عباس شاهسواری، شکوفه معبودی،
دوره 11، شماره 4 - ( 12-1390 )
چکیده
طی سال‌های 1390 - 1388 برخی از مناطق رودرال و زِگِتال درون شهر همدان و حومۀ آن (تا شعاع 20 کیلومتری) شامل تعدادی از مزارع، باغات، فضاهای سبز، زمینهای بایر و نیز حاشیه مسیرهای رفت و آمد (خیابان‌ها و اتوبان ها)، در رابطه با حضور و پراکندگی جنس Helitropium مورد مقایسه‌های فلوریستیکی-اکولوژیکی قرار گرفتند. این جنس با 74 گونه به عنوان یکی از پرگونه‌ترین جنس¬های تیره Boraginaceae برای ایران معرفی می-گردد. دو گونه Heliotropium europaeum L. و Heliotropium noëanum Boiss. تاکنون در محدودۀ درون و حومه شهر همدان مشاهده شده¬اند. پراکندگی وسیع گونه L. H. europaeum با درجات همروبی H 4, 5, 6 به عنوان یک عنصر نئوفیت رودرال - زگتال، در محیط¬های مرطوب (باغات، زمین¬های زراعی رها شده، حاشیه راه‌ها) و نیز در محیط¬های خشک (میان شکاف سنگ فرش‌ها و آسفالت ها، کنار دیوارها و غیره) معرف تطابق بالای این گونه با بسیاری از محیط¬های رودرال درون و حومه شهر همدان می‌باشد. گونهH. noëanum Boiss. با درجه همروبی H4، به طور بسیار محدود و تنها در یک مکان درون شهری و نیز به تعداد ناچیزی در حومۀ آن مشاهده گردید.
ملیحه اعظم مهاجران، عباس شاهسواری،
دوره 13، شماره 1 - ( 3-1392 )
چکیده
در تابستان و پاییز 1388 گونههای مشاهده شده‌ای از جنس تاج خروس (آمارانتوس)1 در مناطق رودرال و زِگِتال شهر همدان بررسی شدند. در این پژوهش 100 قطعۀ نمونه به‌طور تصادفی انتخاب و جمعاً 6 گونۀ از تاج خروس، به‌عنوان عناصر خودروی نئوفیت شناسایی شدند: رتروفلگوس2، لیویدوس3، کلروستاچیس ویلد4، آلبوس5، ویریدیس6 و بیلیتویدس واتسون7 پراکندگی گونههای فوق در بسیاری از محیطهای زِگِتال (زمینهای زراعی و فضاهای سبز شهری) و رودرال (زمینهای بایر و حاشیۀ دیوارها وغیره) با پراکندگی چشم‌گیری، معرف تطابق مطلوب این عناصر با محیطهای تخریب شده است. در میان گونههای جمعآوری شده، گونۀ رتروفلکوس با بیش‌ترین پراکندگی در زمینهای زراعی، باغ‌ها، با درجۀ همروبی H5 (آلفایوهمروب)8 به‌عنوان عنصری زِگِتال و گونۀ بیلیتویدس با درجۀ همروبی H6 (پلی‌همروب)9 در شکاف آسفالتها و سنگ‌فرشها، به‌عنوان عناصر شدیداً رودرال شهر همدان معرفی می‌شوند. گونههای دیگر مشاهده شده از این جنس، با درجۀ همروبی H4 (بتایوهمروب)10 بیش‌تر در کنار دیوارها، باغچه‌ها، فضاهای سبز شهری و غیره رشد می‌کنند.
