تشبیه یکی از عناصر اصلی صور خیال در ادبیات هر ملتی است که سایر صورت‌ها از آن مایه می‌گیرند. زیرا پایه صور گوناگون خیال از استعاره گرفته تا مجاز، کنایه و حتی رمز بر رابطه "این‌همانی" استوار است. بنابر اهمیت تصویر و هم‌چنین تنوع، گستردگی و تازگی آن در شعر سپهری و اظهار نظرهای متعدد در باب کمّ و کیف تصاویر او، اعمّ از جدولی بودن یا نبودن و... این مقاله به تحلیل تشبیهات این شاعر معاصر پرداخته، تشبیهات شعر او را از رهگذرهای مختلف تقسیم‌بندی نموده و نمونه‌های شناسایی‌شده را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. مبنای این مقاله از نظر ساختار بر پایه انواع تشبیه از نظر ارکان، حسی یا عقلی بودن طرفین، تعدد طرفین و نظایر آن نهاده شده، تا نمونه‌ها به‌طور فشرده دسته‌بندی شود، لیکن در تحلیل نمونه‌ها صرفاً نگاه کلاسیک مدنظر نبوده، بلکه از دیدگاه‌های جدید نیز استفاده شده است. یکی از را‌ه‌های آشنایی با اندیشه شاعران و دست‌یابی به زوایای سایه‌روشن ذهن آنان، تحقیق و کندوکاو در تصاویر شعری آنان است. در این مقاله تلاش شده است حتی‌الامکان زوایایی از این اندیشه‌های نهفته شناسایی شود و گرایش‌های فکری، تعلقات و دغدغه‌های شاعر مورد بحث و تحلیل قرار گیرد.

اگرچه در شعر معاصر، به‌ویژه شعر قیصر، عوامل فراوان سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و غیره نقش دارند و محتوای این اشعار با فضای انقلاب، جنگ، شهادت و احساس دریغ و افسوس از به‌جاماندن از قافله شهدا و... ارتباط تنگاتنگ دارد، بررسی عوامل زبانی از دیدگاه صورتگرایی و عینی نیز حائز اهمیت است. یکی از موارد صورتگرایی در بررسی اشعار و به‌طور کلی متون ادبی، خواه نظم و خواه نثر، عنصر برجسته‌سازی است که عناوینی چون هنجارگریزی و هنجارآفرینی را نیز شامل می‌شود. هنجارگریزی به‌عنوان نگاهی نو در مواجهه با ادبیات و شعر از مهم‌ترین مسائل شعر نو به حساب می‌آید. از این طریق درمی‌یابیم شاعر چه اندازه با این شگردها و فنون در ایجاد حسّ و حال تازه، بخشیدن انسجام بیشتر به شعر، نظام‌مندسازی بهتر آن، تقویت بُعد موسیقایی و تأثیرگذاری عمیق‌تر موفّق بوده است. این مقاله تلاش می­کند به این سؤالات پاسخ دهد که آیا قیصر به‌عنوان شاعر و هنرمند در اشعار خود از منظر هنجارگریزی دست به آفرینش هنری زده است یا خیر؟ در چه محورهایی بیشتر از این تکنیک هنری استفاده کرده است؟ نقاط قوت و ضعف وی در این زمینه کدام است؟ با توجّه به اینکه اشعار قیصر ظرفیت طرح این مهم را دارد، از این دیدگاه به بررسی اشعار پرداخته شده و هنجارگریزی در اشعار او در سطوح سبکی، گویشی، واژگانی، نحوی، نوشتاری، معنایی، زمانی و آوایی بررسی شده است.