[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: سال 29، شماره 90 - ( 4-1400 ) ::
جلد 29 شماره 90 صفحات 73-45 برگشت به فهرست نسخه ها
مقاومت زیردستان در برابر قدرت با سازوکار ایدئولوژیک در بوستان سعدی
نعمت الـله ایرانزاده1 ، محمدحسن حسن‌زاده1 ، سعیده قاسمی 2
1- دانشگاه علامه طباطبایی
2- دانشگاه علامه طباطبایی ، Sghasemi@nebrija.es
چکیده:   (1872 مشاهده)
در این پژوهش، با اساس قرار دادن آثار سعدی، به طرح پرسشی پرداختیم مبنی بر این‏که طبقۀ رعیت چگونه به کسب قدرت در ساختار اجتماعی می‏پرداختند. مطابق با رویکرد هژمونی و قدرت که صاحب‌نظران آن آنتونیو گرامشی و میشل فوکو هستند، با کاربستِ روش تحلیل انتقادی گفتمان و نیز به پیروی از بینامتنیت و کنش بلاغی، به بررسی قدرت و مقاومت پرداختیم که حلقه‌های تعامل میان مشارکان اجتماع هستند. نظر به کارکرد چندجانبۀ گفتمان‏ها در متون قرن هفتم، یافته‌های پژوهش از این قرار است که در کنار صوفیان و زاهدان و دسته‌های گوناگون اجتماعی که برای کسب قدرت، سازوکارهای ویژۀ خود را به کار می‏گیرند، از دیگر سو، گروه زیردست و رعیت نیز با تصرف و تغییراتی در آن ابزارها، به برساخت‏های جدید قدرت دست می‌یازند ؛ آنان با تلفیق پندارها با باور‏های دینی و عرفانی و عرفی موجود در جامعه که در عین حال، باعث فرمانبری و انقیاد خود ایشان شده است، به بسط سازوکاری می‌اندیشند که با بازپخش و اِعمال آن، بتوان به گونه‏ای بهره ‏برد تا برترین مقامات را به اطاعت و تسلیم وا‏داشت. بدین ترتیب، با نگرشی ساختارشکنانه به متون، کنش و تعامل پیچیده میان کنشگران، جایگزین تصور فروکاهنده مبنی بر تعامل یک‌جانبهٔ میان گروه‏های فاعل اجتماعی می‌شود.
واژه‌های کلیدی: قدرت، مقاومت، هژمونی، گفتمان، ایدئولوژی، سوژه، سعدی، بوستان.
متن کامل [PDF 1055 kb]   (466 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. احمدی، سیروس و محمدحسین نیکداراصل (1391) «تحلیلی بر قشربندی اجتماعی در گلستان». مجلۀ تاریخ ادبیات. شمارة 3/71: 5ـ18.
2. استوری، جان (1397) مطالعات فرهنگی دربارۀ فرهنگ عامه. ترجمۀ حسین پاینده. تهران: آگه.
3. بشيريه، حسين (1379) نظريه‏هاي فرهنگ در قرن بيستم. تهران: آينده‌پويان.
4. بیانی، شیرین (1371) دین و دولت در ایران عهد مغول. جلد دوم. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
5. پارسانیا، حمید و ظاهر یوسفی (1395) «بررسی انتقادی مقاومت در اندیشۀ میشل فوکو». معرفت فرهنگی اجتماعی. سال هفتم. شمارة 3 (27): 47-72.
6. جنید شیرازی، معین‌الدین (1328) تذکرۀ هزارمزار. به تصحیح نورانی وصال. شیراز: کتابخانۀ احمدی.
7. جوینی، عطاملک‌بن‌محمد (1387) تاریخ جهانگشای جوینی. تصحیح محمدبن‌عبدالوهاب قزوینی. تهران: هرمس.
8. جوینی، عطاملک‌بن‌محمد (1391) تاریخ جهانگشای جوینی. تصحیح محمد‌بن‌عبدالوهاب قزوینی. تهران: نگاه.
9. حافظ، خواجه شمس‌الدین محمد (1362) غزلیات. تصحیح پرویز ناتل خانلری. تهران: خوارزمی.
10. دریفوس، هیوبرت و پل رابینو (1379) میشل فوکو، فراسوی ساختگرایی و هرمنوتیک. ترجمۀ حسین بشیریه. تهران: نی.
11. دلوز، ژيل (1392) فوکو. ترجمۀ نيکو سرخوش و افشين جهانديده. تهران: ني.
12. دهستانی، حسین‌بن‌اسعد (1354) ترجمۀ فرج بعد از شدت. تصحیح اسماعیل حاکمی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
13. راثی تهرانی، حبیب (1388) «نظریۀ هژمونی آنتونیو گرامشی». علوم اجتماعی. شمارة 16: 99-108.
14. زاکانی، عبید (1342) کلیات عبید زاکانی. به‌کوشش پرویز اتابکی. تهران: زوار.
15. زرکوب شیرازی، ابوالعباس (1350) شیرازنامه. تصحیح بهمن کریمی. تهران: کتابخانه‏های احمدی و معرفت شیرازی.
16. زرین‏کوب، عبدالحسین (1344) ارزش میراث صوفیه. تهران: آریا.
17. سايمونز، جان (1390) فوکو و امر سياسی. ترجمۀ کاوه حسين‏زاده راد. تهران: رخداد نو.
18. سعدی، مصلح‌بن‌عبدالـله (1375) بوستان. تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: خوارزمی.
19. سعدی، مصلح‌بن‌عبدالـله (1384) گلستان. تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: خوارزمی.
20. سعدی، مصلح‌بن‌عبدالـله (1385) کلیات. تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: هرمس.
21. سهروردی، شیخ شهاب‌الدین (1364) عوارف‌المعارف. به‌اهتمام قاسم انصاری. تهران: علمی و فرهنگی.
22. س‍ی‍وطی‌، ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌ب‍ن‌‌اب‍ی‌ب‍ک‍ر (1429) ‏الجامع‌الصغیر فی احادیث ‌البشیر النذیر.‏ بیروت: دارالفکر.
23. شمیسا، سیروس (1389) «یک روایت از دو شکست: بحثی در روایت فردوسی و سعدی از شکست ایران از تازیان و مغولان». سعدی‏شناسی. شمارة 13: 11-19.
24. شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1392) زبان شعر در نثر صوفیه. تهران: سخن.
25. شهرستانی، محمد‌بن‌عبدالکریم (1415) ملل و نحل. بیروت: دارالمعرفه.
26. صاحبی نخجوانی، هندوشاه (1313) تجارب السلف. تصحیح عباس اقبال. تهران: مطبعۀ فردین.
27. طوسی، خواجه نصیرالدین (1318) آغاز و انجام. شیراز: کتابفروشی جهان‌نما.
28. طوسی، خواجه نصیرالدین (1356) اخلاق ناصری. تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری. تهران: خوارزمی.
29. عراقی همدانی، فخرالدین ابراهیم (1338) دیوان عراقی. به‌کوشش سعید نفیسی. طهران: کتابخانۀ سنایی.
30. غزالی طوسی، ابوحامد محمد (1317) نصیحة‌الملوک. تصحیح جلال‌الدین همایی. تهران: چاپخانۀ مجلس طهران.
31. غزالی طوسی، ابوحامد محمد (1338) اعترافات غزالی (المنقذ من الضلال). ترجمۀ زین‌الدین کیایی‌نژاد. تهران: بی‌نا.
32. غزالی طوسی، ابوحامد محمد (1380) کیمیای سعادت. به‌کوشش حسین خدیوجم. تهران: علمی و فرهنگی.
33. غنی، قاسم (1388) تاریخ تصوف در اسلام و تطورات و تحولات مختلفۀ آن از صدر اسلام تا عصر حافظ. تهران: زوار.
34. فرکلاف، نورمن (1379) تحلیل انتقادی گفتمان. گروه مترجمان. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‏ها.
35. فوکو، ميشل (1386) اراده به دانستن. ترجمۀ نيکو سرخوش و افشين جهانديده. تهران: ني.
36. فوکو، ميشل (1389) تئاتر فلسفه. ترجمۀ نيکو سرخوش و افشين جهانديده. تهران: ني.
37. فوکو، ميشل (1390) بايد از جامعه دفاع کرد. ترجمۀ رضا نجف‌زاده. تهران: رخداد نو.
38. فیشر، ویلیام بین (1386) تاریخ ایران کمبریج. ترجمۀ تیمور قادری. تهران: امیرکبیر.
39. فیوری، جوزپه (1360) آنتونیو گرامشی، زندگی مردی انقلابی. ترجمۀ مهشید امیرشاهی. تهران: خوارزمی.
40. کسروی، احمد (1322) صوفیگری. بی‏جا: پیمان.
41. گرامشی، آنتونیو (۱۳۶۰) ستمگران و ستمبران. ترجمۀ وارتان میکائیلیان. تهران: فرهنگ نوین.
42. گرامشی، آنتونیو (1377) دولت و جامعۀ مدنی. ترجمۀ عباس میلانی. تهران: جاجرمی.
43. لوئی، الحبیب (1397) «بازنگری در مفهوم سابالترن (فرودستان) از گرامشی تا اسپیواک: تحولات تاریخی و کاربردهای جدید». تاریخ نو. ترجمۀ رضا الوندی. سال هشتم. شمارۀ 25: 14-3.
44. محقق، مهدی (1339) «قلمرو سعدی». راهنمای کتاب. سال دوم. شمارة 11: 212-225.
45. محقق، مهدی (1350) «سعدی و قضا و قدر». کنگرة جهانی سعدی و حافظ. شیراز: 19ـ42.
46. محمدبن‌منور (1381) اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی‌سعید. تصحیح محمدرضا شفیعی‌کدکنی. تهران: آگاه.
47. ملک‌مرزبان، مهسا و مرجان فردوسی (1391) «گفتمان حکومتی سعدی». پژوهشنامۀ علوم سیاسی. سال هفتم. شمارۀ 3: 7-40.
48. ملک‌مرزبان، مهسا و مرجان فردوسی (1393) «تحليل انتقادي گفتمان صوفيانه در گلستان سعدي». كهن‏نامۀ ادب پارسي. پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي. سال پنجم. شمارۀ 3: 87ـ120.
49. مستوفی قزوینی، حمداللـه (1364) تاریخ گزیده. به‌کوشش عبدالحسین نوایی. تهران: امیرکبیر.
50. میلانی، عباس (1387) تجدد و تجددستیزی در ایران. تهران: اختران.
51. نيچه، فريدريش (1377) ارادة قدرت. ترجمة مجید شريف. تهران: جامي.
52. ون‌دایک، تئون ای (1377) «اقتدار، گفتمان و دسترسی». برگردان مجید خسروی‌نیک. گفتمان. شمارة 2: 73-102.
53. همدانی، رشیدالدین فضل‌اللـه (1373) جامع‌التواریخ. تصحیح محمد روشن و مصطفی موسوی. تهران: البرز.
54. یارمحمدی، لطف‏اللـه (1383) گفتمان‌شناسی رایج و انتقادی. تهران: هرمس.
55. Boyle. J. A. (Ed) (1968) the Cambridge History of Iran (V5). United States of America: The Cambridge University Press. [DOI:10.1017/CHOL9780521069366]
56. Fairclough. Norman (1992) Discourse and Social Change, London: Polity Press in Association with Blackwell Publishing Ltd.
57. Fairclough, Norman (2001) Language and Power. England: Pearson education limited.
58. Gramsci A (1971) Selections from the Prison Notebooks, edited and translated by Quintin Hoare and Geoffrey Nowell Smith. London: Lawrence and Wishart.
59. Halliday, Michael Alexandre Kikwood and Christian Matthiessen (2004) an Introduction to Functional Grammar, 3rd Ed, and London: Arnold.
60. Leitch, Vincent B (Ed) (2010) the Norton Anthology of Theory and Criticism. United States of America. W. W. Notron & Company.
61. Schimmel, Anne Marie (1975) Mistical Dimension of Islam. United States of America: The University of North Carolina Press.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Iranzadeh N, Hasanzadeh M H, Ghasemi S. Resistance of Subordinates against Power with Ideological Mechanism in Saadi’sBustan. Persian Language and Literature 2021; 29 (90) :45-73
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-3770-fa.html

ایرانزاده نعمت الـله، حسن‌زاده محمدحسن، قاسمی سعیده. مقاومت زیردستان در برابر قدرت با سازوکار ایدئولوژیک در بوستان سعدی. زبان و ادبيات فارسی. 1400; 29 (90) :45-73

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-3770-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 29، شماره 90 - ( 4-1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.08 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4642