehsan. M., (2016). The Relationship Between Urban Economic Spaces And Social Networks: Impact Of Wholesale Greenery Outlets And Hypermarkets On Social Interactions. Journal of URBAN STUDIES, 6(18), 93-114. In Persian.
43. Farnahad Architect and Urban Consulting Engineers, (2012). Urban design and adaptation of traffic for the disabled on Imam Khomeini Street. Yazd Grand Mosque adaptation project. In Persian.
44. Gehl, Jan., (1987). Life between Building. Translated by J.Koch, NewYork.
45. Habibi, S. M., Maghsoudi, M., (2007). Urban Renovation: International Definitions, Theories, Experiences, Charters & Declarations, Urban Methods and Operations. University of Tehran, Institute of Publications and Press, Tehran. In Persian.
46. Hatami, Y., Zaker Haghighi, K., (2018). Investigating the Factors Affecting the Selection of Public Space by Citizens (Case Study: Bu-ali Sina and Ekbatan Walkways). Haft Hesar Journal of Environmental Studies, 6(23), 81-94. In Persian.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
CC BY
نشریه «تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی» به‌طور کامل الزامات انتشار دسترسی آزاد را طبق«CreativeCommons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0)» رعایت می‌کند.
