پژوهش های نوین فیزیک

---

دانه‌رست‌های ذرت با غلظت‌های مختلف مس (0، 25، 50، 75 و100 میکرو مولار) بدون EDTA و با EDTA به مدت 120 ساعت تیمار شدند. کاهش شدیدی در طول ریشه و وزن خشک و افزایشی در نشت یون پتاسیم با افزایش غلظت مس در محلول غذایی در گیاهان تیمار شده با مس بدون EDTA مشاهده شد. تجمع مس در اندام زیرزمینی نسبت به سیستم هوایی به‌طور معنی‌داری بیش‌تر بود. با افزایش غلظت مس، میزان کلسیم، منیزیم، پتاسیم و آهن در ریشه و سیستم هوایی دانه‌رست‌کاهش یافت. اعمال EDTA با مس موجب افزایش وزن خشک، طول ریشه و کاهش نشت یون پتاسیم به محیط کشت شد. اعمال EDTA تجمع مس در ریشه را افزایش و در سیستم هوایی کاهش داد و بر میزان عناصر دیگر نیز اثر گذاشت. در کل EDTA توانست اثر مسمومیت ناشی از مس را تاحدودی کاهش دهد

---

مسایل مقدارمرزی مختلف برای معادلهٔ کوشی-ریمان با شرایط مرزی غیرموضعی در ناحیه‌های گوناگون در صفحه از طرف مؤلفین بحث و بررسی شده است. در این مقاله ابتدا با استفاده از جواب اساسی معادلهٔ الحاقی کوشی ریمان شرایط ضروری محاسبه می‌شوند. سپس با استفاده از شرایط ضروری و با استفاده از جواب‌های تحلیلی مسئله‌های قبلی، جواب تحلیلی معادلهٔ کوشی ریمان در ناحیه نصف ربع اول ارایه می‌شود.

---

در این مقاله روشی مستقیم برای حل عددی معادلات خطی انتگرو- دیفرانسیل ولترا ارائه می‌شود. این روش براساس توابع بلاک-پالس و ماتریس عملیاتی آن‌ها است و معادله‌ای انتگرو-دیفرانسیل را به یک دستگاه معادلات جبری پایین مثلثی تبدیل می‌کند که به سادگی می‌توان آن را حل کرد. برای نشان دادن دقت و کارایی این روش چند مثال عددی ارائه شده است.

---

اثر غلظت‌های متفاوت کلرید مس بر غلظت پروتئین و فعالیت سینتیکی آنزیم کاتالاز و پراکسیداز در برگ و ریشه دو رقم کلــــزا (پی‌اف و هایولا) در مرحله طوقه‌ای در گل‌خانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار (0، 100، 300 و 500 میکرومولار کلرید مس) و 4 تکرار بررسی شد. در مجموع با افزایش غلظت کلرید مس، غلظت پروتئین و فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز افزایش یافت و این افزایش در رقم پی‌اف بیش‌تر از رقم هایولا و در ریشه بیش‌تر از برگ بود. بدین‌ترتیب با بررسی رفتار فیزیولوژیکی ارقام بررسی شده به نظر می‌رسد رقم پی‌اف با توانایی بیش‌تر حفظ پروتئین و افزایش بیش‌تر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در شرایط تنش در مقایسه با رقم هایولا توانایی بیش‌تری در تحمل تنش مس دارد و به‌عنوان رقم متحمل‌تر به این تنش معرفی می‌شود.

---

در این مقاله با ارائۀ دو روش به حل عددی یک مسئلۀ معکوس سهموی با پارامتر کنترلی می‌پردازیم. در روش اول ابتدا به کمک تبدیلات معکوس‌پذیر، مسئلۀ سهموی مورد نظر را استاندارد کرده و سپس به‌وسیلۀ روش تفاضلات متناهی ضمنی به حل مسئلۀ استاندارد حاصل اقدام می‌کنیم. در روش دوم با به‌کارگیری شرط کرانه‌ای فوق اضافی انتگرالی، پارامتر کنترلی را از مسئله حذف کرده و در نهایت مسئلۀ تبدیل یافته را حل می‌کنیم. در پایان با ارائۀ چند مثال به مقایسۀ این دو روش می‌پردازیم.

---

مسائل لایۀ کرانه‌ای، مدل ریاضی پدیده‌های طبیعی و مسائل فیزیک و مهندسی هستند که در نقطه یا نقاطی که لایۀ کرانه‌ای تشکیل می‌شود باید جواب‌های مسئله را با تکنیک‌های خاصی بررسی کرد تا جواب مسئله به‌صورت یک‌نواخت و یک‌پارچه درآید. برای این مسئله ابتدا شرایط کافی برای وجود و عدم وجود تشکیل لایۀ کرانه‌ ارائه می‌شود، سپس برای حالتی که در هر دو نقطه لایۀ کرانه‌ای اتفاق می‌افتد، جواب تقریبی مسئله را با استفاده از روش بسط‌های مجانبی سازگار شده در پنج مرحله به‌صورت یک‌پارچه به دست می‌آوریم.

---

متاپلیت های شمال گلپایگان بر مبنای مجموعه های کانیایی در چهار دسته کلریتوئید گارنت بیوتیت شیست، گارنت بیوتیت مسکویت شیست، گارنت بیوتیت مسکویت شیست استروتید دار و استروتید بیوتیت مسکویت شیست کیانیت دار قرار می گیرند. وجود کلریتوئید در کلریتوئید گارنت بیوتیت شیست ها بیانگر رخساره شیست سبز می باشد. گارنت های موجود در گارنت بیوتیت مسکویت شیست ها بیانگر 3 مرحله رشد و همچنین تشکیل همزمان با تکتونیک می باشد.
ظهور استروتید در گارنت بیوتیت مسکویت شیست های استروتید دار نشانه شروع رخساره آمفیبولیت می باشد. نبود ساخت منطقه ای در استروتید موجود در این شیست ها نشانه رشد و تشکیل این کانی در سیکل دگرگونی پیشرونده می باشد.
مطالعه ی ترمودینامیکی این سنگ ها نشانگر آن است که متاپلیت های شمال گلپایگان در محدوده دمائی 480 تا 560 درجه سانتیگراد و در محدوده فشاری 6/1 تا 1/4 کیلوبار تشکیل شده اند. این نتایج با شواهد پاراژنتیکی کانی ها کاملا هماهنگ بوده و حاکی از دگرگون شدن رسوبات پلیتی شمال گلپایگان تا رخساره آمفیبولیت پایینی ( اپیدوت امفیبولیت ) می باشد.

---

روش بسط بر مبنای توابع پالس- بلوکی برای حل عددی معادلات انتگرال ولترا و فردهلم دو بعدی نوع اول و دوم ارایه شده است. تحقیق ارایه شده بر اساس معرفی خانواده‌ای از ماتریس‌های عملیاتی انتگرال‌گیری است. آنالیز خطا انجام شده، کارایی و دقت روش ارایه شده را نشان می‌دهد. هم‌چنین چند مثال عددی آورده شده است.
 

---

مسایل مقدار مرزی یکی از مباحث خیلی مهم در زمینه های مهندسی و فیزیک ریاضی می باشند و در این بین مسایل خودالحاق به دلیل دارا بودن برخی ویژگیهای مطلوب برای حلشان، از جمله اینکه مقادیر ویژه مسئله الحاقی همیشه حقیقی بوده و توابع ویژه یک دستگاه متعامد تام می سازند، اهمیت ویژه ای دارند. در مباحث کلاسیک معمولا از روش نایمارک [3] برای تشخیص خودالحاق بودن مسئله اصلی استفاده می شود . اما در این روش چون روابط اضافه شده به شرایط مرزی مسئله شامل مقادیر مرزی تابع مجهول با ضرایب اختیاری هستند، لذا اختیاری بودن ضرایب فوق سبب می شود که مسئله الحاقی به دست آمده یگانه نباشد.
در این مقاله ، یک روش جدید برای بررسی و ایجاد یک مسئله خودالحاق شامل معادله دیفرانسیل معمولی معرفی می گردد. براساس این روش، ابتدا شرایط ضروری وجود جواب مسئله با بکارگیری جواب اساسی معادله الحاقی به دست می آید، سپس یک دستگاه جبری متشکل از شرایط ضروری به دست آمده و شرایط مرزی مسئله اصلی تشکیل می شود. درنهایت با بکارگیری اتحاد لاگرانژ و مقادیر مرزی تابع مجهول، شرایط کافی برای خودالحاق بودن مسئله اصلی ارایه می گردد. مزیت این روش نسبت به روش کلاسیک نایمارک در این است که به جای روابط اضافه شده به شرایط مرزی مسئله ، شرط های ضروری به دست آمده روی جواب معادله الحاقی جایگزین می شود که این روابط به صورت ترکیب خطی از مقادیر مرزی تابع مجهول با ضرایب معین ( نه اختیاری) می باشد که این موضوع سبب می شود مسئله الحاقی به دست آمده یگانه باشد

---

در این مقاله سه نوع از مسائل معکوس سهموی از نوع هدایت گرمایی و تشعشع گرمایی به روش تجزیه آدومیان بررسی می شود و برای حل این نوع مسائل معکوس از یک شرط فوق ¬اضافی در یک نقطه داخلی ناحیه مفروض مسأله استفاده می شود. این روش با سرعت همگرایی بالا، تقریب عددی از جواب دقیق مسأله بدون نیاز به خطی¬سازی یا گسسته سازی می¬دهد. در واقع روش تجزیه آدومیان، نیاز به حل کردن هر سیستم خطی یا غیرخطی از معادلات جبری را از بین می¬برد. نتایج عددی به دست آمده از این روش حاکی از دقت و سرعت بالای این روش است

---

بخش مهمی از مسائل قابل هدایت در مهندسی، از جمله مهندسی شیمی، مسائل کنترلی از نوع تنظیم‏کننده هستند. از طرفی روش‏های گرادیان مزدوج تعمیم یافته و روش نشاندن قابلیت‏های توانمندی در حل این مسائل دارند. این مقاله با معرفی الگوریتم آنها برای حل مسائل کنترل بهینه، به مقایسه این دو شیوه کارا، از نظر تحلیلی و عددی خواهد پرداخت. همچنین چگونگی کاربرد آنها در محاسبه مسیر و کنترل بهینه یک مخزن هم زده شده پیوسته راکتور شیمیایی را که تا کنون از این دو شیوه حل نشده‏اند، بیان و بررسی می‏نماید. در این راستا با بیان مثال‏های عددی، مقادیر بهینه همراه با مسیر و کنترل بهینه حاصل از این روش‏ها، مقایسه خواهند شد.

---

توده‌های نفوذی بارور و نابارور با سن الیگو-میوسن و ترکیب کانی‌شناسی مشابه در کمربند مس پورفیری کرمان تفاوت‌های زمین شیمیایی مهمی را از لحاظ عناصر فرعی و خاکی نادر آشکار کردند. توده‌های نفوذی بارور به‌بهترین نحوی با ویژگی‌هایی مانند مقادیر اندک اکسید منگنز (درصد وزنی1/0&ge MnO)، ایتریوم (ppm 18&geY)، عناصر با میدان پایداری زیاد (ppm 100HFSE&le&sum) و عناصر خاکی نادر سنگین (ppm9/1&geYb) و مقادیر زیاد استرانسیوم (ppm 1015-406)،30 Sr/Y&ge، تفریق شدید از عناصر خاکی نادر (20La/Yb&ge) و هم‌چنین بی‌هنجاری مثبت یورپیوم (1Eu/Eu*&ge) از توده‌های نابارور با ویژگی‌های wt.%1/0 ppm, MnO &le50-12= ppm,Y 576-184=, Sr15, La/Yb<1Eu/Eu*< ,30Sr/Y&le) تفکیک گردیدند. این ویژگی‌ها به‌عنوان شاخص ماگماهای آب‌دار و اکسیدان معرفی شدند که می‌تواند ناشی از شرایط متفاوت شکل‌گیری آن‌ها در مقایسه با ماگماهای نابارور باشد. طبق پژوهش حاضر، برخی نمودارهای تفکیک کننده که می‌توانند به‌عنوان ابزاری برای شناسایی توده‌های نفوذی بارور، جایی‌که این توده‌ها با توده‌های نفوذی نابارور همراه هستند، در دیگر مکان‌‌های مس‌خیز ایران استفاده شوند عبارتند از:MnO-Y, &sumHFSE-Y  Sr/Y-SiO₂ Sr/Y-Y, La/Yb-Yb, La/Yb-SiO_2, و Eu/Eu*-SiO₂.

---

مس و نیکل از عناصر ریزمغذی در گیاهان هستند که در حفظ متابولیسم طبیعی و رشد گیاه نقش اساسی دارند، ولی مازاد آن‌ها نیز بر بسیاری از عمل‌کردهای فیزیولوژیکی اثر بازدارندگی دارد. در این پژوهش، گیاه ذرت تحت تیمارهای سولفات مس (0 و 100 میکرو مولار)، سولفات نیکل (0، 100 و 200 میکرو مولار) و برهم‌کنش مس (100 میکرومولار) و نیکل (100 و 200 میکرومولار) در محیط هیدروپونیک کشت شدند. بعد از یک ماه تیمار، پارامترهای رشد و برخی تغییرات بیوشیمایی در ریشه‌ها و اندام هوایی گیاهان کشت شده بررسی شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت مس و نیکل، محتوای رنگیزه‌ای (کلروفیل a، b و کاروتنوئید کل)، طول و وزن خشک ریشه‌ها و اندام هوایی کاهش یافت، در صورتی‌که نشت یون K⁺ و میزان مالون دی‌آلدئید به‌عنوان شاخص پراکسیداسیون چربی و فعالیت برخی آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی افزایش یافت، هم‌چنین برهم‌کنش مس و نیکل اثر هم‌یاری با یک‌دیگر داشته و اثر هم را تشدید کردند.

---

مسائل منبع گرمایی معکوس  یک بعدی،  نقش مهمی  در بسیاری از شاخه‌های علوم و تکنولوژی دارد.  هدف از این مقاله، حل این دسته از مسائل با استفاده از روش تکرار تغییراتی است. این  روش نیاز به گسسته سازی دامنه، بر خلاف روش‌های متداول مانند روش تفاضلات متناهی، روش عناصر کرانه‌ای یا روش‌های دیگر ندارد. با به‌کارگیری این روش،  تقریبی پایدار برای منبع گرمایی مجهول در یک معاله گرمایی معکوس از یک شرط فوق اضافی به‌دست می‌آوریم که منبع گرمایی تنها وابسته به زمان است. برخی مثال‌های عددی با استفاده از روش حاضر مطرح و بحث شده است

---

در این مقاله با ارائه روش چهار مرحله ای موضعی سازی شرایط کرانه ای در پی به دست آوردن شرایط لازم و کافی برای وجود یا عدم وجود لایه های کرانه ای در نزدیکی نقاط کرانه ای مسئله ی اغتشاشی تکین با شرایط غیر موضعی می باشیم و از آنجایی که اهمیت تشخیص وجود یا عدم وجود لایه های کرانه ای در نزدیکی نقاط کرانه ای رابطه ی مستقیمی با نحوه ی ساختار و به هم پیوستن جواب های تقریبی داخلی و خارجی و در نهایت به دست آوردن جواب تقریبی یکنواخت برای این چنین مسائل اغتشاشی تکین دارد برهمین اساس هدف اصلی در این مقاله تشخیص وجود یا عدم وجود لایه های کرانه ای برای مسئله ی اغتشاشی تکین با شرایط کرانه ای غیر موضعی می باشد.

---

روش¬های پیشنهاد شده برای آزمون برابری میانگین¬ها معمولا براساس فرض نرمال بودن توزیع مشاهدات در هر تیمار است. در روش بوت استرپ پارامتری با استفاده از باز نمونه گیری، ‌آزمون¬ پیشنهادی بوت استرپ برای برآورد p – مقدار آماره آزمون مورد نظر ارائه می¬گردد. در این مقاله ابتدا آزمون¬های فیشر، کاکران، ولچ، جیمز، براون و فرسیت، تقریب فیشر، ویراهاندی و ولچ تعدیل یافته و همچنین آزمون بوت استرپ پارامتری برای بررسی فرض برابری میانگین¬¬ها ارائه می¬گردد. سپس با مطالعات شبیه سازی برای تعداد تیمارهای مختلف و اندازه نمونه¬های متفاوت، اندازه و توان هریک از آزمون ها محاسبه و با یکدیگر مورد مقایسه قرار می¬گیرند. در نهایت برای بررسی عوامل مؤثر بر مقاومت فشاری بتن ، اندازه این آزمون¬ها برای داده¬های شرکت سیمان سپاهان محاسبه می¬گردد.

---

در این تحقیق با استفاده از روش تابع گرین در رهیافت تنگابست به مطالعه‏ی ترابرد الکترونی یک سامانه ی چند مولکولی فتالوسیانین مس متصل دو هادی فلزی پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که در گاف های این سامانه چگالی حالت های الکترونی مستقل از تعداد مولکول ها یا طول سامانه رفتار می‏کند. همچنین افزایش طول سامانه علاوه بر کاهش رسانش تونل زنی، باعث ظهور دره ها و قله هایی در گاف های طیف رسانش می شود و بسته به مقدار انرژی الکترون ورودی به خصوص در لبه ی گاف ها، تونل زنی الکترونی راحت تر صورت می گیرد.

---

اثر غلظت‌های متفاوت(0، 100، 300 و 500 میکرومولار) کلرید مس بر انباشتگی کاتیون‌های مس، آهن، منگنز و پتاسیم و همچنین غلظت پرولین در برگ و ریشه دو رقم کلزا(L. Brassica napus) (پی‌اف و هایولا) در مرحله طوقه‌ای در شرایط گل‌خانه بررسی شد. در مجموع، در پاسخ به تیمارهای کلرید مس تفاوت معنی‌داری بین رفتار فیزیولوژیک ارقام مورد بررسی مشاهده شد؛ بدین معنی که با افزایش غلظت کلرید مس در محیط، افزایش غلظت یون مس و پرولین و همچنین کاهش یون‌های آهن، منگنز و پتاسیم در رقم پی‌اف (به‌ ویژه در ریشه) در مقایسه با رقم هایولا چشم‌گیرتر بود. بنا بر این، به نظر می‌رسد رقم پی‌اف توانایی بیش‌تری نسبت به هایولا برای مقابله با این تنش دارد. بدین ترتیب از دیدگاه بیوشیمیایی می‌توان رقم پی‌اف را به عنوان رقم متحمل‌تر به تنش فلز سنگین مس معرفی کرد.

---

جریان کلی در رودخانه‌هایی که در حوضه‌های آبریز کارستی شکل می‌گیرند، از دو مؤلفه اساسی جریان پایه کلی1 و رواناب مستقیم2 تشکیل یافته است. مؤلفه جریان پایه کلی عمدتاً از جریان حـاصل از تخـلیه سفره‌های آب زیرزمینی مرتبط با حوضه آبریز و مـؤلفه رواناب مستقیم اساساً از جریان حـاصل از رواناب سطحی حوضه آبریز تشکیل گردیده است. برای جدایش مؤلفه‌های اصلی جریان رودخانه در مناطق کارستی، از مدل رایانه‌ای «HYSEP » و به عنوان نمونه از داده‌های روزانه جـریان رودخانه زاینده رود در یک دوره زمانی 15 ساله، از سال آبی 1361-1360 لغایت سال آبی 1375-1374 هجری شمسی استفاده شده است. بر این اساس، با به کـارگیری سه روش محدوده زمانی ثابت، محدوده زمانی جابه جا شونده و حداقل موضعی، منحنی جدایش هیدروگراف جریان کلی رودخانه زاینده رود ترسیم شده است. مقایسه نتایج، تطابق بسیار خوب این روش‌ها را به وضوح نشان می‌دهد. به طوری که اختلاف میان نتایج بلند مدت (در یک دوره زمانی پانزده ساله) همواره کم‌تر از 7/2 % است.

---

یکی از مسائل مهم در تجزیه و تحلیل داده‌های فضایی، تعیین ساختار همبستگی داده‌ها است که معمولا به وسیله تابع تغییرنگار صورت می‌پذیرد. برای برآورد این تابع، فاصله مورد مطالعه به تعدادی لگ تقسیم می‌گردد و در هر لگ مقدار تغییرنگار تجربی محاسبه و مدلی معتبر به مقادیر آن برازش داده می‌شود. از آنجا که دقت مدل برازش داده شده به تعداد لگ‌ها بستگی دارد، تعیین تعداد لگ مناسب برای برآورد تابع تغییرنگار نمایی مورد بررسی قرار می‌گیرد و از آن برای مدلسازی تغییرنگار میزان بروز بیماری سل ریوی در شهرستانهای کشور استفاده می‌شود. سپس با استفاده از آن میزان این بیماری در تعدادی از شهرستانها تخمین زده می‌شود.