سید رفیع شفابخش، محسن شفیع زاده، محمدرضا دهخدا،
دوره 2، شماره 3 - ( 6-1391 )
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر تمرین و تعلیم مفاهیم آمادگی بر عوامل آمادگی جسمانی با بررسی نقش میانجی عوامل روانشناختی انجام گرفت. 84 نفر از دانشآموزان سالم و غیر ورزشکار (با میانگین و انحراف سنی 49/0± 5/12، قد 1/6 ± 8/153 سانتیمتر و وزن 3/7±25/46 کیلوگرم) که به مدت 3 الی 6 ماه فعالیت منظم ورزشی نداشتند، به صورت داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند و به روش تصادفی در سه گروه تمرین- تعلیم، تمرین و کنترل (n=28) تقسیم شدند. از پرسشنامۀ بهداشتی– ورزشی و دانشی محققساخته و پرسشنامه انگیزش درونی دسی وریان (1998) و آزمونهای مربوط به عوامل آمادگی جسمانی مرتبط با سلامت برای جمعآوری اطلاعات در مرحلۀ پیش و پسآزمون استفاده شد. از تحلیل واریـانس چند متغیـره (MANOVA) و تحـلیل واریانس سـاده برای مقایسه آمادگی جسمانی و عوامل روانشناختی و مقایسه هر یک از عوامل در بین گروهها و از آزمونهای تعقیبی (LSD) برای مقایسه جفتی هریک از عوامـل در بین گروهها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد بین گروههای مورد بررسی در شاخصهای آمادگی جسمانی شامل استقامت قلبی- عروقی (p=0/001)، انعطافپذیری (p=0/000)، استقامت عضلانی (p=0/000)، قدرت پنجه (p=0/032) و شاخصهای روانشناختی شامل انگیزش (p=0/009) و دانش (p=0/000) تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج آزمون تعقیبی (LSD) نشان دادند استقامت قلبی– عروقی گروه تمرین- تعلیم از هر دو گروه تمرین و کنترل بهتر است. انعطافپذیری و استقامت عضلات شکم گروه کنترل از هر دو گروه تمرین و تمرین- تعلیم کمتر بود، اما دو گروه تمرین و تمرین- تعلیم اختلاف معناداری با هم نداشتند. قدرت پنجه و انگیزه درونی گروه تمرین از گروه تمرین- تعلیم و کنترل بهتر شد. درنهایت، میزان دانش گروه تمرین- تعلیم از هر دو گروه تمرین و کنترل بهتر بود، در حالی که دو گروه تمرین و کنترل برتری نسبت به یکدیگر نداشتند. به طور کلی، نتایج این پژوهش مؤید تأثیر تمرین- تعلیم مفاهیم آمادگی روی برخی عوامل آمادگی جسمانی مرتبط با سلامتی از طریق افزایش سطح دانش و تغییر نوع نگرش افراد در جهت مثبت و بالابردن سطح انگیزه درونی بود.