پژوهش های نوین فیزیک

---

تأثیر شوری آب بر رشد، درصد بقا و عامل‌های بیوشیمیایی خون ماهیان جوان قزل آلای رنگین‌کمان1 با وزن اولیهٔ 61/4 ± 29/50 گرم در دمای C‏2±15 بررسی شد. ماهیان جوان به مدت 10 روز و به‌تدریج به شوری آب سازگار شدند. سپس آزمایش‌های مربوط به مدت 50 روز ادامه یافت. شاخص‌های رشد و برخی عامل‌های بیوشیمیایی خون، قبل از شروع عادت‌پذیری به آب شور و 1، 10، 25 و 50 روز پس از معرفی به شوری‌های مختلف (صفر ،40،30،20،10 گرم در لیتر) بررسی شدند. این آزمایش در قالب طرحی کاملاً تصادفی با 5 تیمار شوری و هر تیمار با 3 تکرار و برای هر تکرار تعداد 40 قطعه ماهی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که با افزایش میزان شوری آب تا 20 گرم در لیتر شاخص‌های رشد، شامل وزن نهایی، میزان رشد روزانه، ضریب رشد ویژه، راندمان تبدیل غذا و میزان بازماندگی کاهش یافت و در شوری‌های بیش از 20 گرم در لیتر تلفات دسته جمعی مشاهده شد. داده‌ها اختلاف معنی‌داری را در سطح % 95 نشان دادند (05/0> P). با افزایش میزان شوری عامل‌های بیوشیمایی خون شامل اسمولاریته، کلرینیتی، گلوکز، کورتیزول، تری یدو تیرونین و تیروکسین خون افزایش یافت (05/0>P ). یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که امکان پرورش این گونه در این وزن در آب‌هایی با شوری تا 20 گرم در لیتر امکان‌پذیر است، اگر چه میزان رشد در این شرایط کم‌تر از آب شیرین است.

---

نور یکی از فاکتورهای مهم محیطی موثر در زندگی ماهیان به شمار می رود. در تحقیقی تاثیر رژیم نوری بر پارامترهای رشد و بقاء در لارو و بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان در 4 تیمار نوری (24 L: 0D , 16 L:8D , 8L:16D , 0L:24 D ) مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. در این تیمارها L برابر طول مدت ساعات روشنایی و D برابر ساعات تاریکی بود. نتایج آزمایش اول نشان داد که لاروها در تیمار 24 ساعت روشنایی دارای بالاترین رشد، افزایش وزن بدن و ضریب رشد ویژه بودند که اختلاف معنی دار با 24 ساعت تاریکی داشت P 0.05) ). نتایج این تحقیق نشان داد که تاثیر رژیم نوری در ماهی قزل آلا رنگین کمان بستگی به مرحله تکاملی این ماهی دارد و لاروها برخلاف بچه ماهیان در دوره های نوری طولانی دارای رشد بهتری هستند.

---

مالاشیت گرین یکی از فرآورده‌های رنگی آنیلین است. این ماده به عنوان ترکیبی جهش‌زا و سرطان‌زا شناخته شده است. استعمال این ترکیب شیمیایی، برای ماهیانی که به مصرف انسان می‌رسند، مورد تأیید اداره نظارت بر دارو و غذای ایالات متحده(FDA) قرار نگرفته است. به دنبال اعمال محدودیت مصرف مالاشیت‌گرین توسط FDA، اثرات زیست محیطی بسیار نامطلوب آن و بی‌خطر بودن کامل آلویتا، این ماده به عنوان جای‌گزین مالاشیت گرین بررسی شد. این تحقیق به دو روش آزمایشگاهی و محیطی انجام گرفت. در روش آزمایشگاهی ابتدا تخم‌های آلوده به قارچ ماهی قزل آلا بر روی محیط کشت سابورودکستروز آگار، کشت داده و خالص‌سازی شد. سپس آلویتا با غلظت‌های 4،3،2،1 و5 گرم در لیتر به محیط کشت سابورودکستروز آگار اضافه شد و توده‌های قارچی خالص‌سازی شده موکور و رایزوپوس، بر روی آن کشت داده شد. بعد از زمان 48 ساعت و یک هفته، نمونه‌ها بررسی شدند، روی نمونه شاهد(بدون آلویتا)، توده قارچی رشد کرد و در نمونه‌های حاوی آلویتا هیچ قارچی مشاهده نشد. در روش محیطی یک تراف شاهد(بدون آلویتا) و سه تراف حاوی آلویتا، به روش حمام دادن، با غلظت‌های 1 گرم در لیتر به مدت‌های30 و60 دقیقه، و 2 گرم در لیتر به مدت30 دقیقه و یک تراف مالاشیت گرین با غلظت 2میلی‌گرم در لیتر به مدت یک ساعت، در مزرعه تکثیر و پرورش ماهی قزل آلا نیاک بررسی شدند. تجزیه و تحلیل‌های آماری نتایج به دست آمده که با استفاده از نرم‌افزار spss و استفاده از آزمون آنالیز واریانس انجام گرفت، حاکی از آن است که با ضریب اطمینان 95 درصد و 265/0P=، اختلاف معنی‌داری بین تعداد تخم‌های چشم‌زده تراف‌های حاوی آلویتا و تراف حاوی مالاشیت گرین وجود ندارد و آلویتا با غلظت یک گرم در لیتر از بین غلظت‌های آزمایش شده، می‌تواند جای‌گزین مناسبی برای مالاشیت‌گرین باشد.

---

ناپلی و سیست کپسول‌زدایی شده آرتمیا کاربرد وسیعی در صنعت آبزی‌پروری دنیا دارد. در تغذیه و پرورش بسیاری از گونه‌های ماهیان آب شیرین و دریایی کاربرد ناپلی و سیست کپسول‌زدایی شده آرتمیا تأثیرات خوبی را در برداشته است. در این پژوهش تأثیر نوع تغذیه اولیه بر رشد لارو نورس قزل‌آلای رنگین کمان بررسی شده است. لاروهای نورس که تازه تغذیه فعال آن‌ها شروع شده بود در پنج تیمار غذایی سیست کپسول‌زدایی شده، ناپلی آرتمیا، مخلوط سیست کپسول‌زدایی شده و غذای فرموله شده، مخلوط ناپلی و غذای فرموله شده و بالاخره غذای فرموله شده به مدت20 روز تغذیه شدند و سپس در ادامه کار به مدت 20 روز دیگر با غذای فرموله شده تغذیه شدند. نتایج تغذیه با 5 تیمار غذایی آرتمیا در 20 روز اول نشان داد که رشد لاروها در تیمار غذایی ناپلی، دارای اختلاف معنی‌دار با سایر تیمارها بود. برای بررسی تأثیرات بعدی تغدیه با این تیمارها، پرورش دوره 20 روزه دوم در همه تیمارها، با غذای فرموله شده انجام گرفت. نتایج نشان داد که آهنگ رشد لاروهای تغذیه شده با مخلوط سیست کپسول‌زدایی شده و غذای فرموله شده نسبت به سایر تیمارها بالاتر و معنی‌دار بود و وزن لاروها در این تیمار از 5/0 گرم به 2/2 گرم رسیده بود. ضریب رشد ویژه در این تیمار 8/4 بود که دارای بالاترین مقدار در بین تیمارها بود. هم‌چنین ضریب تبدیل غذایی دارای پایین ترین مقدار(07/1) در بین تیمارهای مورد بررسی در20 روزه دوم بود. لاروها در پارامترهای فاکتور وضعیت، رشد ویژه، مقدار غذای روزانه، ضریب تبدیل غذایی و Daily Feeding rate% دارای اختلاف معنی‌دار بودند. اختلاف معنی‌دار در پارامترهای بقا، قابلیت تبدیل غذایی مشاهده نشد. بالاترین رشد در دوره 20 روزه دوم در تیمار سوم(مخلوط سیست دکپسوله و غذای فرموله شده) مشاهده شد.