فصلنامه

---

هدف پژوهش حاضر مقایسه­ی اثربخشی مدیریت استرس شناختی-رفتاری، آموزش خوش­بینی و درمان طبی بر علائم روانشناختی، جسمانی و شاخص­های ایمنی شناختی بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو بود. به این منظور 30 نفر از بیماران زن مبتلا به کولیت اولسراتیو به شیوه­ی نمونه­گیری در دسترس انتخاب شده و به­طور تصادفی در 3 گروه مدیریت استرس شناختی- رفتاری، آموزش خوش­بینی و درمان طبی گمارده شدند. هر سه گروه به مقیاس بیمارستانی اضطراب، افسردگی و شاخص فعالیت بیماری کولیت پاسخ دادند و نمونه­ی خونی از آنان جمع­آوری شد. سپس دو گروه آزمایشی در 9 جلسه مداخله­ی گروهی مدیریت استرس شناختی- رفتاری و آموزش خوش­بینی شرکت کردند و پس از آن هر 3 گروه مجدداً به مقیاس­ها پاسخ داده و نمونه­ی خونی از آنان جمع­آوری شد، این کار در پیگیری 6 ماهه نیز تکرار گردید. برای تحلیل داده­ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از اثربخشی هر دو شیوه­ی مداخله بر افسردگی، اضطراب، کورتیزول و TNF_&alpha، و عدم اثربخشی مداخلات بر علائم جسمانی، IL6 و  IL₄بود. در مجموع می­توان اظهار داشت که مداخلات روانشناختی از جمله؛ مدیریت استرس و آموزش خوش­بینی می­تواند در بهبود علائم روانشناختی و تنظیم عملکرد ایمنی بیماری کولیت اولسراتیو و درمان جامع این بیماران سودمند باشد.

---

هدف پژوهش حاضر در سطح اول بررسی رابطه­ی ساده­ی بهزیستی روانی، شخصیت و تعارض کار-خانواده، و بررسی نقش میانجی بهزیستی روانی در رابطه بین این دو متغیر پنهان از طریق روش مدل­یابی معادلات ساختاری بود. جامعه­ی آماری پژوهش شامل کلیه­ی کارکنان یک شرکت صنعتی در اصفهان بود که از میان آن­ها 217 نفر از طریق نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه­ی تعارض کار- خانواده، مقیاس سرزندگی، پرسشنامه­ی جهت­گیری به زندگی و پرسشنامه NEO-FFI (فرم کوتاه) بود. نتایج حاصل از تحلیل داده­ها نشان داد که رابطه­ی ساده بین دو بعد تعارض کار-خانواده، همسازی، وظیفه­شناسی، خوش­بینی و سرزندگی معنادار بود؛ مدل معادلات ساختاری نیز معنادار بوده و نقش واسطه­ای خوش­بینی و سرزندگی را در رابطه­ی بین همسازی و وظیفه شناسی از یک سو و ابعاد تعارض کار-خانواده از سوی دیگر تأیید می­کند. در واقع این ویژگی­های شخصیتی با تأثیرگذاری بر راهبردهای مقابله­ای و دسترسی به منابعِ فرد، سطح خوش­بینی و سرزندگی و در نهایت ذخیره­ی روان­شناختی او را افزایش می­دهند. این افزایش به خودی خود، مدیریت بهترِ مسئولیت­های کاری و خانوادگی و در نتیجه کاهش تعارض بین این دو حیطه را در پی دارد.

---

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن اگاهی بر استرس، تاب آوری، تنظیم هیجان و بهزیستی روان شناختی بیماران قلبی- عروقی بوده است. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش گردآوری اطلاعات شبه آزمایشی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل بیماران قلبی و عروقی شهر تهران در سال 1401 می‌باشند. حجم نمونه آماری با توجه به ماهیت روش مطالعه 30 نفر بوده است. ابزار پژوهش پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون، پرسشنامه بهزیستی روان‌شناختی ریف، پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و پرسشنامه تنظیم هیجان گارنفسکی می‌باشد. مبتنی بر یافته‌های پژوهش حاضر مشخص گردید طرحواره درمانی بر تاب‌آوری بیماران قلبی عروقی اثربخش بوده است، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس بیماران قلبی عروقی اثربخش بوده است، طرحواره درمانی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر تنظیم هیجان  و بهزیستی روان شناختی بیماران قلبی عروقی اثربخش بوده است، همچنین مشخص گردید که طرحواره درمانی نسبت به شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی اثربخش تر بوده است.