فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی

صنعت یکی از ارکان مهم اقتصادی هر منطقه به شمار می­رود و علاوه بر اینکه سهم عمده­ای از متغیرهای اصلی اقتصادی یعنی تولید، اشتغال و سرمایه­گذاری را به خود اختصاص می­دهد، سهم قابل توجهی در تغییرات اجتماعی و محیطی نیز دارد. در این میان صنعت روستایی به دلایلی چون اشتغال­زایی، کمک به حفظ جمعیت روستایی، افزایش سطح بهره­وری اقتصادی، تنوع بخشی اقتصادی، تمرکززدایی اقتصادی و استفاده بهینه از منابع دارای اهمیت فراوانی است؛ به گونه­ای که وجود صنایع به عنوان شاخصی برای تعیین میزان توسعه­یافتگی و یا عدم توسعه جامعه روستایی در نظر گرفته می­شود. بر این اساس ارزیابی نتایج کارکردی صنایع روستایی می­تواند مدیران و برنامه­ریزان را در جهت دستیابی به توسعه پایدار صنعتی در مناطق روستایی یاری رساند. هدف این تحقیق، بررسی و تبیین کارکردی صنایع روستایی با رویکرد توسعه پایدار در دهستان صائین قلعه- شهرستان ابهر می­باشد. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی بوده است و برای گرد­آوری داده­ها از مطالعات کتابخانه­ای و میدانی استفاده شده است. حجم نمونه مورد مطالعه منتج از فرمول کوکران 104 خانوار بوده است. نتایج نشان داد که صنایع روستایی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی-­ فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی­ توسعه­ی روستاهای منطقه مورد مطالعه اثر معناداری داشته است. همچنین مقایسه میانگین­ها در سطح شاخص­ها، حاکی از اثرات نسبی تاثیرگذاری صنعت در توسعه روستایی منطقه است؛ به طوری که ابعاد اقتصادی و ابعاد محیطی بیشترین اثرپذیری را به همراه داشته و کمترین آن نیز مربوط به بعد کالبدی می­باشد. در ادامه تحلیل اثرات صنایع روستایی با رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر نشان داد که بیشترین میزان اثرگذاری صنعتی در بعد اقتصادی روستاها بوده است. همچنین اولویت­بندی روستاها به لحاظ سطح تغییرات ناشی از توسعه صنعتی، با استفاده از مدل ویکور در منطقه مورد مطالعه انجام گرفت، که روستایی چرگر بیشترین رتبه و روستایی سرو جهان کمترین رتبه را به خود اختصاص داده­اند