پژوهش های نوین فیزیک

---

تأثیر شوری آب بر رشد، درصد بقا و عامل‌های بیوشیمیایی خون ماهیان جوان قزل آلای رنگین‌کمان1 با وزن اولیهٔ 61/4 ± 29/50 گرم در دمای C‏2±15 بررسی شد. ماهیان جوان به مدت 10 روز و به‌تدریج به شوری آب سازگار شدند. سپس آزمایش‌های مربوط به مدت 50 روز ادامه یافت. شاخص‌های رشد و برخی عامل‌های بیوشیمیایی خون، قبل از شروع عادت‌پذیری به آب شور و 1، 10، 25 و 50 روز پس از معرفی به شوری‌های مختلف (صفر ،40،30،20،10 گرم در لیتر) بررسی شدند. این آزمایش در قالب طرحی کاملاً تصادفی با 5 تیمار شوری و هر تیمار با 3 تکرار و برای هر تکرار تعداد 40 قطعه ماهی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که با افزایش میزان شوری آب تا 20 گرم در لیتر شاخص‌های رشد، شامل وزن نهایی، میزان رشد روزانه، ضریب رشد ویژه، راندمان تبدیل غذا و میزان بازماندگی کاهش یافت و در شوری‌های بیش از 20 گرم در لیتر تلفات دسته جمعی مشاهده شد. داده‌ها اختلاف معنی‌داری را در سطح % 95 نشان دادند (05/0> P). با افزایش میزان شوری عامل‌های بیوشیمایی خون شامل اسمولاریته، کلرینیتی، گلوکز، کورتیزول، تری یدو تیرونین و تیروکسین خون افزایش یافت (05/0>P ). یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که امکان پرورش این گونه در این وزن در آب‌هایی با شوری تا 20 گرم در لیتر امکان‌پذیر است، اگر چه میزان رشد در این شرایط کم‌تر از آب شیرین است.

---

چکیده
کهورک علف‌هرز مهاجم و مشکل‌ساز مناطق گرم و خشک و بنابراین مدیریت آن از اهمیت بالایی برخوردار است. به منظور بررسی عوامل موثر بر جوانه‌زنی بذر کهورک، آزمایشی در سال 1390 در بخش تحقیقات علف‌های‌هرز موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی با هدف بررسی زیستایی بذر، اثر دماهای ثابت و متناوب و عمق کاشت، اثر خراش‌دهی شیمیایی و فیزیکی بذر، اثر تنش خشکی یعنی غلظت‌های 0، 100، 200، 300، 400، 500 و 600 میلی‌مولار محلول PEG و تنش شوری یعنی غلظت‌های ‌0، 100، 200، 300، 400، 500 ، 600 و 700 میلی‌مولار محلول NaCl بر جوانه‌زنی بذر کهورک در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که زیستایی بذرکهورک 81 درصد بود. دمای بهینه و پایه جوانه¬زنی بذر کهورک به ترتیب دمای ثابت 30 و 15 درجه سانتی¬گراد بود. بطور کلی، دمای ثابت برای جوانه‌زنی بذرکهورک مناسب‌تر از دمای متناوب بود. در بررسی اثر عمق کاشت بذر، بذوری که در عمق 2 سانتی‌متر کاشته شده بودند، بیشترین جوانه‌زنی را نشان دادند. بیشترین درصد جوانه‌زنی بذرکهورک تحت تاثیر تیمار 20 دقیقه با اسید سولفوریک غلیظ مشاهده شد. خراش‌دهی فیزیکی بذ ر با سنباده کارایی چندانی در تحریک جوانه‌زنی بذر نداشت. در بررسی اثر تنش خشکی و شوری، جوانه‌زنی بذرکهورک بعد از تیمار شاهد در پاسخ به غلظت‌های پایین‌تر PEG و NaCl یعنی 100 میلی‌مولار، بیشترین مقدار بود و با افزایش شدت تنش جوانه‌زنی بذرکاهش معنی‌داری نشان داد. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، نور نقش مهمی در جوانه‌زنی بذر کهورک ندارد. به عبارت دیگر بذر کهورک فتوپلاستیک نیست. این ویژگی‌ها از عوامل عمده تهاجم کهورک محسوب می‌شود و اطلاع دقیق از آنها در کنترل و ممانعت از گسترش این علف‌هرز چند ساله موثر خواهد بود.
واژه‌های کلیدی: کهورک، جوانه‌زنی و خواب بذر، دمای ثابت و متناوب، عمق کاشت، تنش شوری و خشکی

---

اثرات شوری و پتاسیم برتشکیل ماده خشک خوشه، کاه، ریشه، وزن هزاردانه، تعداد پنجه و خوشه و مساحت برگ طی آزمایشی با چهار تیمار پتاسیم(0K1=، 25/.K2=، 5/.K3= و1K4= گرم پتاسیم به ازای هر کیلوگرم خاک) و تیمار شوری (40 میلی مولار کلرید سدیم) در چهار تکرار با دو رقم جو ریحان و افضل به صورت طرح بلوک‌های کاملا تصادفی در شرایط آزمایش گل‌خانه‌ای بررسی شد نتایج نشان داد که مصرف کلرید سدیم باعث فزایش وزن خشک خوشه، تعداد خوشه، وزن هزاردانه، مساحت برگ، بیوماس کل و همچنین باعث کاهش وزن خشک ریشه، تعداد پنجه، طول دوره رشد و القای زودرسی در هر دو رقم جو ریحان وافضل می‌شود. علاوه بر این افزایش غلظت پتاسیم در مرحله رشد رویشی باعث افزایش معنی‌دار وزن خشک بخش هوایی در هر دو رقم می‌شود، ولی با افزایش سن گیاه در مرحله رشد زایشی و رسیدن دانه تأثیر معنی‌داری نداشته است. همچنین مصرف غلظت‌های مختلف پتاسیم توأم با شوری تأثیر معنی‌داری بر پارامترهای ذکر شده نداشته است. علت این امر ممکن است زیاد بودن غلظت پتاسیم قابل جذب محتوی خاک باشد که در جای خود موجب افزایش وزن بخش هوایی گیاه شده است.

---

با توجه به نقش بسیار مهم سیانوباکتری‌های خاک‌های مزارع در تثبیت و فراهم آوردن نیتروژن مولکولی، در این پروژه سعی بر آن شده است که پاسخ‌های فیزیولوژیک فیشرلا امبیگوا1 FS18 به تیمارهای مختلف NaCl (0، 5/0 و 1%) بررسی شود. نتایج نشان می‌دهد که میزان رشد در محیط فاقد شوری (NaCl) بالاتر از سایر تیمارها است. با وجود این، رشد در تمام تیمارها انجام شدده است. این مسئله در مورد فعالیت‌های فیزیولوژیک نیز صدق می‌کند. مقدار کلروفیل روندی کاهشی با افزایش NaCl نشان می‌دهد. مقدار فیکوبیلی پروتئین کل، فیکوسیانین، آلوفیکوسیانین و فیکواریترین، گرچه در شوری 5/0% کمترین مقدار را نشان می‌دهد, ولی این تفاوت با دو تیمار دیگر معنی‌دار نیست. میزان اشباع نوری فتوسنتز در تیمار کنترل حداکثر بوده و با افزایش میزان شوری، کاهش می‌یابد. نتایج سنجش فعالیت نیتروژنازی حاکی از آن است که کشت‌هایی که رشد سریع‌تری دارند، سریع‌تر به حداکثر فعالیت خود می‌رسند ضمن آن‌که بیش‌ترین میزان در تیمار کنترل مشاهده شده و بین تیمار5/0 و1% تفاوت معنی‌داری مشاهده نمی‌شود.