:: سال 26، شماره 84 - ( مقالات منتشر شده 1397 ) ::
جلد 26 شماره 84 صفحات 131-115 برگشت به فهرست نسخه ها
موقعیت اجتماعی- اقتصادی مردان در «مویه» لکی
محمدحسین خان محمدی 1، اکرم دولتی سیاب2
1- دانشگاه ارومیه ، h.khanmohammadi@yahoo.com
2- دانشگاه ارومیه
چکیده:   (4400 مشاهده)
مویه "مور" از نواهای کهن مناطق لک­زبانِ استان­های لرستان، همدان، ایلام و کرمانشاه است. این نوای دلتنگی، که با آوازی حزین و غم‌ناک، و بدون ضرب‌آهنگ، فقط درقالب یک بیت به‌مناسبت مرگ عزیز ازدست‌رفته خوانده می­شود، پیشینه­ای بس کهن دارد. هدف مقاله حاضر، که به‌شیوه توصیفی‌ـ‌تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه­ای انجام شده است، کشف رابطه میان تک­بیتی­های مور و جایگاه اجتماعی‌ـ‌اقتصادی مردان لک­زبان است. دراین­باره، اشاره شده است که در نوای مور معمولاً شجاعت و دلاوری­، مردم­داری و مهمان­نوازی، وضعیت اقتصادی و اجتماعی، قدرت بدنی و زور بازو و... مردان توصیف می‌شود. این توصیف­ها، که مبین جایگاه حماسه، سوگ، اندوه و وصف در ابیات شعر لکی است، گاه درقالب تک­بیتی به‌وصف دلاورمردان و جنگاوران، خوانین و کدخدایان طوائف، یا کشاورزان و گله­داران می­پردازند و ویژگی‌های مشهود ممدوح را بیان می­کنند.
واژه‌های کلیدی: مور، لکی، حماسه، شجاعت، مهمان‌نوازی.
متن کامل [PDF 236 kb]   (3038 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: ادبیات غنایی
فهرست منابع
1. آدينه¬وند، مسعود، يگانه رضايي و ميثم سپه¬وند (1394) «اوضاع سياسي‌ـ‌اجتماعي منطقة طرهان در دورة قاجار (1304- 1174ش/ 1925-1794م)». پژوهشنامة تاريخ¬هاي محلي. شمارة اول (پياپي7): 142-156.
2. ـــــــ (1394) «اوضاع سياسي‌ـ‌اجتماعي منطقة طرهان در دورة قاجار (1304- 1174ش/ 1925-1794م)». پژوهشنامة تاريخ¬هاي محلي. شمارة اول (پياپي7): 142-156.
3. ادموندز، سيسل جان، بارون دوبد و ولاديمير مينورسکي (1362) «دو سفرنامه دربارة لرستان». رسالة لرستان و لرها. ترجمة سکندر امان¬اللهي بهاروند. تهران: بابک.
4. امان¬اللهي بهاروند، سکندر (1374) قوم لَر. چاپ دوم. تهران: آگاه.
5. ايزدپناه، حميد (1367) فرهنگ لکي. تهران: مؤسسة فرهنگي جهانگيري.
6. ـــــــ (1387) لرستان در گذرگاه زمان و تاريخ. تهران: اساطير.
7. بارتولد، و. (1308) جغرافياي تاريخي ايران. ترجمة حمزه سردادور. تهران: اتحاديه.
8. پارسا، بهجت¬الـله (1388) لرستان در باستان و امروز. خرم¬آباد: شاپورخواست.
9. تبريزي، محمدحسين‌بن‌خلف (1361) برهان قاطع. به‌اهتمام محمد معين. تهران: اميرکبير.
10. دبيرمقدم، محمد (1392) رده‌شناسي زبان¬هاي ايراني. جلد دوم. تهران: سمت.
11. دمانت مورتنسن، اينگه (1377) تاريخ فرهنگ مادي و گله¬چراني در غرب ايران. ترجمة محمدحسين آريا. تهران: پژوهنده.
12. دوستي، کرم (1392) مردم‌شناسي ادبيات لکي. خرم¬آباد: سپهر ادب.
13. راولينسون، هنري (1371) گذر از ذهاب تا خوزستان. ترجمة سکندر امان¬اللهي بهاروند. تهران: آگاه.
14. رحيمي عثمانوندي، رستم (1379) بوميان درة مهرگان. کرمانشاه: ماهيدشت.
15. عسکري عالم، علي¬مردان (1386) فرهنگ عامة لرستان (فرهنگ مردم الشتر). جلد اول. خرم‌آباد: افلاک.
16. غضنفري امرايي، اسفنديار (1378) گلزار ادب لرستان. تهران: مفاهيم.
17. فرزين، علي¬رضا (1372) لرستان در گذر تاريخ. تهران: ميراث فرهنگي کشور.
18. ماربرلی، جيمز (1369) عمليات در ايران: جنگ¬جهانی اول 19-1914م. ترجمة کاوه بيات. تهران: رسا.
19. موسوي، سيدحشمت¬الـله و شهناز عزيزي (1393) گويش لکي (بازمانده¬اي از زبان¬هاي باستان). تهران: پيشرو مبتکران.
20. نجف¬زاده قبادي، اميدعلي (1391) ادبيات عامة لکي. خرم¬آباد: شاپورخواست.
21. والي¬زادة معجزي، محمدرضا (1389) نام¬آوران لرستان. تهران: حروفيه.
22. يوسفي، مسعود (1381) باد ابرها را برد (شرح زندگي کرمي لرستاني). خرم¬آباد: افلاک.
23. ـــــــ (1387) مويه¬هاي سرزمين من. خرم¬آباد: شاپورخواست.



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 26، شماره 84 - ( مقالات منتشر شده 1397 ) برگشت به فهرست نسخه ها