دوره 9، شماره 3 - ( 9-1401 )
جلد 9 شماره 3 صفحات 36-19 |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه فردوسی ، doostan@um.ac.ir
چکیده: (1122 مشاهده)
چهار فصل طبیعی ویژگی مناطق معتدل جهان است، اما تاریخ شروع، پایان و طول مدت آنها تفاوت دارد. به منظور تعیین شروع و پایان فصول طبیعی ایران از داده های روزانه دمای ظاهری 32 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک طی 60 سال از 1959 تا 2018 استفاده شد. شروع زمستان و تابستان به ترتیب دمای ظاهری صفر و 20 درجه، یعنی زمان توقف یا کند شدن فعالیت فیزیولوژی و مرحله زایشی در طبیعت تعیین شد. نتایج نشان داد، همه مناطق ایران چهار فصل طبیعی ندارند، بلکه مناطق ساحلی شمال و مناطق پایین تر از عرض 29 درجه جغرافیایی، فقط دو فصل پاییز (دوره خنک)و تابستان(گرم) دارند، به ترتیب سواحل شمالی، پاییز طولانی تر و تابستان کوتاه تر و مناطق جنوبی بر عکس. در دیگر مناطق ایران، به طور طبیعی چهار فصل، زمستان، بهار، تابستان و پاییز اتفاق می افتد، اما آغاز، پایان و طول مدت فصول، مرتبط با موقعیت جغرافیایی، ارتفاع و سیستم های جوی، متفاوت است. بنابراین به ترتیب از مناطق جنوبی به شمالی، آغاز زمستان 12 دی - 21 آذر، بهار، 12 بهمن - 18 اسفند، تابستان، 27 فروردین - 30 خرداد و پاییز، 23 آبان - 28 شهریور است. از طرف دیگر پایان فصول طبیعی به ترتیب، زمستان ، 11 بهمن-17 اسفند، بهار، 21 اردیبهشت-29 خرداد، تابستان، 22 آبان – 27 شهریور و پاییز، 2 اردییهشت تا 20 آذر می باشد. در مناطق معتدل ایران، طول فصول انتقالی، منظم بوده و تغییر زیادی ندارد، اما فصل تابستان و زمستان در مناطق شمال غربی و مرتفع غرب، با نظم 3 ماه در فصل، اما به طرف شرق و جنوب، طول زمستان کوتاه، و تابستان بلندتر است. چنانکه اعتدال اقلیمی از شمال غربی در همسایگی مناطق معتدل کره زمین، به شرق و جنوب کم شده و برعکس بر شباهت آن به اقلیم های بیابانی خشک جنب حاره ای گرم، مرطوب و یا سرد و خشک توران افزوده می شود. اقلیم ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی در منطقه گذار از اقلیم معتدل به اقلیم بیابانی گرم و سرد کره زمین قرار دارد.
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |