AU - Asakereh, Hossein AU - varnaseri ghandali, nasrin TI - A description on decadal changes in warm season average of precipitation over the Caspian coast of Iran territory PT - JOURNAL ARTICLE TA - jgs JN - jgs VO - 22 VI - 64 IP - 64 4099 - http://jgs.khu.ac.ir/article-1-3338-fa.html 4100 - http://jgs.khu.ac.ir/article-1-3338-fa.pdf SO - jgs 64 AB  - تغییر مشخصه‌های بارش از جمله جلوه‌های قابل توجه پدیدۀ تغییر اقلیم است. تغییر میزان بارش به­ویژه در فصل گرم سال بر بسیاری از پدید­ه­های اقلیمی، محیطی و همچنین بر بسیاری از فعالیت­های بشر اثر دارد. در این پژوهش سعی گردید تا تغییرات دهه‌ای میانگین بارش ماهانه فصل گرمِ ناحیه خزری مورد ارزیابی قرار گیرد. برای دستیابی به این هدف از داده­های روزانه بارش فصلِ گرم، 385 ایستگاه ‌همدید، اقلیم‌شناسی و باران­سنجی سازمان هواشناسی کشور و ایستگاه‌های باران­سنجی وزارت نیرو طی بازه زمانی 2016-1966 (51 سال) با تفکیک مکانی 3 × 3 کیلومتر استفاده­ شده­ است. نتایج بیانگر این است که، بیشینۀ شیو مکانی میانگین بارش و به تبع آن هستۀ پربارش از جنوب­ غربی دریای خزر به­ سمت ارتفاعات البرز و شرق ناحیه میل یافته است، این نشانگر جابه­ جایی هسته‌های پربارش­ها به ­سمت این مناطق می­باشد. علاوه براین وسعت مکانی بارش­ های کم­ مقدار رو به فزونی است. بر مبنای پژوهش‌های پیشین می‌توان این تغییرات را به تغییرات سامانه­های مؤثر بر بارش ناحیۀ خزری (جابه‌جایی شمال سوی تاوه قطبی و پرفشار جنب حاره و نیز مسیر چرخندهای مدیترنه‌ای) نسبت داد. همچنین با در نظر گرفتن سیر افزایشی دما در فصل تابستان و کاهش تباین دمایی دامنه‌ها و سواحل، کاهش گستره زیر تأثیر فرایندهای همرفتی، بارش تابستانه نیز کاهش یافته است. CP - IRAN IN - LG - eng PB - jgs PG - 422 PT - Research YR - 2022