lashkari H, jafari M. Synoptic Patterns that Determine the Trajectory of Precipitation Systems of Sudanese Origin. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2021; 8 (1) :55-78
URL:
http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3104-fa.html
1- گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی ، h-lashkari@sbu.ac.ir
2- گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده: (6079 مشاهده)
سامانه سودانی مهمترین سامانه تامینکننده بارش مناطقجنوبی ایران است. این سامانه در شرایط همدیدی مختلف، از مبادی ورودی و مسیرهای متفاوتی از ایران عبور میکند. هدف اصلی این تحقیق شناسایی و معرفی الگوهایهمدیدی و سامانههای اصلی تاثیرگذار در تعیین مسیر حرکت سامانهسودانی میباشد. برای دستیابی به این مهم نیمهجنوبی ایران به سه منطقه جنوبغرب، جنوبمیانی و جنوبشرق تقسیم گردید. با اعمال معیارهای لازم 142سامانهبارشی شناسایی شد. پس از استخراج منشا آنها هستهمرکزی، پهنه اولین منحنی بسته و محور اصلی زبانه کمفشارسودانی به تفکیک هر گروه استخراج شد. نتایج نشان میدهد موقعیت استقرار هسته و الگوی گسترش اولین منحنی بسته کمفشار در ماههای مختلف بارشی و سامانههای مسیرهای سهگانه، از لحاظ موقعیت مکانی تفاوت چندانی ندارد. بلکه مهمترین سامانه موثر در تعیین مسیر حرکت سامانههایسودانی واچرخندعربستان و الگوی گسترش ناوه شرقمدیترانه میباشد. در الگوی همدیدی سامانههای جنوبغرب، واچرخندعربستان در نیمهشرقی عربستان استقرار مییابد. محور ناوهها دراین حالت عموما گسترش شمالی-جنوبی دارند. درنتیجه پهنه و شدت بارش سامانههایی که از جنوبغرب وارد ایران میشوند بیشتر از دو مسیر دیگر است. تمرکز محور ناوههای این مسیر بین طولهای 30 تا 40 درجه شرقی (مدیترانه شرقی) میباشد. در سامانههای جنوبمیانی واچرخندعربستان قدری جنوبسو شده و محوری شمالشرقی-جنوبغربی پیداکرده است. در این الگو ناوههای مدیترانهای عموما محوری شمالشرقی-جنوبغربی دارند. در سامانههای جنوبشرق واچرخندعربستان با جابجایی شرقسوی نامتعارف برروی هند مستقر میشود. گسترش و امتداد محور ناوهها و زبانه کمفشارسودانی مسیر جنوبشرق، دارای انضباط و هماهنگی ساختاری نمیباشد. این عدمتقارن را باید در توپوگرافی عمومی فلاتتبت و الگویگردشی مترتب در اثر حضور واچرخندتبت برآن جستجو کرد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1398/11/23 | پذیرش: 1399/1/26 | انتشار: 1400/3/29