:: سال 24، شماره 81 - ( مقالات منتشر شده 1395 ) ::
جلد 24 شماره 81 صفحات 89-71 برگشت به فهرست نسخه ها
کشف و تکامل صناعتی سبک‌ساز
سیاوش حقجو1، مصطفی میرداررضایی2
1- دانشگاه مازندران ، siavashtavasin@yahoo.com
2- دانشگاه مازندران
چکیده:   (5090 مشاهده)

سبک­ها در جریان طبیعی تحولات تاریخی تغییر می‌کنند و تکامل می­یابند. در جریان این جابه‌جایی و تغییر، برخی شاعران نقشی کلیدی و حیاتی ایفا می­کنند. این شاعران برای رهایی از ابتذال و دوری از سنت­های ادبی مکرر و مبتذل، به نوجویی می‌پردازند و با تلاش برای ایجاد گسستی میان خود و سنت­های پیشین، به خلق عناصر نو دست می­زنند. این هنرمندان یا خود به خلق صناعتی تازه دست می‌یازند، یا صناعتی از اسلوب‌های پیشین را که به چشم دیگران نیامده است برمی­گزینند و با تکامل آن، به سبک شخصی خود صبغه‌ای خاص می­بخشند، یا با معرفی آن صناعت به شاعران دیگر سبک خود را می‌پرورند. حافظ نمونه بارز یکی از این هنرمندان است. این جستار می­کوشد، ضمن تشریح ـ دوباره‌ـ صناعت «استعاره ایهامی کنایه»، به‌منزله صناعتی آمیغی و موجود (به‌صورت ناخودآگاه و نه با علم به قضیه)، در شعر پیش ‌از حافظ، نقش او در را کشفِ جدی و تکمیل این صناعت و استفاده معتدل از آن و نیز انتقال آن به سبک هندی، که اوج به‌کارگیری این صناعت است، نمایان کند.

واژه‌های کلیدی: سبک، صناعت، استعاره ایهامی کنایه، حافظ
متن کامل [PDF 425 kb]   (1885 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. وري، اوحدالدين (1364) ديوان انوري. با مقدمة سعید نفیسی و به‌اهتمام پرویز بابایی. تهران: نگاه.
2. انوشه، حسن (1376) دانشنامة ادب فارسي. جلد دوم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
3. بهار، محمدتقي (1369) سبک¬شناسي يا تطور نثر فارسي. جلد 1. تهران: اميرکبير.
4. پورنامداريان، تقي و قدرت‌الـله طاهري (1384ـ1385) «نگاهي انتقادي به «جريان‌شناسي» شعر معاصر ايران». فصلنامة علوم انساني دانشگاه الزهرا(س). سال پانزدهم‌وشانزدهم. شمارة 56ـ57: 1-18.
5. حافظ، شمس‌الدين‌محمد (1389) ديوان غزليات. به‌كوشش خليل خطيب رهبر. چاپ چهل‌ونهم. تهران: صفي‌علي¬‌شاه.
6. ¬حسن¬پور¬آلاشتي، حسين (1384) طرز¬ تازه. تهران: سخن.
7. ¬حسيني، حسن (1367) بيدل، سپهري و سبک هندي. تهران: سروش.
8. ¬حق¬جو، سياوش (1381) «پيشنهاد برافزودن دو فن ديگر بر فنون چهارگانة علم بيان». در مجموعه مقاله¬هاي نخستين گردهمايي پژوهش¬هاي زبان و ادب فارسي. جلد 1. 419ـ427. به‌کوشش محمد دانشگر. تهران: مرکز بين‌المللي تحقيقات زبان و ادبيات فارسي و ايران‌شناسي دانشگاه تربيت مدرس.
9. ¬حق¬جو، سياوش (1389) «طرف وقوع و شگردهاي ادبي ناشناخته». جستارهاي ادبي (دانشگاه آزاد واحد تهران شمال). سال دوم. شمارة 4 (پياپی 8): 79-96.
10. ¬حق¬جو، سياوش (1390) «سبک هندي و استعارة ايهامي کنايه». سبک¬شناسي نظم و نثر فارسي (بهار ادب). سال چهارم. شمارة 1: 243-268.
11. ¬حق¬جو، سياوش و مسعود اسکندري (1392) «کنايه‌پردازي ترکيبي در اشعار وحشي بافقي». ارائه‌شده در مجموعه مقالات هشتمين همايش انجمن ترويج زبان و ادبيات فارسي. دانشگاه زنجان.
12. ¬حق¬جو، سياوش و مصطفي ميرداررضايي (1393) «گونه¬اي کناية آميغي در غزل صائب». فنون ادبي دانشگاه اصفهان. سال ششم. شمارة 2: 69-84.
13. خاقاني، بديل‌بن‌علي (1374) ديوان خاقاني شرواني. انتخاب و توضيح سيد ضياء¬الدين سجادي. چاپ سوم. تهران: سخن.
14. ¬داد، سيما (1383) فرهنگ اصطلاحات ادبي. چاپ دوم. تهران: مرواريد.
15. سرمدي، محسن (1393) بررسي دوگونه کناية ترکيبي در غزليات بيدل. پايان‌نامة دورة کارشناسي‌ارشد دانشگاه مازندران.
16. شفيعي¬کدکني، محمدرضا (1371) شاعر آينه¬ها. چاپ سوم. تهران: آگه.
17. شفيعي¬کدکني، محمدرضا (1387) صورخيال در شعر فارسي. چاپ دوازدهم. تهران: آگه.
18. شميسا، سيروس (1382) سبک¬شناسي شعر. چاپ ششم. تهران: فردوسي.
19. شميسا، سيروس (1380) کليات سبک¬شناسي. چاپ ششم. تهران: فردوسي.
20. عوفي، محمد (1335) لباب‌الالباب. از روي چاپ براون و قزويني با تصحيحات و حواشي سعيد نفيسي، تهران: ابن‌سينا.
21. فتوحي، محمود (1379) نقد خيال. تهران: روزگار.
22. فردوسي (1967.م) شاهنامه. جلد پنجم. تصحيح متن از رستم علي‌اف. مسکو: آکادمي علوم شوروي.
23. مدرس¬رضوي، محمدتقي (1364) ديوان انوري. چاپ سوم. تهران: علمي و فرهنگي.
24. مسعود، سعدسلمان (1339) ديوان. به‌تصحيح رشيد ياسمي. تهران: پيروز.
25. ¬مؤتمن، زين¬العابدين (1371) «نظرية نگارنده راجع به صائب». صائب و سبک هندي در گسترة تحقيقات ادبي. به‌کوشش محمدرسول درياگشت. تهران: قطره.
26. ميرصادقي، ميمنت (1376) واژه¬نامة هنر شاعري. چاپ دوم. تهران: کتاب مهناز.
27. نظامي، الياس‌بن‌يوسف (1389) هفت‌پيکر. تصحيح و شرح مجدد از بهروز ثروتيان. تهران: اميرکبير.
28. Cuddon, j.A., (1997) A Dictionary of literary Terms, Printed Hamadan, Fannavaran.



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 24، شماره 81 - ( مقالات منتشر شده 1395 ) برگشت به فهرست نسخه ها