Volume 8, Issue 21 (9-2021)                   2021, 8(21): 27-67 | Back to browse issues page

XML Persian Abstract Print


1- University of Isfahan
2- University of Isfahan , b.heidari64@yahoo.com
Abstract:   (1793 Views)
The limits of some of the words in the texts of the ancients, in spite of the frequent use and effort of the lexicographers, have not been well defined. One of these words is "ambre gris", which the lexicographers have written only a little information about it, and its old features and uses remain unknown to the reader of ancient texts.
Ambre gris is commonly known for its fragrance and some of its decorative and medicinal uses, while a brief glance at Arabic and Persian poetry and prose texts shows that this material has been used in the lives of ancestors more than we can imagine and has been the subject of numerous poets and writers' themes.
In this article, by studying literary, commentary, historical, scientific, etc. books in Persian and Arabic poetry and prose as much as possible, the evidence for the use of this word has been collected and analyzed.
This article discusses ambre gris mines and how it is created and the various theories about it, the types of ambre gris and its best type, the forms and how to use the ambre gris, the various uses of the ambre gris, the use of the ambre gris in the names, as well as the jurisprudential rules of the ambre gris.
 
Full-Text [PDF 9673 kb]   (528 Downloads)    
Type of Study: Research | Subject: Special

References
1. آصف، محمدهاشم (1382) رستم‌التواريخ. تصحيح ميترا مهرآبادی. تهران: دنيای كتاب.
2. آلوسي، شهاب‌الدين (1415) روح‌المعاني. تحقيق علي عبدالباري. بيروت: دارالكتب‌العلميه.
3. ابشيهی، شهاب‌الدين (1419) المستطرف. بيروت: عالم‌الكتب.
4. ابن‌ابي‌عون (1369) التشبيهات. به‌کوشش محمد عبدالمعيدخان. کمبريج: دانشگاه کمبريج.
5. ابن‌بسام (1421) الذخيره في محاسن اهل‌الجزيره. بيروت: دارالغرب‌الاسلامي.
6. ابن‌سينا (1388) خواص‌الاشياء. ترجمة محمد زكرياي رازی. تصحيح يوسف بيگ‌باباپور و كاوه عباسی. ‏قم: مجمع ذخاير اسلام.
7. ابن‌عربی، محيي‌الدين (1422) محاضره‌الأبرار. بيروت: دارالكتب‌العلمي.
8. ابن‌عساكر (1415) تاريخ مدينة دمشق. بيروت: دارالفكر.
9. ابوريحان بيرونی (1383) الصيدنه في الطب. ترجمة باقر مظفرزاده. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
10. ابوالفرج اصفهانی (1415) الاغاني. بيروت: داراحياء تراث عربی.
11. اتليدي، محمد دياب (بی‌تا) اعلام‌الناس. قاهره: الموسوعه المکتبه الشامله.
12. احمدی، محسن (1399) «عنبر». در: سايت دايرة‌المعارف بزرگ اسلامی: www.cgie.org.ir. تاريخ دسترسی: 29/9/1400.
13. افطسی، امين‌الدوله (1425) المجموع‌اللفيف. بيروت: دارالغرب الاسلامي.
14. اوجبي، علي (1386) گنجينة بهارستان. تهران: كتابخانة موزه و مركز اسناد مجلس شورای اسلامی.
15. اوحدي، رکن‌الدين (1340) کليات. تصحيح سعيد نفيسي. تهران: اميرکبير.
16. بكری، احمدبن‌عبدالـله (1411) الانوار في مولد النبي(ص). قم: شريف رضی.
17. بهار، مهرداد (1345) واژه‏نامة بندهش. تهران: بنياد فرهنگ ايران.
18. بهزادي، رقيه (1368) بندهش هندي. تهران: علمي ‌و فرهنگي.
19. بيدارمغز محمدعلي (1392) عطريات؛ تاريخ عطريات طبيعي، آزمايشگاهي و بدون الکل. تهران: مرسل.
20. تتوی، قاضی احمد، و آصف‌خان قزوينی (1382) تاريخ الفي‏. تصحيح غلامرضا طباطبايی‌مجد. تهران: علمی ‌و فرهنگی.
21. ثعالبي، ابومنصور (1965) ثمارالقلوب. تحقيق محمد ابوالفضل ابراهيم. قاهره: دارالمعارف.
22. ثعالبي، ابومنصور (1368) غرر اخبار ملوک‌الفرس و سيرهم. ترجمة محمد فضائلي. تهران: قطره.
23. ثعالبي، ابومنصور (1381) اللطف و اللطائف. تحقيق محمود عبدالـله الجادر. بغداد: دارالشؤون الثقافيه العامه.
24. جاحظ (1423) المحاسن و الاضداد. بيروت: دار و مكتبه هلال.
25. جاحظ (1424) الحيوان. بيروت: دارالكتب‌العلميه.
26. جرجانی، اسماعيل (1345) ‏الأغراض‌الطبيه. تهران: بنياد فرهنگ ايران.
27. جرجانی، اسماعيل ‏(1381) يادگار، در دانش پزشكی و داروسازی. تصحيح مهدی محقق. تهران: دانشگاه تهران. مؤسسة مطالعات اسلامی.
28. جرجاني، اسماعيل (1385) الأغراض‌الطبيه. تحقيق حسن تاج‌بخش. تهران: دانشگاه تهران.
29. جرجانی، اسماعيل (1391) ذخيرة خوارزمشاهی. قم: مؤسسة احياي طب طبيعی.
30. جمالی‌يزدی، مطهر (1386) فرخ‌نامه. تهران: اميركبير.
31. جوينی، عطاملك (1385) ‏تاريخ جهانگشا.‏ تصحيح محمد قزوينی. تهران: دنيای كتاب.
32. حافظ، شمس‌الدين‌محمد (1362) ديوان. تصحيح پرويز ناتل‌خانلري. تهران: خوارزمي.
33. حر عاملي (1409) وسائل‌الشيعه. قم: مؤسسة آل‌البيت.
34. حسيني‌آهنگر، بهنام و همکاران (1398) «مسموميت‌هاي ناشي از غذاهاي دريايي در خليج فارس». طب دريا. دورة اول. شمارة 2: 57-66.
35. خاقاني، بديل‌بن‌علي (1385) ديوان اشعار. تصحيح ضياءالدين سجادي. تهران: زوار.
36. خطيب‌بغدادی (1417) تاريخ بغداد. بيروت: دارالكتب‌العلميه.
37. دميری، کمال‌الدين (1424) حياه الحيوان‌الكبری. بيروت: دارالكتب‌العلميه.
38. دهخدا، علي‌اکبر (1373) لغتنامه. تهران: دانشگاه تهران.
39. رازی، محمدبن‌زكريا (1333) برءالساعه. ترجمة احمد شريف‌تنكابنی. اصفهان: چاپخانة جاويد.
40. رازی، محمدبن‌زكريا (1387) المنصوري في‌الطب. ترجمة محمدابراهيم ذاكر. تصحيح حازم بكری صديقی.تهران: دانشگاه علوم پزشكی.
41. رافعي، عبدالکريم‌بن‌محمد (1987) التدوين في اخبار قزوين. تحقيق عزيزالـله عطاردي. بيروت: دارالكتب‌العلميه.
42. راوندی،‏ مرتضی (1382) تاريخ اجتماعی ايران. تهران: نگاه.
43. زبيدي، محمدمرتضي (1306) تاج‌العروس. بيروت، دارالمکتبه‌الحياه.
44. زمخشری، جارالـله (1412) ربيع‌الابرار. بيروت: مؤسسة اعلمی.
45. سعدي، مصلح‌بن‌عبدالـله (1385) کليات. تصحيح محمدعلي فروغي. تهران: زوار.
46. سلمان ساوجي (1336) ديوان. تصحيح منصور مشفق. تهران: صفي‌عليشاه.
47. سلمان ساوجي (1348) جمشيدوخورشيد. تصحيح ج.پ.آسموسن و فريدون وهمن. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
48. سلمان ساوجي (1382) ديوان. تصحيح عباسعلي وفايي. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگي.
49. سنايي، مجدودبن‌آدم (1383) حديقه‌‌الحقيقه. تصحيح محمدتقي مدرس رضوي. تهران: دانشگاه تهران.
50. سنايي، مجدودبن‌آدم (1385) ديوان. تصحيح محمدتقي مدرس رضوي. تهران: سنايي.
51. شاردن، ژان (1372) سفرنامة شاردن. ‏ترجمة اقبال يغمايی. ‏تهران: توس.
52. صائب، محمدعلي (1367) کليات ديوان. تصحيح محمد قهرمان. تهران: علمي‌وفرهنگي.
53. صديقی، سهيلا (1396) «گران‌ترين استفراغ جهان را بشناسيد». در: www.isna.ir. تاريخ دسترسی: 20/9/1400.
54. طباطبايي، محمدحسين (1417) تفسير الميزان. قم: دفتر انتشارات اسلامي جامعة مدرسين حوزة علمية قم.
55. طبرسی، فضل‌بن‌حسن (1365) مكارم‌الاخلاق‏. ترجمة سيدابراهيم ميرباقری. تهران: فراهانی.
56. طبرسي، فضل‌بن‌حسن (1372) مجمع‌البيان. تهران: ناصرخسرو.
57. طغرل احراري (1990) کاروان محبت. تصحيح اسرار رحمان. دوشنبه: عرفان.
58. عبدالعليم، انور (1380) «من أعماق البحار: الحيتان و العنبر». المجله. عدد 45: 60-65.
59. عبدالعليم، انور (1387) «العنبر». قافلة الزيت. شركه أرامكو. مجلد 15. عدد 1: 33-34.
60. عطار، فريدالدين (1386) ‏ اسرارنامه‏. تصحيح محمدرضا شفيعی‌كدكنی.‏ تهران: سخن.
61. علی‌بن‌موسی(ع) (1381) طب‌الرضا. ترجمة نصيرالدين اميرصادقی. ‏تهران: معراجی.
62. فخرالدين‌اسعد (1386) ويس‌ورامين. تصحيح محمد روشن. تهران: صداي معاصر.
63. فرخي، علي‌بن‌جولوغ (1371) ديوان فرخي سيستاني. تصحيح محمد دبيرسياقي. تهران: زوار.
64. فردوسي، ابوالقاسم (1386) شاهنامه. تصحيح جلال خالقي‌مطلق. تهران: مرکز دايره‌المعارف بزرگ اسلامي.
65. فرنبغ‌دادگي (1369) بندهش. ترجمة مهرداد بهار. تهران: توس.
66. فره‏وشي، بهرام (1357) فرهنگ پهلوي به فارسي. تهران: دانشگاه تهران.
67. فقيه‌ايماني، محمدباقر (1383) لواءالانتصار. اصفهان: عطر عترت.
68. قرطبی، ابن‌عبدالبر (1421) جامع بيان‌العلم و فضله. بيروت: دارالكتب‌العلميه.
69. قلقشندي، احمدبن‌علي (بی‌تا) صبح‌الاعشی. بيروت: دارالکتب‌العلميه.
70. كاشانی، عبدالـله‌بن‌علی (1386) عرائس‌الجواهر. تصحيح ايرج افشار. تهران: المعی.
71. کرامتي، يونس؛ و محسن قوسي (1399) «عطرشناسي در سنت داروشناسي دورة اسلامي از سدة سوم تا نهم». پژوهشنامة تاريخ تمدن اسلامي. سال پنجاه‌وسوم. شمارة 2: 539-559.
72. گرامي، بهرام (1399) «عنبر: گوهري ناشناخته در درياي ادب فارسي». بخارا. شمارة ۱۳۷: 411-423.
73. گوشه‌گير، علاءالدين (1383) «تشتت معنايي واژه‌هاي عنبر و کهربا در زبان‌هاي اروپايي». پژوهش زبان‌هاي خارجي. شمارة 18: 65-82.
74. مجلسي، محمدتقي (1404) بحارالانوار. بيروت: مؤسسه‌الوفاء.
75. مجمل‌التواريخ و القصص (1318)‏. تصحيح ملك‌الشعراء بهار‏. تهران: كلالة خاور.
76. محدث نوری (1408) مستدرك‌الوسائل. قم: مؤسسة آل‌البيت.
77. محمد، عبدالفتاح (1433) «العنبر، طيوف من عوالمه في التراث‌العربي». التراث‌العربي. عدد 127: 13-24.
78. مراغی، عبدالهادی (1388) منافع حيوان‏. تصحيح محمد روشن. تهران: بنياد موقوفات محمود افشار.
79. مستغفری، جعفربن‌محمد (1381) ‏طب‌النبي و طب‌الصادق. ترجمة يعقوب مراغی. قم: مؤمنين.
80. مسعودسعدسلمان (1364) ديوان اشعار. تصحيح مهدي نوريان. اصفهان: کمال.
81. مشهدی، کيوان (1396) امبرگريس و همه‌چيز دربارة اين گوهر اقيانوس‌ها. در: www.samoor.com تاريخ دسترسی: 20/9/1400.
82. مظهر، اسماعيل (1365) «حوت العنبر». المقتطف. جزء 4. مجلد 108: 225-231.
83. معزي، محمدبن‌عبدالملک (1362) کليات ديوان. تصحيح ناصر هيري. تهران: مرزبان.
84. معين، محمد (1391) فرهنگ فارسي. تهران: اميرکبير.
85. مقري التلمساني، احمد (1968) نفح‌الطيب. تحقيق احسان عباس. بيروت: دارصادر.
86. مقريزی، تقی‌الدين (1419) رسائل المقريزي. قاهره: دارالحديث.
87. منوچهري، احمدبن‌قوص (1379) ديوان. تصحيح محمد دبيرسياقي. تهران: زوار.
88. مولوي، جلال‌الدين‌محمد (1336) مثنوي معنوي. تصحيح رينولد الين نيکلسون. تهران: اميرکبير.
89. مولوي، جلال‌الدين‌محمد (1374) کليات شمس. تصحيح بديع‌الزمان فروزانفر. تهران: ربيع.
90. نصيرالدين‌طوسی، محمد (1363) تنسوخ‌نامة ايلخانی. ‏تصحيح محمدتقي مدرس‌رضوی. تهران: اطلاعات.
91. نظامي، الياس‌بن‌يوسف (1386) خسرو و شيرين. تصحيح حسن وحيد دستگردي. به‌کوشش سعيد حميديان. تهران: قطره.
92. نظامي، الياس‌بن‌يوسف (1387) هفت‌پيکر. تصحيح حسن وحيد دستگردي. به‌کوشش سعيد حميديان. تهران: قطره.
93. نظامي، الياس‌بن‌يوسف (1388) شرف‌نامه. تصحيح حسن وحيد دستگردي. به‌کوشش سعيد حميديان. تهران: قطره.
94. نظيري‌نيشابوري (1340) ديوان. تصحيح مظاهر مصفا. تهران: اميرکبير و زوار.
95. نويری، شهاب‌الدين (1423) نهايه‌الارب. قاهره: دارالكتب و الوثائق‌القوميه.
96. واعظ‌قزويني، محمدرفيع (1359) ديوان. تصحيح حسن سادات‌ناصري. تهران: علمي.
97. همام، محمدبن‌فريدون (1370) ديوان همام. تصحيح رشيد عيوضي. تهران: صدوق.
98. ياقوت حموي (1423) معجم‌الادباء. ترجمة عبدالمحمد آيتی. تهران: سروش.
99. Kemp, Christopher (2012) Floating gold: a natural (and unnatural) history of ambergris, Chicago: The University of Chicago Press. [DOI:10.7208/chicago/9780226430379.001.0001]

Rights and permissions
Creative Commons License This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.