جستجو در مقالات منتشر شده


3 نتیجه برای ترکمن

سلمان انصاری زاده، برزین ضرغامی، طهمورت حیدری موسلو،
دوره 10، شماره 11 - ( 6-1389 )
چکیده

کشور ایران بنا به موقعیت جغرافیایی خاص خود به‌ویژه از سمت شمال و شمال‌شرقی محل ورود اقوام کوچ‌نشین بوده است. اغلب حکومت‌هایی که در ایران تشکیل شده وابسته به ایلات بوده است و تنها حکومتی که منشأ ایلی نداشته حکومت پهلوی است. از این رو ایلات نقش فوق‌العاده مهمّی در ثبات و عدم ثبات حکومت‌های مرکزی به عهده داشته‌اند. کوچ‌نشینان که اساس زندگی آنها مبتنی بر کوچ و کوچندگی است، گاه از چارچوب مرزهای کشور فراتر می‌رفتند و دو یا چند همسایه را درگیر منازعه می‌کردند. هدف پژوهش حاضر مطالعه نقش ایلات و عشایر ترکمن بر تکوین مرزهای سیاسی در شمال‌شرقی ایران است. روش مورد استفاده توصیفی– تحلیلی و استفاده از منابع اسنادی و تاریخی است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، تا پیش از حکومت پهلوی بخش بزرگی از جمعیت کشور را عشایر تشکیل می‌داده و همچنین جابجایی عشایر به‌صورت قشلاق و ییلاق سبب شده که کنترل دولت مرکزی بر عشایر به‌خصوص در دوره افول قدرت بی‌ثبات باشد. در حقیقت تا قبل از تثبیت مرزهای شمال‌شرقی کشور ایران جابجایی ایلات و عشایر ترکمن در دو سوی مرزهای ایران و کشور شوروی سابق در قالب ییلاق و از سویی قشلاق عشایر کشور شوروی سابق در داخل مرزهای ایران و عواملی چون عدم پرداخت مالیات توسط کوچ‌نشینان هر دو کشور موجب کوچ به کشور همسایه می‌شده است و این عوامل باعث تأخیر در روند تکوین مرزهای سیاسی در این بخش از ایران شده است.
پروین غفاریان، سمانه نگاه، نیما فرید مجتهدی، حسین عابد،
دوره 15، شماره 38 - ( 1-1394 )
چکیده

سواحل جنوبی دریای خزر، به ویژه در دهه­ی اخیر، به دفعات توسط ریزگردها به مخاطره افتاده است. در این پژوهش تلاش شده است تا کانون اصلی و ساختار گردش­های جوی تولید ریزگردهایی که طی روزهای 19 و 20 سپتامبر2014 موجب غبارآلودگی سواحل جنوبی دریای خزر شد، مورد واکاوی قرار گیرد. مدل لاگرانژی پسگرد HYSPLIT برای تعیین منشأ و مسیر شارش ریزگردها و نیز مدل عددی شیمیایی جو (WRF-Chem) برای تعیین تمرکز و توزیع ریزگرد‌ها و شبیه‌سازی الگوی سامانه مورد نظر، مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش، یک چشمه­ی فعال تولید ریزگرد برای نخستین‌بار در بخش­های شرقی دریای خزر، روی پهنه­های بیابانی صحرای ترکمنستان و قره قوم شناسایی شد. منشأ اصلی خیزش ریزگردها در این سامانه، شکل‌گیری چرخند حرارتی در مقیاس محلی روی هسته­ی دمایی گرم در شرق خزر است. همگرایی سطحی ناشی از گردش چرخندی این مرکز کم فشار، با توجه به پوشش بیابانی منطقه، موجب انتقال ریزگردها به درون ستون جو شده است. شرایط پایداری نسبی جوی در ترازهای میانی و فوقانی موجب شده، ریزگردها نفوذ و گسترش قائم چندانی در عمق تروپوسفر نداشته و به زیر 700 هکتوپاسکال محدود شوند. مولفه­ی منفی مداری و نصف‌النهاری میدان باد 10 متری و افزایش سرعت باد با توجه به افزایش گرادیان فشار روی بخش‌های بیابانی شرق خزر، منجر به شکل‌گیری جریان‌های شمال شرقی و گسیل توده­­ی ریزگردها  به سمت پهنه­ی خزر جنوبی و کرانه‌های جنوبی آن شده است. پایش تصاویر باند مرئی سنجنده مودیس و همچنین پهنه‌بندی مکانی مقادیر ضخامت نوری جو (AOD)، نتایج حاصل از شبیه‌سازی عددی در نحوه­ی توزیع ریزگردها و انتقال آن به استان‌های مازندران و گیلان را تایید می‌کنند.

علیرضا مهاجری، رضا شعبانی، سینا فروزش،
دوره 24، شماره 72 - ( 1-1403 )
چکیده

  دورۀ حکومت قاجارها را باید دوران عقد قراردادها، عهدنامه­ها و پیمان­های متعدد اقتصادی ـ سیاسی و نظامی دانست. توسعه طلبی­های ارضی، تجاری و اقتصادی که به وسیلۀ سیاستمداران زیرک دولت­های خارجی، با قدرت برتر نظامی بر ایران تحمیل شدند؛ و منافع فراوانی از قِبل این معاهدات و قراردادها عاید این کشورها به خصوص روسیه شد. به دنبال آن تحولات جغرافیایی و تاریخی درسرزمین­های ترکمن نشینِ شمال شرق ایران نیز آغاز شد. این مقاله با هدف واکاوی جغرافیای تاریخی منطقه خراسان در شمال شرق و رویکرد دولت – ملت ایران به قرارداد آخال تهیه شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. داده های تحقیق از طریق اسنادی و کتابخانه ای جمع آوری شده است. تجزیه و تحلیل مقاله هم با رویکرد کیفی و مبتنی بر اسناد و استدلال صورت گرفته است. نتایج تحلیلی، بیانگر تغییرات ژئوپلیتیکی و مرزی در حوزۀ شمالی ایران شد. به طوری که طی معاهده آخال بخش­هایی از مناطق شمال شرق ایران، ضمیمۀ کشور روسیه شد؛ و جغرافیای تاریخی ایران در شمال شرق، دستخوش تغییرات سیاسی – اجتماعی و واکنش قوم ترکمن شد؛ در حالی که عکس­العملی در میان دولتمردان قاجار به وجود نیامد.


صفحه 1 از 1     

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Applied researches in Geographical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb