آیدین مرادی، سمیه عمادالدین، صالح آرخی، خلیل رضائی،
دوره 7، شماره 1 - ( 3-1399 )
چکیده
پدیده فرونشست زمین شامل فروریزش[1] یا نشست رو به پائین سطح زمین است که میتواند دارای بردار جابجایی افقی اندک باشد. این حرکت از نظر شدت، وسعت و میزان مناطق درگیر، محدود نمیباشد. منطقه ۱۸ شهری در جنوب غربی کلانشهر تهران گسترش یافته است. مطالعات انجام شده در پژوهش حاضر در بخشهای، تداخل سنجی راداری، تحلیل گمانههای ژئوتکنیکی، تحلیل چاههای پیزومتری، بررسی عوارض ژئومورفولوژیکی انجام یافت. در مرحله اول تصاویر سالهای 2015 و 2017 مربوط به سنجنده سنتینل – 1 اخذ گردید و سپس در نرم افزار اسنپ(SNAP) پردازش شد. نقشههای توزیع گراول، شن و ماسه و همچنین ریزدانه با استفاده از اطلاعات گمانههای ژئوتکنیکی تهیه گردید. نتایج نشان داد که از جهت شمال منطقه مورد مطالعه به سمت جنوب دانه بندی کوچکتر میشود. اما در کل میزان توزیع گراول قابل توجه بود. قرارگیری منطقه 18 شهری بر روی مخروطافکنه جوان کن که توزیع بالای گراول و متخلخل را در عمقهای تحتانی دارا میباشد و با توجه به عمق چاههای موجود در منطقه که ضخامت بالای آبرفت را نشان میدهد، با افت سطح ایستابی و خالی شدن خلل و فرج بین دانهبندیها و درنتیجه افزایش وزن آبرفت در جهت نیروی گرانشی وجود پدیده فرونشست را موجه نشان میدهد. حداکثر میزان فرونشست بدست آمده از مطالعه تداخل سنجی راداری در حدود 430 میلیمتر و در محدوده محله یافتآباد میباشد. نرخ فرونشست از غرب به شرق و از شمال به جنوب با افزایش همراه است. با حذف فضاهای باز منطقه مورد مطالعه که اغلب در اختیار بخش کشاورزی و صنعت میباشد، از نظر جمعیتی و مسکن این منطقه جزء مناطق پرتراکم میتواند باشد. بخش شرقی منطقه 18 شهری تاثیر بالائی از پدیده فرونشست میپذیرد. نتایج نشان داد در محدودههائی که بافت خاک ریزدانه میباشد با میزان فرونشست ارتباط دارد. از معابر اصلی موجود در منطقه که از پدیده فرونشست زمین با نرخ بالا متاثر میشود میتوان اتوبانهای آیتالله سعیدی در شرق و اتوبان آزادگان در قسمت جنوبی منطقه 18 شهری نام برد. خطوط ریلی بین شهری تهران – تبریز و خط مترو 3 از المانهای مهم حمل و نقلی منطقه 18 میباشد که متاثر از پدیده فرونشست میباشد.
