سامانه نشریات علمی

---

یکی از چالش های تحقیقی اخیر در حوزه دستورالعمل­های تمرکز توجهی ، بررسی اثرات آن بر عملکرد ورزشکاران ماهر در تکالیف مداوم است. هدف مطالعه حاضر مقایسه اثر دستورالعمل‌های مختلف توجهی بر اجرای چابکی بازیکنان فوتسال ماهر بود. شرکت‌کنندگان شامل 12 بازیکن فوتسال ماهر (با میانگین سنی 56/1±91/23) بودند که از لیگ دسته یک استان قم به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از شرکت‌کنندگان خواسته شد سه کوشش از تکلیف آزمون چابکی اِل را تحت سه شرایط تمرکز توجهی (توجه‌درونی، بیرونی و کنترل) انجام دهند. برای تحلیل داده­ها از آزمون تحلیل واریانس با اندازه­های تکراری استفاده گردید.  نتایج تحقیق نشان داد نوع دستورالعمل توجهی اثر معنادار بر زمان اجرای آزمون دارد بطوری­که عملکرد در شرایط توجه‌بیرونی برتر از شرایط ‌درونی است. همچنین، نتایج حاکی از آن است میان شرایط کنترل با شرایط تمرکز درونی و بین شرایط کنترل و شرایط تمرکز بیرونی تفاوت معناداری یافت نشد. نتایج این پژوهش شواهدی ارائه می‌کند مبنی بر اینکه در ورزشکاران ماهر اجرای تکالیف مداوم از طریق دستورالعملهای کلامی بهبود می‌یابد که تمرکز توجه را به سمت بیرون هدایت کند.

---

در تحقیقات زیادی اثربخشی دستورالعمل­های توجهی و تمرینات مشاهده­ای را بر بهبود مهارت­های حرکتی کودکان نشان داده­اند؛ با این وجود در مورد اثرات همزمان این دو متغیر اطلاعاتی کافی وجود ندارد. هدف از پژوهش حاضر تاثیر دستورالعمل­های توجهی حین مشاهده الگو بر رفتار خیرگی و دقت پرتاب از بالای شانه کودکان بود. تعداد 24 کودک  7 تا 10 سال با رشد طبیعی به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه توجه درونی و بیرونی حین الگودهی قرار گرفتند. تمرینات هر دو گروه شامل مشاهده 10 بار فیلم مدل ماهر پرتاب از بالای شانه همراه با ثبت حرکات چشم بود با این تفاوت که قبل از آن هر گروه دستورالعمل توجهی مربوط به خود را دریافت می کرد. نتایج آزمون های تحلیل واریانس مرکب و t  همبسته و مستقل نشان داد که هر دو گروه افزایش معنی داری از پیش-آزمون تا پس-آزمون در دقت (p=0.001؛ p=0.001) و مدت زمان چشم آرام (p=0.005؛ p=0.001) مهارت پرتاب از بالای شانه نشان دادند. در مرحله پس آزمون گروه توجه بیرونی حین الگودهی حرکت نسبت به گروه توجه درونی حین الگودهی به طور معنی داری دقت بالاتر (p=0.01) و مدت زمان چشم آرام بیشتری (p=0.001) داشت. همچنین، گروه توجه بیرونی حین الگودهی حرکت درصد نگاه کردن بیشتری به نشانه­های بیرونی مربوط (توپ و مسیر پرتاب) داشت. بنابراین هدایت توجه بینایی به اثرات حرکت الگوی مشاهده شده، موجب بهبود عملکرد حرکتی و خبرگی بینایی- حرکتی در کودکان می شود.