خانم منا مسعودی، آقا محمدرضا پورجعفر، آقا سعید پیری،
دوره 17، شماره 4 - ( 12-1402 )
چکیده
روند روبه سالمندی جمعیت و نیازهای ویژه این دوران، انجام تحقیقاتی برای دستیابی به بینشهای عملی و مداخلاتی برای حمایت و ارتقای سلامت‌روان آنها را ایجاب میکند. ازاین‌رو مطالعه حاضر با هدف ارزیابی تحقیقات علمی در حوزه سلامت‌روان سالمندان، از رویکرد کیفی، روش پژوهش توصیفی و تحلیل‌محتوا و فن مرور نظام‌مند و همرخدادی واژگان‌کلیدی بهره برد. بدین‌منظور به بررسی منابع پایگاه‌های «مگیران»، «سید» و «نورمگز» و ترسیم نقشه همرخدادی واژگان کلیدی آنان با استفاده از نرم‌افزار‌های راور ماتریکس و یو.سی.نت پرداخته شد. یافته‌‌ها نشان دادند که استان تهران در رتبه اول، شهرکرد در رتبه دوم، فارس و خراسان رضوی در رتبه سوم انجام مطالعات قرار داشتند. بیشترین مکان‌های کالبدی که مورد مطالعه قرار گرفته بودند، سرای سالمندان و مراکز درمانی با فراوانی 29 و 18 پژوهش بودند. کانون بازنشستگان، اماکن ورزشی و مساجد، در دسته مکان‌هایی با تعداد مطالعات کمتر بود. روش توصیفی-تحلیلی با 54%، پرکاربردترین و روش‌های همبستگی و شبهآزمایشی (پیش‌و‌پس‌آزمون) با 30% و 73/28% فراوانی در رتبه دوم و سوم قرار داشتند. بیشترین ابزار مورد‌استفاده، پرسشنامه و مصاحبه با به کار رفتن در 86 و 8 مقاله بودند. واژگان «افسردگی»، «کیفیت زندگی» با میزان فراوانی 8 و قدرت اتصال 24 و 21، پرتکرارترین و پس‌ازآن واژه‌های «زنان سالمند» و «اضطراب» با رخداد 7 و 5 و توان اتصال 14 و 15 در زمره پربسامدترین واژگان‌کلیدی بودند. نتایج این پژوهش در باب ترسیم نقشه علمی به پژوهشگران حوزه سلامت‌روان کمک می‌نمایند تا با شناخت هرچه بیشتر از خلأ‌های تحقیقاتی، در تسریع رفع نیازهای سالمندان گام بردارند.
