دوره 10، شماره 1 - ( 3-1402 )
جلد 10 شماره 1 صفحات 56-41 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
jems H, maleki S, nasiri A, derikvand S. Evaluation and investigation of the effect of desert dust on quantitative and qualitative yield of Thomson oranges. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2023; 10 (1) :41-56
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3366-fa.html
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3366-fa.html
جمس حسن، ملکی سامان، نصیری ابوذر، دریکوند ثریا. ارزیابی و بررسی اثر ریزگردهای بیابانی بر عملکرد کمی و کیفی پرتقال تامسون. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. 1402; 10 (1) :41-56
حسن جمس1 
، سامان ملکی1 ، ابوذر نصیری 2، ثریا دریکوند1
، سامان ملکی1 ، ابوذر نصیری 2، ثریا دریکوند1
1- دانشگاه لرستان
2- دانشگاه فیروزآباد ،abuzarnasiri@gmail.com
2- دانشگاه فیروزآباد ،
چکیده: (2108 مشاهده)
به¬منظور ارزیابی تأثیر ریزگردهای بیابانی بر عملکرد کمی و کیفی میوه پرتقال، رقم تامسون، آزمایشی مزرعه¬ای در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در چهار تیمار و سه تکرار در سال 1399-1398 در دزفول اجرا گردید. تیمارها شامل 1) گردوخاک جاده¬ای و ریزگرد بیابانی، 2) ریزگردهای بیابانی، 3) شستشو پس از وقوع ریزگرد و 4) شاهد به¬دور از ریزگرد بودند. خصوصیات شیمیایی و عملکردی درختان پس از اعمال تیمارها اندازه¬گیری شد که شامل کلروفیل¬های a و b، محتوای آب نسبی برگ، تعداد میوه، قطر و وزن میوه، مواد جامد محلول میوه و عملکرد نهایی درخت بودند. نتایج نشان داد که در تیمارهای گردوخاک جاده¬ای و تیمار ریزگرد بیابانی کلروفیل a به ¬ترتیب 21 و 11 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. همچنین کلروفیل b نیز به ¬همین مقدار نسبت به شاهد کاهش یافت. قطر میوه نیز در تیمار ریزگرد بیابانی نسبت به شاهد 20 درصد کاهش یافت. تعداد میوه در درخت نیز در تیمارهای گردوخاک و ریزگرد بیابانی نسبت به شاهد 22 و 20 درصد کاهش یافت. در عملکرد محصول هر درخت نیز در تیمارهای گردوخاک جاده¬ای همراه با ریزگرد بیابانی و تیمار دوم که فقط ریزگرد بیابانی بود، نسبت به شاهد به¬ترتیب 22 و 17 درصد کاهش یافت. مقایسه میانگین توکی نشان داد که اختلاف همه¬ی خصوصیات کمی و کیفی بین تیمارها معنی¬دار بود و ریزگردها بر عملکرد درختان پرتقال تامسون اثر منفی و کاهشی می¬گذارد؛ اما شستشوی درختان پس از وقوع ریزگردها باعث حذف اثرات ریزگرد بر عملکرد درختان شده و حتی نسبت به شاهد نیز افزایش یافت؛ به¬طوری¬که شستشو باعث شد تا عملکرد محصول پرتقال نسبت به تیمارهای اول و دوم گردوخاک جاده¬ای و ریزگرد و همچنین شاهد به¬ترتیب 40، 35 و 12 درصد افزایش یابد. می¬توان نتیجه گرفت که اگرچه ریزگردهای بیابانی و گردوخاک جاده¬ای موجب کاهش عملکرد میوه پرتقال تامسون می-شود، اما شستشوی آن باعث جبران خسارت شده و ازلحاظ اقتصادی نیز مقرون به¬صرفه خواهد بود.
فهرست منابع
1. ) آروین، عباسعلی؛ صدیقه چراغی و شهرام چراغی. 1392. بررسی تأثیر گردوغبار بر روند کمی و کیفی رشد نیشکر واریته CP57-614. مجله پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، 45: 95-106.
2. 2) بهروزی، محمود؛ سعید بازگیر، حمید نوری، محمدعلی نجاتیان و داود اخضری. 1398. شناسایی کانون‌های گردوغبار و بررسی اثرهای آن بر برخی صفات رویشی و زایشی انگور در دشت ملایر. نشریه مهندسی اکوسیستم بیابان، 8: 72-59.
3. 3) بهروزی، محمود؛ سعید بازگیر، حمید نوری، محمدعلی نجاتیان و داود اخضری. 1396. کاهش اثر گردوخاک بر خصوصیات کمی و کیفی انگور رقم بی‌دانه سفید در اثر شستشو با دی‌اکتیل، نشریه تولیدات گیاهی، 40: 125-113.
4. 4) تراهی، عزیز و کاظم ارزانی. 1396. مطالعه اثرات گردوغبار بر گرده‌افشانی و میوه نشینی نخل خرما (Phoenix dactylifera L.). مجله تولیدات گیاهی (مجله علمی کشاورزی)، 40: 63-74.
5. 5) شهبازی، طیبه؛ محسن سعیدی، هنرمند سعید جلالی و ایرج نصرتی. 1395. بررسی اثر ریزگردها بر خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد ارقام مختلف گندم. فرایند و کارکرد گیاهی، 5: 195-203.
6. 6) صلاحی، برومند و محمود بهروزی. 1399. بررسی اثر ریزگردهای بیابانی بر صفات رویشی و عملکرد انگور عسکری در شیراز. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 7: 152-135.
7. 7) فعله کری، حمزه؛ محمد اقبال قبادی، مختار قبادی، سعید جلالی هنرمند، و محسن سعیدی. 1396. تأثیر رسوب ریزگردها بر عملکرد و اجزاء مختلف نخود در شرایط آبیاری تکمیلی و دیم کرمانشاه. نشریه بوم‌شناسی کشاورزی، 9: 535-544.
8. 8) Abdel-Rahman, A.; M,. Ibrahim, M. M. 2012. Effect of cement dust deposition on physiological behaviors of some halophytes in the salt marshes of Red Sea. Academic Journal Biology Science, 3: 1-11. [DOI:10.21608/eajbsh.2012.17001]
9. 9) Ai, N. and K. R. Polenske. 2008. Socioeconomic impact analysis of yellow-dust storms: An approach and case study for Beijing. Economic Systems Research. 20: 187-203. [DOI:10.1080/09535310802075364]
10. 10) Alavi, M., Sharifi, M., Karimi, N. 2014. Response of chlorophyll a fluorescence, chlorophyll content, and biomass to dust accumulation stress in the medicinal plant, Plantago lanceolata L. Iran. J. Plant Physiol. 4: 1055- 1060.
11. 11) Amini, A. 2020. The role of climate parameters variation in the intensification of dust phenomenon. Natural Hazards. 102: 468-445. [DOI:10.1007/s11069-020-03933-w]
12. 12) Arnon, D.I. 1975. Physiological principles of dry land crop production. In: Gupta .U.S. (Eds.), Physiological Aspects of Dry Land Farming, Oxford, pp: 3-14.
13. 13) Chaturvedi, R. K., Prasad, S., Rana, S., Obaidullah, S. M., Pandey, V., & Singh, H. 2013. Effect of dust load on the leaf attributes of the tree species growing along the roadside. Environmental Monitoring and Assessment, 185: 383-391. [DOI:10.1007/s10661-012-2560-x] [PMID]
14. 14) Chauhan, A. and P. Joshi. 2010. Effect of ambient air pollutants on wheat and mustard crops growing in the vicinity of urban and industrial areas. New York Sci3 .: 52-60.
15. 15) Chen, X., Zhou, Z., Teng, M., Wang, P., Zhou, L. 2015. Accumulation of three different sizes of particulate matter on plant leaf surfaces: effect on leaf traits. Archives of Biological Sciences. 67: 1257-1267. [DOI:10.2298/ABS150325102C]
16. 16) Durrani, G., Hassan, M., Baloch, M. K., Hameed, G. 2004. Effect of traffic pollution on plant photosynthesis. Journal-Cemical Society of Pakistan. 26: 176-179. [DOI:10.4314/jext.v4i1.2733]
17. 17) Giri, S., Shrivastava, D., Deshmukh, K., & Dubey, P. 2013. Effect of air pollution on chlorophyll content of leaves. Current Agriculture Research Journal, 1: 93-98. [DOI:10.12944/CARJ.1.2.04]
18. 18) Goudie, A. S. 2014. Desert dust and human health disorders. Environment international, 63: 101-113. [DOI:10.1016/j.envint.2013.10.011] [PMID]
19. 19) Goudie, A. S., & Middleton, N. J. 2006. Desert dust in the global system. Springer Science & Business Media.
20. 20) Grainger, A. 2013. The threatening desert: controlling desertification. Routledge. [DOI:10.4324/9781315066783]
21. 21) Gupta, G. P., Kumar, B., Singh, S., Kulshrestha, U. C. 2016. Deposition and Impact of Urban Atmospheric Dust on Two Medicinal Plants during Different Seasons in NCR Delhi. Aerosol and Air Quality Research. 16: 2920-2932. [DOI:10.4209/aaqr.2015.04.0272]
22. 22) Han, J., Dai, H., & Gu, Z. 2021. Sandstorms and desertification in Mongolia, an example of future climate events: a review. Environmental Chemistry Letters, 11-1. [DOI:10.1007/s10311-021-01285-w] [PMID] []
23. 23) Hatami, Z., Rezvani Moghaddam, P., Rashki, A., Mahallati, M. N., & Habibi Khaniani, B. 2018. Effects of desert dust on yield and yield components of cowpea (Vigna unguiculata L.). Archives of Agronomy and Soil Science. 64: 1446-1458. [DOI:10.1080/03650340.2018.1440081]
24. 24) Leghari, S. K., Zaid, M. A., Sarangzai, A. M., Faheem, M., & Shawani, G. R. 2014. Effect of road side dust pollution on the growth and total chlorophyll contents in Vitis vinifera L.(grape). African Journal of Biotechnology. 13: 11. [DOI:10.5897/AJB12.2652]
25. 25) Mandre, M., J. Klõšeiko and K. Ots. 2000. The effect of cement dust on the growth, content of nutrients and carbohydrates in various organs of five conifer species. Baltic For. 6: 16-23.
26. 26) Missanjo, E., Ndalama, E., Sikelo, D., Kamanga-Thole, G 2015. Quarry dust emission effects on tree species diversity in Chongoni forest Reserve and vegetation characteristics in adjacent villages, Dedza, Malawi. International Journal of Information and Review. 2: 511-515.
27. 27) Price, M. V., Waser, N. M., Lopez, D. A., Ramírez, V. D., & Rosas, C. E. 2021. Predispersal seed predation obscures the detrimental effect of dust on wildflower reproduction. International Journal of Plant Sciences, 182: 277-285. [DOI:10.1086/713440]
28. 28) Rai, P. K. and L. L. Panda. 2014. Leaf dust deposition and its impact on biochemical aspect of some roadside plants of Aizawl, Mizoram, North East India. International Research Journal of Environment Sciences. 3: 14-19.
29. 29) Ramanathan, R., Jeyakavitha, T., Jeganathan, M2006 .. Impact of cement dust on Azadirachta in Dica leaves- A measure of air pollution in and around ARIYALUR. Journal of Industrial Pollution Control. 22 , 2: 285-288.
30. 30) Shah, K., ul Amin, N., Ahmad, I., & Ara, G. 2018. Impact assessment of leaf pigments in selected landscape plants exposed to roadside dust. Environmental Science and Pollution Research, 25: 23055-23073. [DOI:10.1007/s11356-018-2309-3] [PMID]
31. 31) Sharma, S. B. and B. Kumar. 2015. Effects of stone crusher dust pollution on growth performance and yield status of gram (Cicer arietinum L.). International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences. 4: 971-979.
32. 32) Sharma, S. B. and B. Kumar. 2016. Effects of stone crusher dust pollution on growth performance and yield status of rice (Oryza sativa. L). Int. J. Curr. Microbiol. App. Sci 5: 796-806. [DOI:10.20546/ijcmas.2016.505.080]
33. 33) Sivakumar, M. V. 2005. Impacts of sand storms/dust storms on agriculture. In Natural disasters and extreme events in agriculture. 159-177. [DOI:10.1007/3-540-28307-2_10]
34. 34) Smith, W. H. 1977. Removal of atmospheric particulates by urban vegetation: implications for human and vegetative health. The Yale journal of biology and medicine, 50: 2, 185.
35. 35) Soleimani, Z., Teymouri, P., Boloorani, A. D., Mesdaghinia, A., Middleton, N., & Griffin, D. W. 2020. An overview of bioaerosol load and health impacts associated with dust storms: A focus on the Middle East. Atmospheric Environment, 223: 117-187. [DOI:10.1016/j.atmosenv.2019.117187]
36. 36) Solgi, E., Keramaty, M., & Solgi, M. 2020. Biomonitoring of airborne Cu, Pb, and Zn in an urban area employing a broad leaved and a conifer tree species. Journal of Geochemical Exploration, 208: 126-106. [DOI:10.1016/j.gexplo.2019.106400]
37. 37) Wang, Q., Feng, J., Huang, Y., Wang, P., Xie, M., Wan, H., ... & Yu, L. 2020. Dust-retention capability and leaf surface micromorphology of 15 broad-leaved tree species in Wuhan. Acta Ecologica Sinica, 40: 213-222. [DOI:10.5846/stxb201808241808]
38. 38) Younis, U. 2013. Dust interception capacity and alteration of various biometric and biochemical attributes in cultivated population of Ficus carica L. J. Pharm. Biol. Sci.(IOSR-JPBS), 6: 35-42. [DOI:10.9790/3008-0643542]
39. 39) Zhu, J., Yu, Q., Zhu, H., He, W., Xu, C., Liao, J., ... & Su, K. 2019. Response of dust particle pollution and construction of a leaf dust deposition prediction model based on leaf reflection spectrum characteristics. Environmental Science and Pollution Research, 26: 36764-36775. [DOI:10.1007/s11356-019-06635-4] [PMID]
40. 40) Zia-Khan, S., Spreer, W., Pengnian, Y., Zhao, X., Othmanli, H., He, X., & Müller, J. 2015. Effect of dust deposition on stomatal conductance and leaf temperature of cotton in northwest China. Water, 7: 116-131 [DOI:10.3390/w7010116]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
