[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: سال 28، شماره 88 - ( 4-1399 ) ::
جلد 28 شماره 88 صفحات 302-279 برگشت به فهرست نسخه ها
شیرین در چشمه نظامی گنجوی تصویری تأثیرگذار و رمانتیک در شعر معاصر فارسی
سعید کریمی قره بابا
دانشگاه پیام نور ، karimisaeed58@pnu.ac.ir
چکیده:   (2926 مشاهده)
نظامی گنجوی از جمله گویندگان پرآوازه‌ای است که حضوری همه‌جانبه در تاریخ فرهنگی ایران دارد و این حضور حتی در دوره معاصر نیز کم‌رنگ نشده است. دراین‌میان، صحنه «آب‌تنی شیرین در چشمه» از منظومه خسرو و شیرین یکی از تصاویر پرجاذبه‌ای است که همواره در کانون توجه شاعران هم‌روزگار ما بوده است. مقاله پیشِ‌رو، به‌روش تحلیل محتوا، می‌کوشد کیفیت و دلایل تأثیرگذاری این تصویر را در شعر معاصر بررسی کند. تأثیرپذیری از این تصویر به دو شیوه انجام گرفته ‌است: در شکل نخست و مهم‌ترِ آن، کل شعر به این تصویر اختصاص یافته است و در نوع دیگر نیز شاعران تنها در بخشی از اشعار خود نیم‌نگاهی به این تصویر انداخته‌اند. در ادامه مقاله، این بحث را پیش کشیده‌ایم که تصویر شیرین در چشمه با مشخصات یک تصویر رمانتیک هم‌خوان است و ازاین‌رو برخی شاعران که در مقطعی از فعالیت حرفه‌ای‌شان تحت تأثیر رمانتیسم بوده‌اند، به این تصویر نظامی اقبالی تام نشان داده‌اند. عصیان، عدول از مرزهای اخلاق، توجه به افسانه‌های محلی، تجلی مثالی و اسطوره‌ای زن/ معشوق، استعاره‌گرایی، پویایی و بالندگی تصویر، بیان آراسته و پرجلوه، زمان و مکانِ محو و رنگ‌باخته و نامشخص، و طبیعت‌گرایی همگی از مشخصات شعر و تصویر رمانتیک به‌شمار می‌آید که اغلبِ آنها در تصویر شیرین در چشمه نیز دیده می‌شود. یکی دیگر از دلایل جذابیت این تصویر را جسمانی‌بودن آن دانسته‌ایم. این تصویر کلاسیک، با جنبه‌های ملایم اغواگرانه‌اش، استعداد آن را داشته است که هم کشش‌های تنانه و زنانه روزگار ما را بازتاب دهد و هم به شعر مدرن هویتی بومی ببخشد.
 
واژه‌های کلیدی: نظامی، شیرین در چشمه، شعر معاصر، تصویر رمانتیک
متن کامل [PDF 5468 kb]   (943 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: نقد ادبی
فهرست منابع
1. احمدي، بابک (1380) ساختار و تأويل متن. چاپ هفتم. تهران: مرکز.
2. اخوان لنگرودي، مهدي (1380) خدا غم را آفريد، نصرت را آفريد. تهران: ثالث.
3. اسلامي‌ندوشن، محمدعلي (1370) «يک نگاه ديگر به شيرين در چشمه». مجلة آشنا. سال اول. شمارة 2: 32- 34.
4. امين‌پور، قيصر (1383) سنت و نوآوري در شعر معاصر. تهران: علمي و فرهنگي.
5. اورند، مهدي (1388) نصرت رحماني؛ مجموعة تاريخ شفاهي ادبيات معاصر ايران. تهران: ثالث.
6. براهني، رضا (1371) طلا در مس. جلد 2. تهران: مؤلف.
7. بهمني، محمدعلي (1392) مجموعه اشعار محمدعلي بهمني. چاپ دوم. تهران: نگاه.
8. پورجوادي، نصرالـله (1370) «شيرين در چشمه». نشر دانش. شمارة 64: 2-11.
9. توللي، فريدون (1346) رها. چاپ سوم. تهران: اميرکبير.
10. جامي، عبدالرحمن (1338) هفت اورنگ. به تصحيح مرتضي مدرس گيلاني. چاپ دوم. تهران: سعدي.
11. جعفري، مسعود (1378) سير رمانتيسم در اروپا. تهران: مرکز.
12. جعفري، مسعود (1388) سير رمانتيسم در ايران (از مشروطه تا نيما). چاپ دوم. تهران: مرکز.
13. چوهدري، شاهد (1371) «تأثير نظامي گنجوي بر اشعار اقبال لاهوري». مجلة آشنا. سال دوم. شمارة 7: 31-35.
14. حديدي، جواد (1380) «برج آبي». نشر دانش. شمارة 101: 29-30.
15. حريري، شيوا و هومن عباسپور (1376) «تصوير» در: دانش‌نامة ادب فارسي. جلد 2. به سرپرستي حسن انوشه. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي: 367-371.
16. حريري، ناصر (1372) دربارة هنر و ادبيات؛ گفت‌وشنودي با احمد شاملو. چاپ سوم. تهران: گوهرزاد.
17. حسيني‌مطلق، مليحه (1389) «بررسي دو نگارة شيرين در چشمه و خسرو در حال نظاره در مکتب‌هاي هرات و شيراز قرن نهم ه‍ .ق». کتاب ماه هنر. شمارة 140: 39-34.
18. خاتمي، احمد و عبدالرسول شاکري (1393) «خوانشي کهن‌الگويي از توصيف مارال در رمان کليدر». مجلة تاريخ ادبيات دانشگاه شهيدبهشتي. شمارة 74 :61- 76.
19. خالقي‌‌مطلق، جلال (1375) «تن‌کامه‌سرايي در ادبيات فارسي». ايران‌شناسي. سال هشتم. شمارة 29: 15-54.
20. درويشيان، علي‌اشرف و رضا خندان (مهابادي) (1380) فرهنگ افسانه‌هاي مردم ايران. جلد 5. تهران: کتاب و فرهنگ.
21. درويشيان، علي‌اشرف و رضا خندان (مهابادي) (1382) فرهنگ افسانه‌هاي مردم ايران. جلد 12. تهران: کتاب و فرهنگ.
22. درويشيان، علي‌اشرف و رضا خندان (مهابادي) (1382) فرهنگ افسانه‌هاي مردم ايران. جلد 13. تهران: کتاب و فرهنگ.
23. دولت‌آبادي، محمود (1392) کليدر. چاپ چهارم. تهران: فرهنگ معاصر.
24. ربيعيان، محمدرضا (1376) «ادبيات اروتيک» در: دانش‌نامة ادب فارسي. جلد 2. به سرپرستي حسن انوشه. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي: 34-37.
25. رحماني، نصرت (1389) مجموعه اشعار نصرت رحماني. چاپ سوم. تهران: نگاه.
26. رضايي، عربعلي (1382) واژگان توصيفي ادبيات. تهران: فرهنگ معاصر.
27. روزبه، محمدرضا (1383) شرح، تحليل و تفسير شعر نو فارسي. تهران: حروفيه.
28. زهرازاده، محمدعلي و يعقوب فولادي (1390) «بررسي تحول انديشة نصرت رحماني از رمانتيک فردگرا به رمانتيک جامعه‌گرا». پژوهشنامة ادب غنايي. سال نهم. شمارة 17: 77-102.
29. زياري، حسن (1396) «منشأ تصوير شست‌وشوي شيرين در چشمة خسرو و شيرين نظامي گنجوي». در: مجموعة مقالات سرو رشيد. يادنامة غلامرضا رشيد ياسمي. به‌کوشش ابراهيم رحيمي زنگنه و سهيل ياري. کرمانشاه: ديباچه: 447- 460.
30. سليماني، فرامرز (1371) بارورتر از بهار؛ نقد و بررسي و نمونه‌هايي از شعر زنان. تهران: دنياي مادر.
31. سيدحسيني، رضا (1371) مکتب‌هاي ادبي. چاپ دهم. تهران: نگاه.
32. شاملو، احمد (1382) مجموعه آثار احمد شاملو؛ دفتر يکم: شعرها. چاپ چهارم. تهران: نگاه.
33. شفيعي‌کدکني، محمدرضا (1383) صورخيال در شعر فارسي. چاپ نهم. تهران: آگاه.
34. شمس لنگرودي، محمدتقي (1392) مجموعه اشعار. چاپ سوم. تهران: نگاه.
35. شميسا، سيروس (1386) سبک‌شناسي شعر. چاپ سوم از ويرايش دوم. تهران: ميترا.
36. صلاحي، عمران (1382) خواب پرنده در قفس. شعرهاي کوتاه از شاعران امروز. جلد 2. انتخاب احمد پوري. چاپ دوم. تهران: کتاب خورشيد.
37. طغياني، اسحاق و مسعود آلگونه جونقاني (1388) «صورت و ساخت شعري خسرو و شيرين نظامي». پژوهش‌هاي ادبي. سال ششم. شمارة 24: 107-128.
38. عابدي، کاميار (1380) به رغم پنجره‌هاي بسته؛ شعر معاصر زنان. تهران: کتاب نادر.
39. عارف اردبيلي (1355) فرهادنامه؛ به تصحيح عبدالرضا آذر. تهران: بنياد فرهنگ ايران.
40. فتوحي، محمود (1384) «تصوير رمانتيک؛ مباني نظري، ماهيت و کارکرد». پژوهش‌هاي ادبي. شمارة‌ 9 و 10: 151-180.
41. فرخزاد، فروغ (1368) مجموعه اشعار فروغ. آلمان غربي: نويد.
42. کزازي، ميرجلال‌الدين (1388) «خسرو و شيرين». در: دانشنامة زبان و ادب فارسي. به سرپرستي اسماعيل سعادت. جلد 3. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسي: 38-41.
43. کنگراني، منيژه و بهمن نامورمطلق (1390) «شيرين در گفتمان اسطوره‌اي معاصر و بازنمود آن در هنرهاي نمايشي». هنرهاي زيبا. شمارة 43: 15-22.
44. کوزنزهوي، ديويد (1371) حلقة انتقادي. ترجمة مراد فرهادپور. تهران: گيل و روشنگران.
45. کيانوش، محمود (1389) نيما يوشيج و شعر کلاسيک فارسي. تهران: قطره.
46. مکاريک، ايرناريما (1385) دانش‌نامة نظريه‌هاي ادبي معاصر. ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوي. چاپ دوم. تهران: آگه.
47. منزوي، حسين (1391) مجموعه اشعار. چاپ سوم. تهران: نگاه.
48. ميرصادقي، جمال و ميمنت ميرصادقي (1377) واژه‌نامة هنر داستان‌نويسي. تهران: کتاب مهناز.
49. ناتل خانلري، پرويز (1370) ماه در مرداب. چاپ دوم. تهران: معين.
50. نادرپور، نادر (1351) برگزيدة اشعار. چاپ سوم. تهران: شرکت سهامي کتاب‌هاي جيبي.
51. نادرپور، نادر (1370) «نظامي گنجوي: مستِ مِي نخورده». ايران‌شناسي. شمارة 11: 525- 513.
52. نظامي، الياس‌بن‌يوسف (1376) خسرو و شيرين. به تصحيح و توضيح برات زنجاني. تهران: دانشگاه تهران.
53. وبستر، راجر (1382) پيش‌درآمدي بر مطالعة نظرية ادبي. ترجمة الهه دهنوي. تهران: روزنگار.
54. هنرمندي، حسن (1337) هراس (مجموعة هفتادويک شعر). تهران: چاپ‌خانة تابش.
55. ياحقي، محمدجعفر (1370) «نيما و نظامي». باژ. شمارة 4: 30-41.
56. References in English
57. Abedi, Kamyar (2001) In Spite of Closed Windows: Poems of Contemporary Women. Tehran: Ketab-e Nader [In Persian]
58. Ahmadi, Babak (2001) Text Structure and Interpretation. 7th ed. Tehran: Markaz [In Persian]
59. Aref Ardebili (2001) FarhadName. Corrected by Abd-al Reza Azar. Tehran: Bonyad-e Farhang-e Iran [In Persian]
60. Akhavan Langroudi, Mahdi (2001) God Created Grief, Created Triumph. Tehran: Sales [In Persian]
61. Aminpour, Qeysar (2004) Tradition and Innovation in Contemporary Poem, Tehran: Elmi Farhangi [In Persian]
62. Bahmani, Mohamad Ali (2013) The Poem Collection of Mohamad Ali Bahmani. 2nd ed. Tehran: Negah [In Persian]
63. Baraheni, Reza (1992) Gold in Copper. 2nd Vol. Tehran: Author [In Persian]
64. Chohdari, Shahed (1992) “The Influence of Nizami Ganjavi on Poems of Iqbal Lahouri”. Ashena Quarterly, 2nd Year, No.7, Pp.31-35 [In Persian]
65. Couzenshoy, David (1992) The Critical Circle. Trans by Morad Farhadpour. Tehran: Gill & Roshangaran [In Persian]
66. Darvishian, Ali Ashraf & Reza Khandan (Mahabadi) (2003) Dictionary of Iranian Myths. 13th Volume. Tehran: Ketab-o Farhang [In Persian]
67. Darvishian, Ali Ashraf (2003) Encyclopedia of Iranian Myths. 12th Volume. Tehran: Ketab-o Farhang [In Persian]
68. Darvishian, Ali Ashraf (2001) Encyclopedia of Iranian Myths. 5th Volume. Tehran: Ketab-o Farhang [In Persian]
69. Dowlat Abadi, Mahmoud (2013) Kalidar. 4th ed. Tehran: Farhang-e Mo’aser [In Persian]
70. Eslami Nodoushan, Mohamad Ali (1991) “Another Look to Shirin in Spring”. Ashena Quarterly, 1st Year, No. 2, Pp. 32-34 [In Persian]
71. Fotouhi, Mahmoud (2005) “Romantic Image: Theoretical Basis, Nature and Function”, Literary Research, Nos 9, 10, pp.151-180 [In Persian]
72. Farahzad, Forouq (1989) The Collection of Forouq Poems, Western Germany: Navid [In Persian]
73. Hadidi, Javad (2001) “The Blue Tower”, Nashr-e Danesh, No.101. Pp.29-30 [In Persian]
74. Hariri, Shiva & Houman Abbaspour (1997) “Image” in Persian Literature Encyclopedia (2). Supervised by Hasan Anoushe. Tehran: Publishing Organization of Iranian Ministry of Culture and Islamic Guidance. Pp. 367-371 [In Persian]
75. Hariri, Naser (1993) About Art and Literature: An Interview with Ahmad Shamlou. 3rd ed, Tehran: Goharzad [In Persian]
76. Honarmandi, Hasan (1958) Horas (Collection of 71 Poems). Tehran: Tabesh Printing House [In Persian]
77. Hosseini Motlaq, Malihe (2010) “The Analysis of Two Images of Shirin in Spring and Khosrow Watching Her in Schools of Harat and Shiraz in 9th Century A.H.” Honar Monthly Book. No. 120. Pp.34-39 [In Persian]
78. Ja’fari, Masoud (1999) Europran Romanticism, Tehran: Markaz [In Persian]
79. Ja’fari, Masoud (2009) Iranian Romanticism (Since Constitutional Movement until Nima). 2nd ed. Tehran: Markaz [In Persian]
80. Jami, Abd-al Rahman (1959) Haft Aowrang (Seven Thrones). Revised by Morteza Modarres Guilani. 2nd ed. Tehran: Sa’di [In Persian]
81. Kazzazi, MirJalaleddin (2009) “Khosrow and Shirin” in Encyclopedia of Persian Language and Literature, Supervised by Esmail Sa’adat. 3rd Volume, Tehran” Academy of Persian Language and Literature, Pp.38-41 [In Persian]
82. Kangarani, Manizhe & Bahman Namvar Motlaq (2011) “Shirin in the Contemporary Mythical Discourse and its Reflection in Performing Arts, Fine Arts, No.43, Pp.15-22 [In Persian]
83. Khaleqi Motlaq, Jalal (1996) “Eroticism in Persian Literature”. Iranshenasi Quarterly. 8th Year, No.. 29. Pp. 15-54 [In Persian]
84. Khatami, Ahmad & Abd-al Rasoul Shakeri (2014) “A Reading of a Prototype of Maral in Kaleidar”. History Quarterly of Shahid Beheshti University. No. 74. Pp.61-76 [In Persian]
85. Kianoush, Mahmoud (2010) Nima Youshij and Classic Persian Poetry. Tehran: Ghatreh [In Persian]
86. Makaryk, Irena (2006) Encyclopedia of Contemporary Literary Theory. Trans by Mehran Mohajer & Mohammad Nabavi, 2nd ed. Tehran: Aghah [In Persian]
87. MirSadeqi, Jamal & Meymanat MirSadeqi (1998) The Glossary of Storytelling Art. Tehran: Ketab-e Mahnaz [In Persian]
88. Monzavi, Hossein (2012) The Collected Poems. 3rd ed. Tehran: Negah [In Persian]
89. Natel Khanlari, Parviz (1991) The Moon in Swamp. 2nd ed. Tehran: Mo’in [In Persian]
90. Naderpour, Nader (1972) Selected Poems. 3rd ed. Tehran: The Pocket Books Company [In Persian]
91. Naderpour, Nader (1991) “Nizami Ganjavi: A Natural Drunk”. Iranshenasi. No. 11, Pp. 513-525 [In Persian]
92. Nizami, Elyas ibn-eYousof (1997) Khosrow and Shirin, Revised by Barat Zanjani. Tehran: Tehran University Press [In Persian]
93. Owrand, Mahdi (2009) Nosrat Rahmani; Oral History Collection of Contemporary Persian Literature. Tehran: Sales [In Persian]
94. PourJavadi, Nasrollah (1991) “Shirin in Spring”. Nashr-e Danesh. No.64, Pp.2-11 [In Persian]
95. Rabi’iyan, Mohamadreza (1997) “Erotic Literature” in Persian Literary Encyclopedia (2). Supervised by Hasan Anoushe. Tehran: Publishing Organization of Iranian Ministry of Culture and Islamic Guidance. Pp.34-37 [In Persian]
96. Rahmani, Nosrat (2010) The Collection of Nosrat Rahmani’s Poems. 3rd ed. Tehran: Negah [In Persian]
97. Rezaei, Arab Ali (2003) The Descriptive Vocabulary of Literature. Tehran: Farhang-e Mo’aser [In Persian]
98. Roozbeh, Mohammad Reza (2004) Explanation, Analysis and Interpretation of Modern Persian Poetry. Tehran: Horoufiye [In Persian]
99. Salahi, Omran (2003) A Bird’s Dream in a Cage (2); Short Poems of Contemporary Poets. Selected by Ahmad Pouri. 2nd ed. Tehran: Ketab-e Khorshid [In Persian]
100. Seyyed Hosseini, Reza (1992) Literary Schools. 10th ed. Tehran: Negah [In Persian]
101. Shafiei Kadkani, Mohammad Reza (2004) Imagery Techniques in Persian Poetry. 9th ed. Theran: Aghah [In Persian]
102. Shamisa, Sirus (2007) Poem Stylistics. 3rd ed of 2nd revision. Tehran: Mitra [In Persian]
103. Shamlou, Ahmad (2003) The Collection of Ahmad Shamlou’s Works: First Book: Poems. 4th ed. Tehran: Negah [In Persian]
104. Shams Langroudi, Mohammad Taqi (2013) The Collection of Poems. 3rd ed. Tehran: Negah [In Persian]
105. Soleimani, Faramarz (1992) More Fruitful than Spring; The Criticism and Samples of Women’s Poems. Tehran: Donya-ye Madar [In Persian]
106. Tavallali, Fereydoun (1967) Raha. 3rd ed. Tehran: Amirkabir [In Persian]
107. Toqyani, Eshaq & Masoud Algoune Joonghani (2009) “The Poetic Form and Structure of Nizami’s Khosrow and Shirin”. Literary Research. 6rd Year, No. 24, Pp.107-128 [In Persian]
108. Webster, Roger (2003) An Introduction to Studies of Literary Theory. Trans by Elahe Dehnavi. Tehran: Rouznegar [In Persian]
109. Yahaghi, Mohamad Jafar (1991) “Nima and Nizami”. Bazh, No. 4, Pp30-41 [In Persian]
110. Zahrazadeh, Mohammad Ali & Ya’qub Fouladi (2011) “The Study of Change in Nosrat Rahmani’s Thought from Individualistic Romantic to a Socialistic Romantic” Journal of Lyrical Literature Researches. Sistan and Balouchestan University. 9th Year. No. 17. Pp.77-102 [In Persian]
111. Ziyari, Hasan (2017) “The Origin of Image of Shirin Bathing In Spring in Nizami Ganjavi’s Khosrow and Shirin. In: The Collection of Articles of Sarv-e Rashid. The Memorial of GholamReza Rashid Yasemi by. Ebrahim Rahimi Zangane and Soheil Yari. Kermanshah: Dibache: 447-460 [In Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Karimi Qarababa S. Nizami Ganjavi’s Shirin in a Fountain: An Influential, Romantic Image in Contemporary Persian Poetry. Persian Language and Literature 2020; 28 (88) :279-302
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-3811-fa.html

کریمی قره بابا سعید. شیرین در چشمه نظامی گنجوی تصویری تأثیرگذار و رمانتیک در شعر معاصر فارسی. زبان و ادبيات فارسی. 1399; 28 (88) :279-302

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-3811-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 28، شماره 88 - ( 4-1399 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.09 seconds with 41 queries by YEKTAWEB 4642