6 نتیجه برای ژئوشیمی
دوره 8، شماره 3 - ( 12-1387 )
چکیده
بازالت‌های جواهردشت دردامنۀ شمالی البرز واقع در شرق گیلان برونزد قابل توجهی دارند. شواهد پتروگرافی، ژئوشیمیایی و ایزوتوپی نشان از آلایش ماگمای این بازالت‌ها با پوستۀ قاره‌ای دارد . شواهد پتروگرافی از قبیل: خوردگی خلیجی و حاشیه‌های مضرس در فنوکریست‌های پیروکسن و متفاوت بودن ترکیب شیمیایی حاشیه فنوکریست‌های کلینوپیروکسن با کلینوپیروکسن‌های خمیرهٔ حاکی از آلایش پوسته‌ای و عدم تعادل ناشی از تغییر ترکیب ماگمای خمیره نسبت به فنوکریست‌های از قبل تشکیل شده در سنگ هستند. فقر درعناصری چونZr ،Nb ، TiO2 ،P2O5 و غنی‌شدگی از عناصر LIL و نسبت‌های بالای Pb/Nd وBa/Nb ومحتوی پایین Zr/Nb ،Y/Nb، Ce/Pb و هم‌بستگی مثبت SiO2 با 87Sr/86Sr وهمچنین هم‌بستگی مثبتMgOبا Nd نیز از شواهد ژئوشیمیایی و ایزوتوپی آلایش پوسته‌ای ماگمای این بازالت‌ها است. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که این بازالت‌ها دارای تعادل عنصری شاخصی با سنگ‌های پوسته زیرین و میانی بوده و با آنها آلایش یافته‌اند.
دوره 8، شماره 3 - ( 12-1387 )
چکیده
گرانیت‌های ملایر به‌عنوان بخشی از رخ‌داد پلوتونیسم در محدودهٔ شمال غربی زون سنندج- سیرجان، در موقعیت عرض جغرافیایی'18°34- '00°34 و طول '52°48- '30°48 واقع شده است. در بررسی‌های تاریخچه تکتونوماگمایی زون سنندج- سیرجان، تشکیل توده‌های نفوذی به هم‌گرایی ورقهٔ عربی و ایران همراه با فرورانش نئوتتیس در غرب منطقهٔ سنندج- سیرجان نسبت داده شده است. بررسی ژئوشیمی عناصر اصلی و کمیاب سنگ‌های گرانیتی ملایر نشان می‌دهد که این توده‌های گرانیتی در محیطی فشارشی همچون حاشیهٔ فعال قاره‌ای و در یک سیستم هم‌گرایی ورقه اقیانوسی- قاره‌ای و در کمان ماگمایی حاشیهٔ قاره تشکیل شده‌اند. نسبت زیاد LILEs/HFSEs و آنومالی منفی Sr،Ba ،Ta و Nb تأیید کننده ارتباط آنها با سیستم فرورانش و نشانهٔ نقش پوسته در تشکیل و تحول ماگمای گرانیتی است. طیف وسیع ترکیب کانی شناختی در برسی‌های پتروگرافی و تنوع مشاهده شده در پژوهش‌های صحرایی، ماهیت کالک- الکالن پتاسیم زیاد آنها و مقایسه روند مشاهده شده از آنها در نمودارهای AFM، FeO-MgOو K2O-SiO2با چند توده که وضعیت تکتونیکی مشخصی دارند، تأکیدی بر شباهت گرانیت‌های ملایر با گرانیت‌های کمان حاشیهٔ قاره‌ای نوع آندی و در نتیجه نقش ماگمای مافیک گوشتهٔ فوقانی و حرکات تکتونیکی در تشکیل و تحول ترکیبی ماگمای منشأ آنها است.
دوره 8، شماره 3 - ( 12-1387 )
چکیده
تاقدیس جهق در جنوب کاشان میزبان سنگ‌های آتش‌فشانی سیلورین در قاعدهٔ سازند ماسه سنگی نیور است. این منطقه در لبهٔ غربی ایران مرکزی واقع است. سنگ‌های آتش‌فشانی بررسی شده شامل بازالت تا تراکی بازالت بوده و دارای پلاژیوکلاز فراوانند. طبقه‌بندی ژئوشیمیایی این سنگها معرف بازالت‌های ساب آلکالن تا آلکالن است. بررسی عناصر نادر خاکی نشان دهندهٔ درجهٔ ذوب بخشی کم و وجود گارنت در فاز باقی‌مانده است. فراوانی میزان عناصر Ti و Zr ماهیت آلکالن تا انتقالی را برای ماگمای تشکیل دهندهٔ سنگ‌های آتش‌فشانی جهق نشان می‌دهد. محیط تکتونیکی تشکیل این سنگها ریفت درون قاره‌ای در نظر گرفته می‌شود که به دنبال شکستگی‌های پوسته کراتونی ایران پس از رخ‌داد فاز کوه‌زایی کالدونین و فازهای کششی پس از آن ایجاد شده است. به احتمال زیاد عملکرد گسل اصفهان که یکی از گسل‌های پی سنگی و قدیمی در منطقه است، عامل برون‌ریزی و ولکانیسم سیلورین در این بخش از ایران است
نعمت اله رشیدنژاد عمران، مریم هنرمند، محمد محجل،
دوره 12، شماره 2 - ( 6-1391 )
چکیده
مجموعۀ گرانیتوئید آلوت در بخش شمال غرب پهنه سنندج - سیرجان قرار گرفته است. این مجموعه از سه واحد سنگ‌شناختی اصلی تشکیل شده که عبارتند از توده‌های مونزوگرانیتی تا گرانودیوریتی (SiO2 = 65–77 wt%) که بیشترین رخ‌نمون را در این مجموعه دارند، واحد کوارتز دیوریت تا تونالیت(SiO2 = 52–63 wt%) که به صورت دو استوک نفوذی در این مجموعه دیده می‌شوند و توده‌های گرانیتوئید میلونیتی شده که به‌صورت چندین رخ‌نمون در ناحیۀ برونزد دارند. مجموعه نفوذی آلوت، از لحاظ ژئوشیمیایی، متاآلومین تا اندکی پرآلومین، متعلق به سری کالک آلکالن تا تحولی پتاسیم پایین و گرانیتوئیدهای نوع I است و خصوصیات ژئوشیمیایی توده‌های نفوذی در حواشی فعال قاره‌ایی را نشان می‌دهد (برای مثال تهی‌شدگی واضح از Nb، Ti، P و Sr). شواهد ژئوشیمیایی مربوط به واحد کوارتزدیوریت تا تونالیت نشان می‌دهد که ذوب پوستۀ تحتانی مافیک تحت تأثیر مذاب‌های گوشته‌ای مهمترین عامل در به‌وجود آمدن ماگمای کوارتز دیوریتی بوده است. هم‌چنین ذوب سنگ‌های متاسدیمنتری (حاوی کانیهای آب‌دار مانند بیوتیت) در فشارهای نسبتاً پایین را می‌توان به‌عنوان منشأ احتمالی ماگمای مولد واحد مونزوگرانیتی تا گرانودیوریتی در نظر گرفت. وجود آنکلاوهای دانه‌‌ریز مافیک دلالت بر اختلاط ناقص ماگمای مافیک و فلسیک برای تشکیل ماگمای مولد توده‌های گرانودیوریتی تا گرانیتی در منطقه بررسی شده دارد.
نعمت اله رشید نژاد عمران، مریم ندری، مهراج آقازاده،
دوره 13، شماره 4 - ( 11-1392 )
چکیده
توده مورد مطالعه در شرق زنجان، با روند شمال غرب – جنوب شرق، برونزد دارد و از نظر ساختاری در پهنه البرز - آذربایجان و زیرپهنه طارم واقع شده است. این توده، از نظر ترکیب سنگ شناختی، دامنه ای از مونزوگرانیت، کوارتزمونزونیت، مونزونیت، کوارتزمونزودیوریت و مونزودیوریت دارد و در واقع یک سری مونزونیتی را نشان می دهد. کانیهای اصلی تشکیل دهنده توده، فلدسپات پتاسیم، پلاژیوکلاز، پیروکسن (اوژیت- دیوپسید) و کوارتز هستند. بافت اصلی توده گرانولار، اینترگرانولار، میکروگرانولار تا میکروگرانولار- پورفیریتی است. به لحاظ ژئوشیمیایی، ماهیت آن متاآلومین و - type I است و به سری ماگمایی کالک آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی تعلق دارد. انکلاوهای موجود در توده نفوذی، از نوع میکروگرانولار مافیک، با ترکیب مونزودیوریتی و کوارتزمونزودیوریتی است، که نسبت به سنگ میزبان خود دانه ریزتر و دارای بافت میکروگرانولار- پورفیریتی می باشد. طبق نتایج به دست آمده از مباحث ژئوشیمی و پتروژنز، ماگمای سنگ های منطقه مورد مطالعه، عمدتا از ذوب بخشی گوشته لیتوسفری زیرقاره ای متاسوماتیزه شده در اثر سیالات و یا مذاب های بخشی برخاسته از لبه فرورانش منشا گرفته است. با توجه به دیاگرام های هارکر به نظر می رسد که تفریق ماگمای مونزودیوریتی منجر به تشکیل مونزونیت و در نهایت موجب تفریق و تبلور مونزوگرانیت شده است. بنابراین، تفریق و تبلور این ماگما، مهمترین فرآیند کنترل کننده تنوع سنگها در سری مونزونیتی بوده است. نمودارهای تکتونیکی نشان دهنده یک کمان ماگمایی حاشیه قاره ای و یک محیط کششی درون کمانی همزمان تا عمدتاً پس از برخورد است.
دوره 18، شماره 58 - ( 6-1383 )
چکیده
واحدهای سنگ چینه‌ای سازند مبارک در منطقه آرو (95 کیلومتری شرق تهران ) با پیشروی دریا در طی کربونیفر زیرین نهشته شده است. این سازند با ناپیوستگی هم‌شیب بر روی سازند جیرود قرار دارد و مرز بالایی آن نیز با سازند دورود (پرمین زیرین) به صورت ناپیوستگی فرسایشی (دیسکانفرمیتی) است. نتایج حاصل از بررسی عناصر اصلی وفرعی ایزوتوپ‌های پایدار اکسیژن 18 و کربن 13 و کنش آنها نسبت به یکدیگر، بیانگر کانی شناسی اولیه آراگونیتی است. این رسوبات عمدتاً تحت تأثیر دیاژنز متئوریکی در یک سیستم دیاژنزی نیمه بسته تا باز قرار گرفته‌اند. 14 میکروفاسیس از مادستون تا گرینستون تشخیص داده شده است، که در چهار گروه محیطی، دریای باز، سد، لاگون و پهنه جذرومدی نهشته شده‌اند. بازسازی محیط رسوبی با استفاده از مطالعات ژئوشیمیائی بیانگر آن است که رخساره‌های محیط لاگونی و پشت سدی بیشترین تمرکز Sr و توزیع متوسط عناصر Fe , Mn و Na را نشان می‌دهند، در حالی که در رخساره‌های سدی و دریای باز گستره مقادیر Sr کم می‌شود و برعکس میزان Fe ، Mnو Na افزایش می‌یابد.
