پژوهش های نوین فیزیک

---

این تحقیق با هدف بررسی میکوریزا در پارک ملی تندوره و نیز تأثیر غلظت عناصر پتاسیم و کلسیم در ایجاد میکوریزا با استفاده از خاک منطقه در شرایط کشت گلدانی انجام شد. بررسی شیوع میکوریزا در منطقه با جمع‌آوری نمونه‌های خاک و ریشۀ گیاهان از 7 ایستگاه از ارتفاع 1150 تا 2300 متر از سطح دریا انجام شد. نمونۀ گیاهان جمع‌آوری شده شناسایی شد و ریشه گیاهان برای تعیین نوع میکوریزا برش دستی و رنگ‌آمیزی بالاکتو فنول کاتن بلو شد. اسپورهای اندومیکوریزایی به روش الک مرطوب و سانتریفیوژ با ساکارز 60 درصد در دور 900 به مدت2 دقیقه جداسازی شد. شناسایی گونه‌ها بر مبنای مشخصات ظاهری انجام شد. تعداد 53 گونه گیاهی شناسایی شد که بیش‌تر از 90 درصد آن‌ها (50 گونه) میکوریزایی بود. اسپور 7 گونه قارچ میکوریزایی از جنس Gloums شناسایی شد. برای اندازه‌گیری ﺗﺄثیر غلظت پتاسیم و کلسیم در میکوریزایی شدن، دانه رست‌های گیاه ذرت در گلدان‌های حاوی خاک منطقه تندوره رشد داده شدند و در طول رشد با طرح فاکتوریل با غلظت‌های مختلف پتاسیم و کلسیم تیمار شدند. پس از 8 هفته از کشت گلدانی، ریشه گیاهان جمع‌آوری و به منظور بررسی شدت هم‌زیستی میکوریزایی، به روش Hayman و Philips با لاکتو فنول کاتن بلو رنگ‌آمیزی شدند. ریشه و اندام هوایی گیاهان به صورت مجزا به منظور تعیین وزن خشک و سنجش مقدار عناصر معدنی نگهداری شدند. بر مبنای نتایج به‌دست آمده عناصر کلسیم و پتاسیم با هم در محدوده خاصی از غلظت حالت سینرژیستی دارند، در حالی‌که در غلظت‌های زیاد حالت آنتاگونیستی یافته و باعث کاهش درصد هم‌زیستی می‌شوند. هم‌بستگی مثبتی بین درصد هم‌زیستی ریشه با میزان کلسیم و پتاسیم جذب شده در اندام هوایی وجود دارد.

---

هدف از انجام این مطالعه و تحقیق تعیین شرایط بهینه سازی کشت ریشه گیاه گلرنگ(Carthamus tinctorius L.) به منظور دستیابی به مقادیر بیشتر ریشه است که امکان دارد توانایی قابل توجهی درتولید ترکیبات متابولیت ثانویه با کاربریهای مختلف داشته باشند. ازآنجاکه گلرنگ گیاهی با فواید شناخته شده در زمینه های صنعتی، خوراکی و دارویست لذا بهینه سازی شرایط کشت ریشه آن امری ضروری و حائز اهمیت به نظر می رسد. ازجمله شرایطی که بدین منظور مورد تحقیق قرار گرفته شرایط نوری می باشد که دراین مقاله به صورت تیمار نور و تاریکی اعمال شده و در گام بعدی فاکتور pH مورد مطالعه قرار گرفته است. در روش بکار گرفته شده ریشه های حاصل از ساقه های جوان بذرهای رشد کرده در محیط جامد MS (Murashige&Skoog)، به محیط مایع انتقال داده شده و پس از ریشه زایی بیشتر و واکشتهای مختلف تحت تیمار نور و تاریکی و فاکتورpH قرار گرفتند. پس از 21 روز، وزن تر و خشک ، مقادیر رنگدانه های فتوسنتزی (کلروفیل a ، b ، محتوی کل کلروفیل و کارتنویید) و مقادیر رنگدانه های مختص گیاه (رنگدانه قرمز در طول موج 517 نانومتر، رنگدانه های زرد در طول موجهای 321 و 403 نانومتر) در نمونه های تحت تیمار محاسبه شد.مهمترین دستاورد پژوهش انجام شده دستیابی به مقادیر قابل توجهی از رنگدانه های مختص گیاه گلرنگ و رنگیزه های فتوسنتزی در ریشه این گیاه است که پیشتر تنها در اندامهای هوایی و گل گزارش شده بود. علاوه بر آن نتایج بدست آمده حاکی از آن است که تیمار نور به نسبت تاریکی تأثیر بهینه تری درخصوص میانگین رشد، تولید ترکیبات مهم فتوسنتزی و رنگدانه های مختص گیاه داشته است و در مورد تیمار دوم یعنی فاکتورpH گیاه گلرنگ نسبت به تمامی گستره های مورد استفاده در راستای افزایش رشد و تولید ترکیبات سازگار بوده است.

---

چکیده
منطقه یحیی آباد واقع در شیب های جنوبی کرکس با مساحتی حدود 6000 هکتار در 35 کیلومتری جنوب غربی نطنز در استان اصفهان قرار دارد و جزء اکوسیستم های کوهستانی خشک ایران محسوب می شود. هدف از این پژوهش گروه بندی گونه های گیاهی موجود در منطقه و ارتباط آنها با عوامل محیطی مختلف نظیر ارتفاع و ویژگی های خاک است. نمونه برداری از گیاهان با روش نمونه برداری سیستملتیک-تصادفی انجام یافت. با استفاده از کوادراتهایی با ابعاد 2×5/1 متر (3 متر مربع) درصد پوشش گونه های گیاهی اندازه گیری شد. گروه بندی گونه های گیاهی با استفاده از آنالیز خوشه ای و ارتباط آنها با عوامل محیطی با استفاده از روش های رج بندی تعیین گردید. آنالیز خوشه ای تعداد 8 گروه گیاهی در منطقه را مشخص نمود و روش های مختلف رج بندی عامل ارتفاع را به عنوان عامل اصلی در تفکیک گروه های گیاهی نشان دادند. با توجه به ارتفاع نسبتاً یکنواخت منطقه و نیز فشار چرای دام، رابطه مشخصی بین ارتفاع و شاخص های تنوع وجود ندارد.

---

هدف این پژوهش دست‌یابی به شرایط بهینه در ریز ازدیادی کلزا براسیکا نپوس1، القای کالوس‌زایی و تولید گیاهچه‌‌ها با روش کشت در شیشه بوده است. جداکشت‌های محور زیر لپه‌ای رقم طلایه این گیاه در محیط کشت پایه موراشیگ و اسکوگ(MS) به همراه انواع و غلظت‌های متفاوتی از مواد تنظیم کننده رشد گیاهی نظیر 2، 4- دی کلروفنوکسی اسید(( 2,4-D، بنزیل آدنین(BA) و اندول بوتیریک اسید(IBA) در ظرف‌های پتری کشت شدند. نتایج آزمایش‌های زیاد و تکرار آن‌ها نشان داد که: در محیط کشت پایه MS دارای2 میلی‌گرم در لیتر بنزیل آدنین و نیز در همین محیط کشت دارای 1 تا 2 میلی‌گرم در لیتر IBA همراه با 1 میلی‌گرم در لیتر BA کالوس‌های سفید رنگی ایجاد می شدند که وقتی قطر آن‌ها به 5 تا 6 میلی‌متر می‌رسید اندام‌های هوایی تشکیل می‌دادند. با حذف BA از محیط کشت و انتقال نو ساقه‌ها به محیط دارای 1 میلی‌گرم در لیترIBA ریشه‌ها تولید شدند و گیاهچه‌های کاملی را به وجود آوردند. در محیط کشت دارای 2 میلی‌گرم در لیتر BA وغلظت‌های متفاوتی از2,4-D کالوس‌های زرد رنگی به وجود آمدند که ویژگی‌های کالوس‌های رویان‌زا را داشته و بررسی‌های میکروسکوپی در برش‌های طولی و عرضی آن‌ها وجود ساختارهای ابتدایی رویانی را در آن‌ها به اثبات رسانید. در محیط‌های کشت پایه MS با بیش از 2 میلی‌گرم در لیترIBA و 1 میلی‌گرم در لیتر BA کالوس‌های قهوه‌ای رنگی پدیدار شدند که رشد بسیار کمی داشته و در نهایت از بین رفتند.