1- دانشجوی دکتری گروه جامعه شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران ، osmaanhedayat68@gmail.com
2- استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده: (3549 مشاهده)
اقتصاد مرزی یکی از مهمترین فرصتها و در عین حال چالشهایی است که مرزنشینان روستایی با آن مواجه هستند. این امر شرایطی را ایجاد کرده است که به سبب آن، زیستپذیری روستایی به عنوان یک چالش اساسی مطرح میشود. بنابراین، پژوهش حاضر در پی تأثیرات اقتصاد مرزی بر زیستپذیری مناطق مرزی روستایی دهستان ننور با رویکردهای توسعه پایدار و زیستپذیری روستایی است. تلفیق نظری و تجربی این دو دیدگاه در خوانش وضعیت زیستپذیری روستاهای مرزی میتواند علاوه بر توصیف وضعیت وجود، به زمینهها، علل و عوامل مداخلهای و پیامدها و راهبردهای اتخاذ شده کمک کند. برای همین منظور، با ٤٦ نفر از مطلعین کلیدی روستاها مصاحبه به عمل آمد. نتایج نشان داد که شرایط جغرافیای و مرزی زمینهی شکلگیری اقتصاد مرزی را فراهم آورده است. آنچه حائز اهمیت است شرایطی علّی و مداخلهایی _ تجاریشدن مرز و ضعف زیرساختهای توسعهای _ است که زمینه و علل ناپایداری اجتماعی و کاهش تابآوری اجتماعی_اقتصادی را به عنوان پیامد اصلی اقتصاد مرزی و تأثیر آن بر روی زیستپذیری روستاهای مرزی را فراهم آورده است. راهبردهای اتخاذ شده برای کاهش این پیامدها در قالب اقدامات محلی و نهادی انجام شده است. براساس یافتهها، اقدامات مرزنشینان برای زیستپذیر نمودن روستاها مثبت اما اقدامات نهادی مقطعی، دارای بار سیاسی و ایدئولوژیکی بوده است. در نهایت نتایج بررسی این یافتهها نشان داد که اقدامات صورت گرفتهی نهادی، برای این مناطق بیکاربرد بوده و غالبأ به تشدید ناپایداری و کاهش زیستپذیری اجتماعی_ اقتصادی منجر شده است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1400/9/24 | پذیرش: 1400/9/10