جستجو در مقالات منتشر شده


20 نتیجه برای ارزیابی

امیر کرم،
دوره 8، شماره 6 - ( 10-1387 )
چکیده

شناخت و تعیین تناسب و استعداد زمین برای توسعۀ کالبدی وشهری از اقدامات اولیه در برنامه ریزی های فضایی و محیطی است.هدف از انجام پژوهش این بود که با توجه به عوامل طبیعی، نواحی مناسب برای توسعۀ کالبدی در مجموعۀ شهری شیراز (یعنی یک ناحیۀ متراکم شهری- صنعتی و کشاورزی) شناسایی و پراکنش فضایی آن مشخص گردد. مواد مورداستفاده شامل نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، واحدهای ارضی، پوشش/کاربری زمین ، لرزه خیزی و داده های مرتبط با اقلیم وساختار اجتماعی/ اقتصادی محدوده بودند. از بررسی های کتابخانه ای نیز برای تکمیل داده ها استفاده شد. تعیین تناسب زمین ازطریق نه معیار طبیعی مشتمل بر ارتفاع، شیب، لیتولوژی، بارش، دما، قابلیت زمین، لرزه خیزی، خطر لغزش، پوشش/ کاربری زمین و روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفت. تناسب زمین برای توسعۀ کالبدی به پنج طبقۀ بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و بسیارکم تقسیم شد و نقشۀ پهنه بندی آن تهیه گردید. نتایج نشان داد که صرفنظر از اراضی کشاورزی، حدود 28 درصد مساحت محدوده در طبقات با تناسب زیاد و بسیار زیاد قراردارد و با ملحوظ داشتن سایرپارامترهامی تواندبرای توسعۀ کالبدی مدنظر برنامه ریزان و سیاستگزاران قرار گیرد.
فرزانه ساسان پور،
دوره 9، شماره 8 - ( 4-1388 )
چکیده

بررسی وضع موجود شرایط زیست محیطی کشور، بخصوص در بزرگ ترین نمود و دستاورد انسان بر محیط یعنی شهرها، خبر از ناپایداری، آسیب و تخریب فزاینده، بر فضای اکولوژیکی آن می دهد. پیامدهای حاصل از این توسعه ناپایدار زنگ خطری را برای سیاستگذاران و دست اندرکاران زیست محیطی به صدا درآورد که منجر به تهیه مجموعه ای از متدها و روش های تحلیلی در جهت ارزیابی پیامدهای زیست محیطی و برآورد، میزان ناپایداری مکان ها شد. در این راستا این مقاله سعی دارد، ردیابی و اثرات اکولوژیکی(بوم شناختی) را به عنوان روشی جدید در ارزیابی توان محیط شهرها معرفی کند. در حقیقت روشی برای درک ارزیابی روابط، تأثیر انسان و فعالیت های او بر محیط اکولوژیک است. تغییر شهر خطی، زایا و نوگرا به شهر چرخه ای و پویا که در آن تولید- مصرف و بازیافت به صورت بهینه عمل می کنند، از دستآوردهای ارزیابی بوم شناختی می باشد. براساس این مطالعه ارزیابی توان پایداری با روش ردیابی و اثرات بوم شناختی برای کلان شهر لندن 5.3 هکتار، سانتیاگو 2.6 و برای تهران 3.79 هکتار برای هر فرد محاسبه شده است. این ارزیابی نشان می دهد که آنها دارای ردیابی و اثراتی چند برابر بیشتر از سطح جهانی (2.3 هکتار برای هر فرد) می باشند که مبین ناپایداری محیط کلان شهرها و در نتیجه عدم مدیریت مناسب است. بنابراین، نگرش و روش کاربردی و نیل به نتایج مشخص و قابل ارزیابی را می توان از نکات مثبت این رهیافت نوین به ویژه در مدیریت و حکمرانی خوب شهری دانست.

عبدالرضا رحمانی فضلی، یونس کاویانی،
دوره 9، شماره 9 - ( 8-1388 )
چکیده

بررسی عملکرد بانک کشاورزی جمهوری اسلامی ایران را می¬توان بهترین راه حصول اطمینان ارایه خدمات مالی به روستائیان دانست. جهت نیل به این مهم، ابزارها و الگو¬های مختلفی وجود دارد که در پژوهش توصیفی- پیمایشی حاضر از الگوی ارزیابی متوازن برای سنجش عملکرد و بررسی وضعیت موجود بانک کشاورزی در خصوص واگذاری اعتبارات بهره گرفته است. در این خصوص پس از بررسی شاخص ¬های عملکردی، تعداد 25 شاخص در قالب چهار بعد الگوی ارزیابی متوازن انتخاب و ارزیابی شده است. نتایج این بررسی¬ها به تعیین فاصله میان وضع موجود و مطلوب عملکرد بانک کشاورزی انجامیده است.
رحمت الله منشی زاده، ابراهیم رستگار،
دوره 10، شماره 10 - ( 3-1389 )
چکیده

توسعه و عمران روستاها از ابزار و عوامل اصلی توسعه ملی به شمار می¬آید. از اینرو و به منظور تامین عدالت و محرومیت زدایی، در سالهای گذشته سکونتگاه های روستایی عرصه انجام طرح ها و پروژه¬های عمرانی وسیعی با حجم سرمایه گذاری بالایی بوده است. به همین دلیل دولت ها با انجام طرح ها و پروژه های عمرانی در قالب برنامه های عمرانی بلند و کوتاه مدت در پی رسیدن به شرایط مطلوب زیستی در سکونتگاه های روستایی بوده است. براین اساس دولت ها با صرف هزینه های زیاد اقدام به اجرای طرح ها وپروژه¬های عمرانی در سکونتگاه¬های روستایی نموده¬اند. این مقاله با مد نظر قرار دادن حجم طرح ها و پروژه های عمرانی صورت گرفته در بخش وراوی به تبیین پیامدهای حاصل از اینگونه طرح ها وپروژه¬ها در تثبیت جمعیت سکونتگاه¬های روستایی این محدوده پرداخته است. روش تحقیق دراین پژوهش کمی و بر داده های اسنادی استوار است. جامعه آماری این پژوهش تمامی 15 سکونتگاه موجود بخش وراوی شهرستان مهر(استان فارس) را شامل می گردد. برای سنجش معناداری دو مولفه سرمایه گذاری طرح های عمرانی و روندهای جمعیتی حاکم بر سکونتگاه های روستایی از روش همبستگی پیرسون استفاده شده است. یافته¬های تحقیق نشان می¬دهد که میزان همبستگی سرمایه گذاری طرح های عمرانی و تثبیت جمعیت سکونتگاه های روستایی بخش بسیار پایین بوده است و ارتباط معنا داری بین حجم سرمایه گذاری و تثبیت جمعیت سکونتگاه های روستایی وجود ندارد، به گونه¬ای که از مجموع 15سکونتگاه این بخش 9 سکونتگاه روستایی در دوره 1385-1375 به نرخ رشد منفی جمعیتی رسیده¬اند و سکونتگاه¬های دیگر دارای کاهش شدید نرخ رشد جمعیتی بوده اند.
مصطفی قدمی، سیمین تولایی، سیدمحمدمهدی فاطمی،
دوره 10، شماره 13 - ( 12-1389 )
چکیده

امروزه، بسیاری از برنامه ریزان و سیاست گذاران توسعه، از گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه ی پایدار یاد می کنند و در تلاش هستند با شناسایی قابلیت های توسعه ی گردشگری مناطق و رفع موانع آن سهم بیشتری از عایدات این بخش را نصیب خود سازند. در این راستا، شهرهای ساحلی استان مازندران از مقاصد مهم گردشگری کشور می باشد که می تواند با برنامه ریزی اصولی و مناسب و شناسایی توان ها و محدودیت های گردشگری آن، نقش مؤثری در توسعه ی این مناطق و در نتیجه توسعه ی ملی و تنوع بخشی به اقتصاد ملی داشته باشد. بدین منظور در مقاله حاضر ابتدا با نظر سنجی پرسشنامه ای از ده تن از متخصصان و کارشناسان امور شهری شهر فریدونکنار و با فهرست کردن عوامل داخلی و خارجی تاثیرگذار در توسعه یا عدم توسعه ی گردشگری با استفاده ازمدل (SWOT)، به ارزیابی استراتژیک قابلیت های توسعه ی گردشگری حوزه ی فریدونکنار پرداخته شد. در ادامه با وزن دهی و اولویت بندی عوامل مذکور، استراتژی های درخور ارائه گردید. تجزیه تحلیل های صورت گرفته در تحقیق نشان می دهد که جهت تاکید بر رفع آسیب پذیری حوزه ی مطالعه شده، استراتژی های تدافعی باید در اولویت برنامه های توسعه ی گردشگری حوزه مذکور قرار گیرد.
حسین عزیزی، بیتا اصلانی، داود جمینی، احمد تقدیسی،
دوره 13، شماره 28 - ( 3-1392 )
چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی و شناخت اثرات مثبت و منفی صنایع فراوری کشاورزی از دیدگاه دو گروه روستاییان و صاحبان واحدهای فراوری فعال در بخش سیدان شهرستان مرودشت  انجام شده است. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 377 نفر به عنوان نمونه آماری از روستاییان انتخاب گردید و با توجه به محدود بودن تعداد واحدهای فراوری (35 واحد) اطلاعات مورد نیاز از این جامعه به صورت سرشماری و از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع­آوری شد، روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان و کارشناسان تأیید و پایایی پرسشنامه نیز با انجام پیش آزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ انجام گردید (A>0.78). بررسی جامع به صورت اسنادی و میدانی در خصوص ارزیابی اثرات واحدهای فراوری از دیدگاه دو گروه صاحبان صنایع و روستاییان نشان می­دهد که بیشترین اثرات مثبت را بر "بهبود رفاه و وسایل منزل"، "جذب محصولات خام کشاورزی"، "تغییر در الگوی کشت کشاورزان" و "عرضه بهداشتی مواد غذایی" و از طرفی بیشترین اثرات منفی را بر "توسعه نسبی برخی روستاها"، "افزایش قیمت زمین و مسکن" و "تأمین نیروی کار واحدهای صنعتی از شهرها" داشته است. همچنین نتایج به دست آمده حاکی از آن است که واحدهای فراوری کشاورزی در 5 بعد اقتصادی، اجتماعی، کشاورزی، کالبدی و زیست محیطی، از دیدگاه روستاییان به جز در بعد اقتصادی در سایر ابعاد و از دیدگاه صاحبان صنایع در تمام ابعاد، بیشتر از حد متوسط مؤثر بوده­اند.
محمد حامد عبدی، فرزین فاروقی، آرمان رحیمی کاکه جوب،
دوره 13، شماره 30 - ( 9-1392 )
چکیده

پس از گسترش شهرها و افزایش جمعیت شهری، نیاز به جابجایی و استفاده از وسایل نقلیه به طور فزاینده­ای گسترش و تراکم ترافیک را در نواحی شهری پدید آورد که خود بسیاری از چالش­ها همچون آلودگی­های هوا و صدا را سبب گردید. از این پس مدیران شهری حمل و نقل همگانی را عنصر اصلی دستیابی به سامانه­ی حمل و نقلی متعادل معرفی نمودند. گسترش پراکنده شهر یزد و توسعه­ی شهرک­های آن در جهت­های غربی و جنوبی و شمالی و همچنین به سبب مرکزیت اداری و سیاسی استان و نیز مراکز آموزشی و درمانی، روزانه حجم بالایی از سفرهای درون شهری صورت می­پذیرد. در این میان شبکه­ی اتوبوسرانی شهر یزد سهم قابل توجهی در جابجایی روزانه مسافران دارد. بنابراین مقاله حاضر بر آن است تا با استفاده از روشی توصیفی- تحلیلی و با ماهیتی کاربردی به ارزیابی کارایی سامانه اتوبوسرانی در یزد به ویژه در سه مسیر 11، 55 و 62 اتوبوسرانی باحجم بالای سفر بپردازد. به منظور انجام ارزیابی سامانه از معیارهای دسترسی­پذیری و راحتی و آسایش مطرح شده در گزارش TCRP100 کمک گرفته شده است. در معیار دسترسی پذیری، به بررسی ساعات فعالیت خطوط در طول شبانه روز، فراوانی سرویس و درصد ناحیه تحت پوشش سرویس و در معیار راحتی و آسایش به محاسبه تطبیقی زمان کل سفر با اتوبوس و خودرو شخصی پرداخته شده است. سنجه­های فوق به خوبی می­تواند عملکرد سامانه و کیفیت سرویس آن را بسنجد و تصویری جامع از کارایی حمل و نقل همگانی را در شهر یزد ارائه دهد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می­دهد که بالابودن زمان سفر با اتوبوس در مقایسه با خودرو شخصی در حدود دو برابر است که علیرغم بالا بودن سطح سرویس ناحیه تحت پوشش منجر به ترغیب شهروندان برای استفاده از خودرو شخصی می­شود.
محمدرضا پورمحمدی، احمد اسدی،
دوره 14، شماره 33 - ( 6-1393 )
چکیده

مسکن از نیازهای اولیه هر انسان به شمار می­آید و در کشورهای مختلف، دولتها اقدامات و برنامه­ریزی­های جامعی را در زمینه تامین مسکن اقشار مختلف بویژه طبقات کم درآمد انجام داده­اند. در کشور ما طی چند  سال اخیر، به منظور تامین مسکن اقشار کم درآمد جامعه، دولت سیاست احداث مسکن مهر را در پیش گرفته است. هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی نقاط ضعف و قوت پروژه های مسکن مهر در شهر زنجان می­باشد. این پژوهش از نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی می­باشد که از هر دو روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه­ای) برای جمع­آوری و ارزیابی اطلاعات استفاده شده و همچنین از نرم افزار SPSS و روش SWOT برای تجزیه و تحلیل نتایج تحقیق بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می­دهد که این مجتمع­ها دارای مسائل مختلفی از جمله ضعف سازه، طراحی نامناسب، ضعف دسترسی به کاربریها و برخورداریها مانند مراکز خرید، مراکز آموزشی، مراکز بهداشتی، مراکز تفریحی و ایستگاه­های حمل و نقل عمومی بوده و ساکنان با درآمد و پس­انداز پایین توانایی پرداخت اقساط را نخواهند داشت همچنین بیشتر ساکنان بهترین روش مسکن­دار شدن را ایجاد اشتغال و توانمندسازی بیان کرده­اند که هم اکنون مهمترین رویکرد تامین سرپناه در جهان می­باشد.
 
 
مسلم شجاعی، مهشید منزوی، مژگان تراب احمدی،
دوره 14، شماره 35 - ( 12-1393 )
چکیده

پیشرفت روز افزون دنیای فناوری و کاربست هرچه بیش­تر آن در زندگی روزمره شرایطی را پیرامون انسان امروزی شکل داده که علیرغم دستیابی به آسایش بیش­تر، از آرامش کم­تری برخوردار است. بنابراین تمایل به حضور در طبیعت و لذت جویی از آرامش طبیعی نزد شهروندان افزایش یافته است. وابسته به این نوع تقاضا و ساماندهی آن، گرایش نوینی از گردشگری با عنوان اکوتوریسم یا طبیعت گردی شکل گرفته است که به دنبال تعادل بخشی برای پاسخ به این نیاز بی پایان و بهره گیری پایدار از منابع و مناظر طبیعی است. استان قم از مهم­ترین مقصدهای مذهبی کشور است که سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است. برای بهره­گیری پایدار از این بازار ضرورت دارد تا تنوع محصولات گردشگری استان گسترش یابد، تعدد عرضه­داشت­های گردشگری افزایش یابد و تراکم گردشگران بر چند جاذبه خاص کاهش یابد. با هدف شکل‌دهی کانون­های طبیعت‌گردی استان و جذب سرمایه‌گذاران، تمرکز این مقاله بر شناسایی و اولویت‌بندی پهنه‌های مستعد طبیعت‌گردی استان قم است. از میان پهنه‌های مستعد طبیعت‌گردی 6 پهنه شناسایی و به روش AHP اولویت‌بندی شدند. نتایج تحقیق نشان می­دهد که برای توسعه طبیعت‌گردی متمرکز در استان قم،پهنه های حوض سلطان،کهک، دستجرد، سلفچگان،قاهان و پلنگ دره به ترتیب اولویت اول تا ششم را با امتیازهای 8323/0، 7485/0، 7383/0، 7255/0، 6294/0 و 5774/0 بدست آوردند.
[1]. مقاله حاضر برگرفته از نتایج طرح پژوهشی "بررسی گسترش صنعت اکوتوریسم با استفاده از ظرفیت‌های مناطق استان قم" است که زیر نظر معاونت پژوهشی استانداری قم و دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم در سال 1391 انجام شد. 
رستم صابری فر، حسین جنگی،
دوره 17، شماره 46 - ( 9-1396 )
چکیده

در این تحقیق، شاخص‌های الگوی مسکن مناسب از منظر ساکنین حاشیه‌نشین شهری در مشهد مورد بحث قرار گرفته است به این منظور، از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی بهره‌برداری شده و محدوده حاشیه­نشین در شمال شرق شهر مشهد که بیشترین میزان خانوارهای حاشیه­نشین را در خود جای داده است، به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب شده است. با توجه به این‌که سؤال اصلی تحقیق آن بوده است که چه عواملی باعث می‌شود که خانوارها، منزل ویلایی را بر آپارتمان ترجیح می­دهند؟ با استفاده از پرسش­نامه دیدگاه 410 نفر از ساکنین مورد بررسی گرد آوری و مورد تحلیل قرارگرفته است. داده‌های موردنظر در طی دوره زمانی 91 تا 93 جمع­آوری‌شده و با استفاده از نرم‌افزار SPSS تجزیه‌ و تحلیل گردید. نتایج نشان داد متغیرهایی نظیر نحوه تملک، تحصیلات، سال خرید واحد مسکونی و سن از جمله عواملی بودند که بر نوع الگوی مسکن مورد تمایل خانوارها تأثیر داشتند. به همین دلیل اگر خانوارها با توجه به این شرایط به عنوان گروه پیشرو دسته بندی شده و مساکن مورد نظر مسئولین در اختیار آنها قرار گیرد، امکان موفقیت طرح های پیشنهادی بیشتر خواهد شد.
 

عبدالمجید لباب پور،
دوره 17، شماره 47 - ( 10-1396 )
چکیده

دست‌یابی به مقدار کافی زیست‌توده ریزجلبکی، برای کاربری‌های گوناگون مانند غذا، دارو و انرژی ضروری است. منابع تولید زیست‌توده مانند زمین، آب، مواد غذایی و کربن‌دی ‌اکسید در امکان سنجی تولید و بهای تمام شده نقش اساسی دارند. این پژوهش با هدف تعیین مکان‌های مناسب کشت ریزجلبک و منابع کربن‌دی‌اکسید و نیز میزان آب مورد نیاز برای تولید ریزجلبک انجام شده است. برای دست یابی به این هدف، فراوانی و پراکندگی جغرافیایی مکان‌های مناسب کشت و منابع کربن‌دی‌اکسید با به کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط نرم افزاری GIS برای سواحل خلیج فارس و دریای عمان بررسی شده است. داده های مکانی ۵۷ نقطه مناسب کشت ریزجلبک با وسعت حدود ۱۸۰۰۰کیلومترمربع نشان می دهد که امکان گسترش صنعت ریزجلبک درسواحل خلیج فارس و دریای عمان وجود دارد. افزون برآن وجود حداقل ۳۸ نقطه تولید گاز کربن‌دی‌اکسید عمدتا در استان‌های خوزستان و بوشهر شناسایی و گزارش شده است. با فرض ۵، ۶ و ۷ کیلوگرم تبخیر آب در مترمربع در روز در مناطق گوناگون، آب موردنیاز معادل با ۸۴۰۰۰،۸۰۰۰۰ و ۸۹۰۰۰ مترمکعب دردوره کشت درهرواحد برآورد شد. نتایج نشان می دهد که با فناوری کشت ریزجلبک در استخرهای روباز، امکان تولید بیش از ۵۴۰۰۰۰ تن زیست‌توده ریزجلبک در هردوره کشت در سواحل خلیج فارس و دریای عمان امکان پذیراست. افزون برتولید زیست‌توده، کاستن آلایندگی گاز کربن‌دی‌اکسید توسط ریزجلبک‌ها و امکان تامین مواد غذایی ریزجلبک از پساب‌های شهری و تصفیه پساب برای پیشگیری از مخاطرات زیست محیطی نیز میسر خواهد شد.

حسن محمودزاده، سودابه پناهی، مهدی هریسچیان،
دوره 19، شماره 52 - ( 1-1398 )
چکیده

هدف این پژوهش انتخاب اراضی مناسب با رویکرد آمایش سرزمین در شهرستان همدان با روش چند هدفه تخصیص زمین است. روش چندهدفه تخصیص زمین، انتخاب اراضی مناسب با رویکرد آمایشی بر اساس مفهوم سطوح ایده­ال می‌باشد که  در منطقه مورد مطالعه با سه بعد اکولوژیکی، اقتصادی اجتماعی و راهبردی انجام شد. کاربری‌های مورد بررسی  تحقیق شامل کاربری کشاورزی (آبی- دیم)، کاربری مرتع‌داری و کاربری شهری است که مساحت کاربری‌های مدنظر بر اساس بیشترین وزن متغیرهای مستقل تخصیص داده شد. در ادامه نقشه­ی تناسب اراضی حاصل از عملیات MCE به ازای هر کاربری تهیه شد و مساحت تناسب کاربری های به‌دست‌آمده از این نقشه­ ها محاسبه گردید که نتیجه اش بدین صورت بدست آمد: کاربری کشاورزی آبی در منطقه176/601 هکتار،کشاورزی دیم معادل 961/193، تناسب شهری 762/984و تناسب کاربری مرتع‌داری معادل 960/552هکتار به دست آمد که معیار مهمی برای تعیین مساحت جهت اجرایMOLA می­باشد. در مرحله‌ی بعد نوبت به اجرای ماژول MOLA برای حل تعارض میان کاربری‌ها رسید. نتایج MOLA نشان داد که به‌طور متوسط در سه بعد مورد بررسی، بیشترین مساحت مختص به کشاورزی دیم به میزان 364/4هکتار می­باشد که معادل 32درصد از مساحت کاربریهای مورد بررسی در منطقه مورد مطالعه است و بیشترین وزن به‌طور متوسط به کاربری کشاورزی آبی به میزان 0/4اختصاص دارد.  این نتایج بر اساس پنج فاکتور (مساحت فعلی هر کاربری، مساحت مطلوب از هر کاربری مطابق روش MCE، وابستگی شغلی افراد مختلف به هر کاربری، اولویت‌دهی به ابعاد اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی هر کاربری) بدست آمد. نهایتا نتایج پزوهش نشان داد که انتخاب اراضی مناسب با رویکرد آمایش سرزمین با روش چند هدفه تخصیص زمین به‌درستی به‌وسیله ابعاد اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی انجام شده است.
 

داریوش یاراحمدی، امان اله فتح نیا، مهدی شرافت،
دوره 20، شماره 56 - ( 1-1399 )
چکیده

وسعت سطوح برفی و تغییرات زمانی و مکانی آن، یک پارامتر اساسی در مطالعات آب و هوا شناسی و هیدرولوژیکی به حساب می‌آید. در این زمینه داده‌های تصاویر ماهواره‌ای با هزینه پایین و وسعت زیاد سطح برداشت، کمک مؤثری در شناخت حوضه‌های برف‌گیر می‌باشند. با توجه به اینکه ماهواره‌ها قادر به تصویربرداری از یک سطح در مقاطع زمانی مختلف هستند، در مطالعات برف‌سنجی این امکان را فراهم می‌کنند که پراکنش زمانی و مکانی برف مورد مطالعه قرار گیرد. در این پژوهش نیز با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای NOAA-AVHRR در بازه زمانی 2015-2006 تغییرات مرزبرف و خط دمای سطح آن در رشته‌کوه البرز بررسی شد. نتایج تحقیق نشان داد که در دوره‌ی مورد مطالعه بیشترین مساحت برف در آوریل سال 2015 با مقدار 12059 کیلومترمربع و کمترین مساحت برف، در ژوئن 2008 با مقدار 33 کیلومترمربع دیده شده  است. کمترین متوسط ارتفاع مناطق پوشیده از برف، در آوریل 2007 با مقدار  2662 متر و بیشترین آن در ژوئن 2008 با مقدار 3820 متر مشاهده شده است و بیشترین تغییر در خط برف، در فاصله سال 2007 به 2008 رخ داده است. علاوه‌براین در اکثر سال‌ها منحنی دمای  صفر درجه سانتی‌گراد بر خط برف منطبق بوده و ارتفاع آن با تغییرات مساحت برف، تغییر کرده است.

احمد زنگانه، تاج الدین کرمی، رقیه یدالهی صابر،
دوره 21، شماره 62 - ( 7-1400 )
چکیده

ارزیابی از روش‌های مهم در تحلیل دست یابی به اهداف توسعه پایدار بوده و میتواند به عنوان یکی از الزامات برنامه ریزی، اثرات بالقوه و بالفعل زیست محیطی که در نتیجه اجرای پروژه های عمرانی و توسعه، پدیدار میشوند را شناسایی و گزینه های منطقی جهت حل آن ها را ارائه نماید. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی اثرات زیست محیطی بزرگراه طبقاتی صدر بر محلات مجاور آن است که به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت روش، توصیفی تحلیلی  می‌باشد. به علاوه این تحقیق به لحاظ نظری نیز مبتنی بر مکاتب محیط گرا و توسعه پایدار است. برای تجزیه تحلیل داده‌ها 8 محله مجاور پل صدر (محله‌های تجریش، قیطریه، چیذر، زرگنده، صدر، رستم آباد، اختیاریه- رستم آباد و پاسداران - ضرابخانه) به عنوان واحد تحلیل انتخاب شدند. شاخص‌های ارزیابی نیز در 7 بعد از ابعاد اجتماعی، کالبدی، بصری، سلامتی بهداشتی، اقتصادی، اکولوژیک و ایمنی امنیت شناسایی و مورد سنجش قرار گرفتند. از روش های کمی و آماری از جمله آزمون تی تک نمونهای و آزمون فریدمن جهت رتبه بندی ابعاد و از روش های تحلیل فضایی ( آمار فضایی) برای نشان دادن وضعیت موجود محله ها استفاده شده است. همچنین برای رتبه بندی محله‌ها از نظر اثرات زیست محیطی پل طبقاتی صدر نیز از تکنیک تاپسیس و از روش لئوپولد ایرانی نیز استفاده شد. نتایج ماتریس ارزیابی منتخب نشان داد که پروژه طبقاتی صدر با ارائه گزینه های اصلاحی در فعالیت هایی که اثر تخریبی آن ها زیاد و خیلی زیاد است، پروژه مورد تایید قرار می گیرد و همچنین با توجه به یافته های پژوهش، مشخص شد که محله های مجاور بزرگراه صدر با توجه به ابعاد مورد بررسی هر کدام تاثیر پذیری متفاوتی از پل طبقاتی صدر داشته اند، به این صورت که، بعد اکولوژیک و بعد کالبدی  بیشترین تاثیر پذیری و بعد امنیت کم ترین تاثیرپذیری را داشته است و در رتبه بندی محله ها نیز محله رستم آباد بیشترین تاثیر پذیری و در مقابل محله زرگنده کمترین تاثیر پذیری را از پل طبقاتی صدر داشته است.

منصور عزیزی، رسول درسخوان، محمدرضا پورمحمدی،
دوره 22، شماره 64 - ( 1-1401 )
چکیده

طرح راهبرد توسعه شهری راهکارهایی برای ایجاد شرایط پایداری شهری در ابعاد حکمروایی خوب را شناسایی می‌کند. ایده اصلی این سیاست آن است که در یک اقتصاد جهانی-رقابتی و به‌طور فزاینده‌ای یکپارچه، برای همه شهرها ضروری است که یک استراتژی هوشمندانه و واضح برای چگونگی موقعیت سرزمین خود جهت به حداقل رساندن اثرات منفی، پیش‌بینی شوک‌های احتمالی و بهره‌برداری از پتانسیل مقایسه‌ای و رقابتی فراهم آورد. در سطوح مختلف و جهت‌های برنامه‌ریزی شهری، برنامه‌ریزی استراتژیک توسعه یکی از مناسب‌ترین روش‌ها برای تحقق حکمروایی است. نگرش‌های مترقی بیشتر به برنامه‌ریزی استراتژیک شهری می‌تواند به‌وضوح به‌عنوان حکمروایی در نظر گرفته شود. هدف این پژوهش ارزیابی طرح راهبرد توسعه شهری منطقه 22 به‌عنوان یکی از ابزارهای پیاده‌سازی پارادایم حکمروایی شهری می‌باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. بررسی محتوایی طرح CDS منطقه 22 با مطالعه و بررسی طرح مذکور و نظرات مشاور تهیه کننده طرح و کارفرما (شهرداری منطقه 22) به شیوه مصاحبه پنهان و شورایاران منطقه، مردم و ذینفعان ذکر شده در طرح بصورت پرسشنامه های باز صورت گرفته است تا عوامل مثبت و منفی طرح استخراج گردد. در تحلیل وضع موجود به بررسی گزارش های شهرداری و سرای محلات، مصاحبه با کارشناسان، دست اندرکاران، ذینفعان طرح و مهندسین مشاور تهیه کننده طرح و مردم در سرای محلات منطقه 22 پرداخته شد تا اثرات مثبت طرح بر منطقه مورد مطالعه و عوامل منفی تعیین گردد. در ارزیابی طرح مذکور (ارزیابی حین اجرا) و کمی سازی داده های کیفی از فرایند تحلیل سلسله مراتبی بهره گرفته شد. نتایج پژوهش بیانگر تفاوت فاحش طرح با فاز اجرای آن دارد.

مهران محمدی شمیرانی، ناصر اقبالی، محمود رضایی،
دوره 22، شماره 64 - ( 1-1401 )
چکیده

این مطالعه به بررسی اصول و معیارهایی که موجب زندگی‌پذیرشدن یک شهر – مورد مطالعه: محله صاحبقرانیه تهران - می‌شود پرداخته است. از روش NLAS  به ‌عنوان روش تحقیق اصلی و شاخص در این تحقیق استفاده شده است. در این تحقیق سعی گردید تا با بکارگیری این روش و نیز از طریق بکارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی شاخص‌های روش NLAS در محله صاحبقرانیه مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته و بر اساس پاسخ‌های دریافت شده و تحلیل آنها وضعیت زندگی‌پذیری در محله صاحبقرانیه تحلیل گردد. تحلیل‌های مفصل انجام گرفته بر اساس تحلیل عاملی و روش تحلیل سلسله مراتبی نشان می‌دهد که وضعیت زیست‌‌پذیری محله صاحبقرانیه براساس سه شاخص امکانات و خدمات مورد نیاز، پویایی اقتصاد محله‌‌ای و وضعیت چشم‌‌انداز بصری و آلودگی محیطی و مؤلفه‌‌های مرتبط با آن انجام شده و پس از جمع‌‌بندی گویه‌‌های مرتبط و محاسبه شاخص‌‌های کلی نشان می‌‌دهد که شاخص‌‌های پویایی اقتصاد محله‌ای با میانگین 061/9 و مقدار آزمون T برابر با 968/ به کاهش زیست‌‌پذیری محله صاحبقرانیه منجر شده است. اما  با 95 درصد اطمینان  می‌توان گفت  که محله صاحبقرانیه از نظر شاخص‌‌های امنیت فردی و اجتماعی، هویت و حس تعلق مکانی، امکانات و خدمات مورد نیاز و وضعیت چشم‌‌انداز بصری و آلودگی محیطی محله‌‌ای زیست‌‌پذیر به شمار می‌‌رود

مریم قاسمی، امین فعال جلالی،
دوره 22، شماره 66 - ( 7-1401 )
چکیده

تحلیل ماتریس مطلوبیت کاربری اراضی براساس معیارهای انسانی و طبیعی در فضاهای سکونتی از ضرورت­ها و مسائلی است که برنامه­ ریزان در نواحی شهری و روستایی در تصمیم­ گیری و استقرار فعالیت­ها در عرصه های جغرافیایی از نظر دسترسی به شبکه ارتباطی، موقعیت مرکزی، وضعیت بو، هوا، صدا و ... یاری می­نماید و نقطه عطفی برای چگونگی استفاده بهینه از منابع به شمار می­رود. هدف تحقیق حاضر شناخت سطح مطلوبیت کاربری­های موجود در نواحی روستایی شهرستان بینالود است. در این مطالعه 14 گروه کاربری با 52 زیرکاربری زمین، از لحاظ ماتریس­های 8 گانه موقعیت­مرکزی، دسترسی به شبکه ارتباطی، بو، دسترسی به تاسیسات و تجهیزات، شیب، هوا، صدا و دید مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر از نظر روش توصیفی-تحلیلی است و جمع ­آوری داده ­ها به روش میدانی توسط 48 نفر از خبرگان محلی در 8 روستا تکمیل گردید. نتایج به دست آمده نشان می­دهد بر اساس طیف چهار گزینه­ ای (4: کاملامطلوب و 1: کاملا نامطلوب) کاربری­های نانوایی با میانگین 99/3 و سالن ورزشی با میانگین 4 بالاترین سازگاری را از نظر مطلوبیت موقعیت مکانی و کاربری آب انبار تاریخی با 38/3 و مساکن مخروبه با 40/3 پائینترین سازگاری را از نظر مطلوبیت به خود اختصاص داده­اند. همچنین میانگین مطلوبیت کاربری زمین در روستای زشک 74/3، در روستای دهنو 82/3، در روستای جاغرق 78/3، در روستای ابرده علیا 89/3، در روستای نوچاه برابر با 92/3، در روستای حصارگلستان 76/3، در روستای حصارسرخ 79/3 و در نهایت در روستای ویرانی میزان مطلوبیت 80/3 به دست آمده است. نتایج نشان می­دهد که علی­رغم وقوع تغییرات گسترده کاربری اراضی در خارج از بافت روستاهای مورد بررسی، میزان سازگاری کاربری اراضی در درون بافت روستایی از نظر مطلوبیت موقعیت مکانی از درجه­ ای بالا یعنی 81/3 برخوردار است.

ریحانه صالح ابادی، محمدرضا حافظ نیا، سید هادی زرقانی، سیروس احمدی،
دوره 22، شماره 66 - ( 7-1401 )
چکیده

قدرت ملی حاصل جمع جبری عوامل مثبت و منفی فراوانی است که از سرچشمه­ها و منابع متعددی تشکیل شده است. یکی از منابع مهم قدرت ملی در جهان امروز که  در دوره بعد از جنگ سرد اهمیت بسزایی یافت قدرت اقتصادی می­باشد؛ که خود بستر ساز امور روبنایی دیگر مانند قدرت سیاسی، نظامی و ... محسوب می­گردد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه­ای و پژوهش میدانی به دنبال پاسخگویی به این سوال است که مهم­ترین متغیرهای و شاخص­های شکل دهنده به قدرت اقتصادی کشورها کدام­ها هستند؟ یافته­های تحقیق با بررسی اسناد کتابخانه­ای نشان می­دهد که چهار مولفه اصلی قدرت اقتصادی شامل امور زیربنایی، مبادله تولید، سطح تولید و منابع مالی می­توانند بر قدرت اقتصادی تاثیرگذار باشند. در این بین 61متغیر مرتبط با مولفه­های چهارگانه نیز شناسایی شد. سپس با استفاده از پرسشنامه طیف لیکرت جهت اندازه گیری میزان اهمیت هر یکی از این متغیرها در اختیار صاحب نظران داخلی قرار گرفت. بر این اساس زیرساخت­های اقتصادی، صادرات تکنولوژی سطح بالا، واردات مواد غذایی و ذخایر ارزی بین­المللی دارای بیشترین درجه اهمیت بودند. و از سویی دیگر متغیرهایی ازجمله سهم فقیرنشینان در مصرف درآمد ملی، رقابت اقتصادی، مالکیت خارجی و هزینه­های تجاری جرائم خشونت آمیز دارای کمترین درجه اهمیت بودند. در نهایت می­توان بیان نمود کشورها برای رسیدن به اهداف و منافع ملی خود ناگزیر هستند به عوامل و متغیرهای قدرت آفرین در بعد اقتصادی توجه داشته باشند.

وحید ریاحی، سعید نصیری زارع،
دوره 22، شماره 66 - ( 7-1401 )
چکیده

بررسی و ارزیابی اراضی برای افزایش تولید و بهره‌وری محصول، امروزه به عنوان یکی از رویکردهای بدیل در توسعه کشاورزی مورد توجه قرار گرفته و لزوم پرداختن به این امر به ویژه در نواحی روستایی که درآمد آنان وابستگی بسیار زیادی به بخش کشاورزی دارد، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. توسعه کشاورزی از اولویت‌های برنامه‌ریزی کشاورزی بوده و لازمه چنین توسعه‌ای، شناخت عوامل موثر و حاکم بر آن می‌باشد. هدف از تحقیق حاضر بررسی و سنجش قابلیت‌های محیطی شهرستان طارم برای کشت زیتون و تحلیل موقعیت مکانی نواحی روستایی تولیدکننده آن بود. از این رو‍، از 3 پارامتر ارتفاع، جهت‌شیب و وضعیت‌شیب به عنوان پارامترهای زمینی و 3 پارامتر اقلیمی بارش، دما و رطوبت نسبی که داده‌های آن از 11 ایستگاه هواشناسی، سینوپتیک و باران‌سنجی با طول دوره آماری مناسب(1395- 1375) و پایه زمانی مشترک جهت پهنه‌بندی اقلیمی استفاده شد. نتایج نشان داد، شهرستان طارم به لحاظ قابلیت کشت زیتون در شرایط مناسبی قرار دارد، از سطح کل منطقه مورد مطالعه 21/2 درصد برای کشت زیتون مناسب بوده که عمده آن‌ها در مناطق میانی شهرستان واقع است همچنین بیشتر نواحی روستایی تولیدکننده زیتون به لحاظ موقعیت مکانی در اراضی مناسب برای کشت زیتون استقرار یافته‌اند و این نواحی به دلیل قابلیت مناسب کشت زیتون، 74/8درصد از زیتون را در شهرستان طارم تولید می‌کنند.

فاطمه یادگاری فر، محمدرضا پودینه، مرتضی اسمعیل نژاد،
دوره 23، شماره 68 - ( 1-1402 )
چکیده

 وقوع خشکسالی­های اخیر در ایران و شدت خسارت­های وارد شده از ادامه آسیب­پذیری نقاط شهری و روستایی حکایت می­کند. در زمان حاضر مدیریت خشکسالی در کشور ما، بر مبنای مدیریت بحران صورت می­گیرد و بدین ترتیب به کاهش تاثیرات و آمادگی در برابر خشکسالی توجه چندانی نمی­شود. بنابراین هدف این پژوهش ارزیابی تاب آوری شهرستان زاهدان در برابر بحران آب و خشکسالی است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی و تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را تمام خانوارهای شهرستان زاهدان تشکیل می­دهد که براساس سرشماری سال 1395 دارای 168480 خانوار(672589نفر) می­باشد. از میان سرپرستان خانوار حجم نمونه­ای با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 383نفر به صورت تصادفی انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل یافته­های پژوهش از آمارتوصیفی و آماراستنباطی استفاده گردید. نتایج آزمون تحقیق نشان داد که وضعیت تاب آوری اقتصادی، اجتماعی و نهادی در شهرستان زاهدان به ترتیب با میانگین 815/2، 873/2 و 886/2 پایین­تر از میانگین مطلوب (3) است و شهرستان زاهدان از نظر تاب آوری در برابر خشکسالی و بحران آب در وضعیت مناسبی قرار ندارد و این شهرستان مشکلات بسیار زیادی در زمینه آب در نقاط روستایی و شهر زاهدان دارا است. در نقاط روستایی بحران کم آب و خشکسالی خسارت­های زیادی به کشاورزان و دامداران وارد ساخته است. اثرات بحران آب بر ساختار اقتصادی، اجتماعی و محیطی روستاها بسیار منفی بوده که باعث مهاجرت روستاییان به شهر زاهدان شده است.


صفحه 1 از 1     

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Applied researches in Geographical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb