:: سال 23، شماره 79 - ( 11-1394 ) ::
جلد 23 شماره 79 صفحات 269-247 برگشت به فهرست نسخه ها
نقد و تحلیل مبحث حذف و ذکر در کتاب‌های فارسی علم معانی
حمیده نوح پیشه 1، روح الله هادی2
1- دانشگاه تهران ، h_m_noh@yahoo.com
2- دانشگاه تهران
چکیده:   (6717 مشاهده)

اشکالات و اختلافاتی که در متون درسی علم معانی وجود دارد باعث شده است جایگاه این شاخه علمی‌ در میان علوم ادبی تضعیف و کارآیی‌های بالقوه آن در درک زیبایی و تحلیل مسائل ادبی پنهان شود. این اشکالات غالباً از فقدان روش علمی ‌و نبود تعریف درست و دقیق از مبانی این دانش سرچشمه می‌گیرد.

این پژوهش در جهت بازبینی، نقد و تبیین مبحث «حذف و ذکر» انجام شده است که یکی از بخش‌های مهم فنّ معانی است. حذف و ذکر از مهم‌ترین ابزارهای بلاغی شعرا و نویسندگان فارسی است که در طول تاریخ ادبی به صورت متنوّع و مکرّر از آن بهره برده‌اند؛ ازهمین‌رو توضیح و تفسیر جنبه بلاغی آن از نخستین کتاب‌های معانی تا دوره معاصر درکانون توجه اهل بلاغت بوده است.

نویسندگان مقاله حاضر مبحث «حذف و ذکر» را در کتاب‌های بلاغت فارسی بررسی کرده و ضعف‌ها و قوّت‌های این کتاب‌ها را در ارائه منسجم و هدفمند این بخش مهم از علم معانی نشان داده‌اند و درنهایت برای حذف برخی اغراض ثانویه نادرست، ادغام دسته‌ای از اغراض در یکدیگر، تغییر نام بعضی از آنها، تعیین «حدودِ مسند» و بازنگری مبحث «ذکرمسندالیه» پیشنهادهایی مطرح کرده‌اند.

واژه‌های کلیدی: علم معانی، حذف، ذکر، احوال مسندالیه، احوال مسند
متن کامل [PDF 6908 kb]   (1568 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 23، شماره 79 - ( 11-1394 ) برگشت به فهرست نسخه ها