[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: سال 32، شماره 96 - ( 2-1403 ) ::
جلد 32 شماره 96 صفحات 266-235 برگشت به فهرست نسخه ها
جریان‌های صوفیانه در فارس پیش از ظهور ابن‌خفیف
فاطمه طوبایی 1، محمد یوسف نیّری2
1- دانشگاه شیراز ، toobaieshima@yahoo.com
2- دانشگاه شیراز
چکیده:   (15716 مشاهده)
محققان کمتر به جست­وجو درباب چگونگی پیدایش و تکوین جریان‌های عرفان و تصوف در نقاط گوناگون ایران توجه کرده‌اند. با تقسیم جریان تصوف به دو مکتب عراق و خراسان و تمرکز محققان بر صوفیان و دیدگاه­‌های صوفیانه این مناطق، دیگر نگرش­‌های صوفیانه در اقصی‌نقاط ایران در سایه قرار گرفتند. یکی از مناطقی که کمتر بررسی شده، خطه‌ی فارس است. به‌نظر می­رسد حضور بیش از هشتاد شیخ از مشایخ تصوف در فارس پیش از ظهور ابن‌خفیف و گسترش تصوف در این منطقه، ضرورت بررسی و جست­‌وجو درباب آغاز و تکوین جریان عرفان و تصوف در این خطه را آشکار می‌­کند. در پژوهش حاضر، نام و نشان چهل‌وسه‌تن از مشایخ فارس و شیراز استخراج شده است که پیش از ابن‌خفیف زیسته‌اند یا هم‌عصر او محسوب می­شوند که در پژوهش حاضر جهان‌بینی عرفانی این مشایخ تا حد امکان برمبنای اطلاعات اندک باقی‌مانده تحلیل شده است. از تحلیل و تبیین نگرش عرفانی ایشان مشخص شد که در این دوره چهار جریان اصلی اعلام حضور کرده‌اند: نخست، جریان زهدورزی و گوشه‌نشینی (نمودی از شکل اولیه‌ی تصوف)؛ دوم، جریان صوفیان متمایل به مکتب عرفان عراق؛ سوم، جریان صوفیان متمایل به مکتب عرفان خراسان؛ و چهارم، جریان پیش‌­آهنگان مکتب عرفان فارس. تحلیل ارقام به‌دست‌آمده نشان می‌­دهد در فارس غلبه فکری‌ـ‌عرفانی با مشایخ پیش‌­آهنگ مکتب فارس بوده و دیگر جریان­‌ها نقشی کم­رنگ‌تر ایفا کرده‌اند.
واژه‌های کلیدی: تصوف، فارس، زهدورزی، تصوف عراق، تصوف خراسان، پیش­آهنگان مکتب عرفان فارس
متن کامل [PDF 817 kb]   (40 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: ادبیات عرفانی
فهرست منابع
1. قرآن مجید (1392). ترجمة بهاءالدین خرمشاهی. تهران: دوستان.
2. ابن‌بلخی (1374). فارسنامه. تصحیح منصور رستگارفسایی. شیراز: بنیاد فارس¬شناسی.
3. انصاری، عبدالله (1362). طبقات‌الصوفیه. تصحیح محمدسرور مولائی. تهران: توس.
4. بشری، جواد (1398). آثار برجای‌مانده از ابن‌خفیف و دست¬نویسی از بخش ابتدایی «کتاب الاقتصاد». آینة میراث. دورة 64: 41ـ58.
5. جامی، عبدالرحمن (1370). نفحات الانس من حضرات القدس. مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمود عابدی. تهران: اطلاعات.
6. جبارپور، سمیه (1395). شیراز برج اولیاء و دیار درویشان (جستاری در تصوف فارس). کنگرة بین‌المللی زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه تربت حیدریه. مشهد. پانزدهم مهرماه: 1ـ 19.
7. حسینی فسایی، حسن (1367). فارسنامة ناصری. تصحیح منصور رستگارفسایی. تهران: امیرکبیر.
8. خالق‌زاده، محمدهادی (1391). نخستین صوفیان فارس و مشرب ایشان. عرفان اسلامی. سال دهم. شمارة 38: 77ـ99.
9. خطیب بغدادی (2011). تاریخ بغداد. بیروت: دارالکتب العلمیه.
10. خیراندیش، مهدی (1396). پاکان خاکی نهاد فارس. شیراز: رخشید.
11. دانش¬پژوه، محمدتقی (1347). روزبهان¬نامه. تهران: انجمن آثار ملی.
12. دیلمی، ابوالحسن (1363). سیرت ابن‌خفیف شیرازی. تصحیح آنه ماری شیمل. به‌کوشش توفیق سبحانی. تهران: بابک.
13. رضائی، مهدی (1387). مکتب جنیدیه؛ ریشه¬ها و اندیشه¬ها. تهران: مؤسسة مطالعات اسلامی دانشگاه تهران‌ـدانشگاه مک¬گیل.
14. روزبهان بقلی شیرازی (1394). شرح شطحیات. تصحیح هانری کربن. تهران: طهوری.
15. زرکوب شیرازی (1390). شیرازنامه. به‌تصحیح اکبر نحوی. شیراز: دانش‌نامة فارس.
16. زرین‌کوب، عبدالحسین (1396). جست‌وجو در تصوف. تهران: امیرکبیر.
17. سعدی شیرازی (1388). کلیات. به‌تصحیح حسین استادولی و بهاءالدین اسکندری. تهران: قدیانی.
18. سمعانی (1998). الانساب. بیروت: دارالکتب‌العلمیه.
19. سیدرضی (1394). نهج‌البلاغه. ترجمة سیدمهدی جعفری. تهران: نشر و تحقیقات ذکر.
20. شرف‌الدین ابراهیم (1347). تحفه اهل العرفان فی ذکر سید الاقطاب شیخ روزبهان. تهران: انجمن آثار ملی.
21. شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1384). دفتر روشنایی: از میراث عرفانی بایزید بسطامی. تهران: سخن.
22. صفا، ذبیح‌الله (1366). تاریخ ادبیات ایران. تهران: فردوس.
23. عبداللطیف‌بن‌روزبهان (1347). روح‌الجنان فی سیره شیخ روزبهان. تهران: انجمن آثار ملی.
24. عطار نیشابوری (1394). تذکرةالاولیاء. تصحیح رینولد نیکلسون و مقدمة محمد قزوینی. تهران: هرمس.
25. علاقه، فاطمه (1377). رسالة فضل¬التصوف علی المذاهب. معارف. دورة پانزدهم. شمارة 1و2: 51 ـ80.
26. علاقه، فاطمه (1378). شرف‌الفقراء ابن‌خفیف. معارف. دورة شانزدهم. شمارة 1: 98ـ132.
27. عیسی‌بن‌جنید شیرازی (1364). تذکرة هزارمزار. به‌تصحیح و تحشیة نورانی وصال. شیراز: کتابخانة احمدی.
28. قشیری، عبدالکریم (1391). رسالة قشیریه. ترجمة ابوعلی‌حسن‌بن‌احمد عثمانی. تصحیح مهدی محبتی. تهران: هرمس.
29. معصوم¬‌علیشاه شیرازی (1339). طرائق‌الحقایق. تصحیح محمدجعفر محجوب. تهران: کتابخانة بارانی.
30. مولوی، جلال¬الدین محمد (1398). مثنوی معنوی. به‌تصحیح نیکلسون. تهران: هرمس.
31. نیری، محمدیوسف (1395). نرگس عاشقان. شیراز: دانشگاه شیراز.
32. هجویری، علی‌بن‌عثمان (1380). کشف¬المحجوب. تصحیح و تعلیقات محمود عابدی. تهران: سروش.
33. Qorān (2013). Translated by Bahā e'dīn Khorramshāhī. Tehrān: Dustān [In Persian]
34. Abd Al-Latīf ībn-e Ruzbahān (1968). Ruz Al-Jenān fī Sīrat-e Sheikh Ruzbahān. Tehrān: Anjoman-e Āsār-e Mellī [In Persian]
35. A'lāghe, Fātemeh (1998). Resāle-ye Fazl-Al-Tasavvof Al-almazāheb. Maāref. Y. 15. N. 1&2: 51-80. [In Persian]
36. A'lāghe, Fātemeh (1999). Sharaf-ol Foqarā. Maāref. Y. 16: 98-132. [In Persian]
37. Ansārī, A'bdolāh (1983) Tabaqāt-Al-sufīye. by Mohammad Mowlāyī. Tehrān: Tous [In Persian]
38. Attār Neyshāburī (2015). Tazkara Al-owlīyā. by Reynold Nīkolson. Tehrān: Hermes [In Persian]
39. Basharī, Javād (2019). Extant works of Ebn-e Khafif and a manuscript of the initial part of his Ketāb- al-eqtesād. Āyene-ye Mīrās. Y. 64: 41-58. [In Persian]
40. Dāneshpazhuh, Mohammad-Taghī (1968). Ruzbahān-Nāmeh. Tehrān: Anjoman-e Āsār-e Mellī. [In Persian]
41. Deylamī, Abol-Hasān (1984). Sīrat-e ībn-e Khafīf-e Shīrāzī. by Ane Māry Shīmel. By effort of Towfīgh Sobhānī. Tehrān: Bābak. [In Persian]
42. Ghosheyrī, A'bdol-Karīm (2012). Resāle-ye Ghosheyrīyeh. Translated by Ahmad O'smānī. by Mehdī-ye Mohabbatī. Tehrān: Hermes [In Persian]
43. Hojvīrī, Alī ibn-e Osmān (2001). Kashf Al-Mahjub. by Mahmud Ābedī. Tehrān: Sorush. [In Persian]
44. Hoseinī Fasāī, Hassan (1988). Fārs-Name-ye Nāserī. by Mansur Rastgār Fasāyī. Tehrān: Amīr Kabīr [In Persian]
45. Ibn-e Balkhī (1995). Fārs-Nāmeh. by Mansur Rastgār Fasāī. Shīrāz: Bonyād-e Fārsshenāsī [In Persian]
46. I'sā ībn-e Joneyd-e Shīrāzī (1985). Tazkare-ye Hezār Mazār. by Nurānī Vesāl. Shīrāz: Ahmadī Library. [In Persian]
47. Jāmī (1991). Nafahāt Al-Ons. by Mahmud Ābedī. Tehrān: Ettelāa't. [In Persian]
48. Khāleqzādeh, Mohammad-Hādī (2012). The First Sufis and their Thoughts in Fars Area. Islamic Mysticism. Y.10. N. 38:77-99. [In Persian]
49. Khatīb Baghdādī (2011). History of Baghdād. Beyrut: Dār Al-Kotob Al -Elmīye. [In Arabic]
50. Kheirandīsh, Mahdī (2017). Pākān-e khākī nahād-e Fārs. Shīrāz: Rokhshīd. [In Persian]
51. Rezāī, Mahdī (2008). Maktab-e Joneidīyeh. Tehrān: MacGil Islamic Studies Foundation [In Persian]
52. Ma'sum-A'līshāh Shīrāzī (1960). Tarāegh Al-hHaghāyegh. by Mohammad Ja'far Mahjub. Tehrān: Bārānī Library. [In Persian]
53. Mowlavī, Jalāl Al-Din (2019). Masnavī. by Nikolson. Tehrān: Hermes [In Persian]
54. Nayyerī, Mohammad Yousof (2016). Narges-e Āsheghān. Shīrāz: Shīrāz University [In Persian]
55. Ruzbahān-e Baghlī-e Shīrāzī (2015). Shathīyāt. by Henry Corbin. Tehrān: Tahurī [In Persian]
56. Sa'dī (2009). Kolīyāt. by Hossein Ostād Valī & Bahāe'dīn Eskandarī. Tehrān: Qadyānī [In Persian]
57. Sama'ānī (1998). Al-Ansāb. Beyrut: Dār Al-kotob Elmīyeh. [In Arabic]
58. Safā, Zabīh-Allah (1987). History of Literature of Irān. Tehrān: Ferdows [In Persian]
59. Seyyed Razī (2015). Nahj Al-balāghe. Translated by Sayyed Mohammad Mahdī Ja'farī. Tehrān: Zekr [In Persian]
60. Sharaf Al-Dīn Ebrāhīm (1968). Tohfe-ye Ahl-e Erfān Fī Zekr-e Sayyed-Al-Aghtāb Ruzbahān. Tehrān: Anjoman-e Āsār-e Mellī. [In Persian]
61. Shafīe Kadkanī, Mohammad Rezā (2005). Daftar-e Roshanāyi. Tehrān: Sokhan [In Persian]
62. Zarkub Shīrāzī (2011). Shīrāz-Nāmeh. by Akbar Nahvī. Shīrāz: Dānesh-Nāme-ye Fārs. [In Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA


XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Toobayi F, Nayyeri M Y. Sufi Currents in Fars Before the Appearance of Ibn-e Khafif. Persian Language and Literature 2024; 32 (96) :235-266
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4330-fa.html

طوبایی فاطمه، نیّری محمد یوسف. جریان‌های صوفیانه در فارس پیش از ظهور ابن‌خفیف. زبان و ادبيات فارسی. 1403; 32 (96) :235-266

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4330-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 32، شماره 96 - ( 2-1403 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.09 seconds with 39 queries by YEKTAWEB 4666