دوره 12، شماره 46 - ( زمستان 1402 )
جلد 12 شماره 46 صفحات 98-85 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
مؤمنی حسن، جولایی سمیرا. بازشناسی ساختاری ـ کارکردی روستاهای هالیدی (تعطیلات) در قلمرو کردان. اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 1402; 12 (46) :85-98
1- دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. ، h.momeni@khu.ac.ir
2- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده: (1597 مشاهده)
روستاهای هالیدی پدیدهای نوظهور است که با عوامل شهرگریزی در پیرامون کلانشهرها شکل میگیرد و در آن جمعیت ساکن دائمی در روستا از تعداد انگشتان دست نیز کمتر بوده و در مقابل جمعیت شناور در روزهای تعطیل به ویژه در پایان هفته، ظرفیت اسکان را در روستا اشباء و حتی سرریز میکنند. این پدیده به شدت در نواحی روستایی اطراف شهرهای پرجمعیت درحال بروز و ظهور است. از مناطق متأثر از پدیده روستاهای هالیدی میتوان به قلمرو کردان و سکونتگاههای خوش آب و هوای پیرامونی آن اشاره نمود. این پژوهش با هدف بررسی دلایل و علتهای ایجابی در بررسی روستاهای هالیدی در قلمرو کردان تهیه شده و در آن از روش تحلیل مضمون استفاده گردیده است. در نتایج نخستین پژوهش حاصل شده از مشارکت 25 تن از افراد مرتبط به روش مشاهده مشارکتی، مجموعاً 9 مضمون پایهای کسب شد که از مفاهیم مختلف با میزان فراوانی متغیر شکلگرفتهاند. همچنین نتایج حاصله از تشریح مضامین پژوهش در ارتباط با شکلگیری روستاهای هالیدی نشان میدهد که این روستاها اغلب در پیرامون مناطقی با ویژگیهای طبیعی متمایز کننده و جغرافیای منحصر بفرد، با انباشت سرمایه و شرایط سهل دسترسی و دارای امنیت ایجاد میشوند. اما از آنجایی که عملاً در این سکونتگاه‌ها تولید به ندرت اتفاق میافتد نه میتوان آنها را دارای کارکرد روستایی دانست و نه شهری، هرچند که در این پژوهش از این پدیده به عنوان روستاهای هالیدی یاد شده است. بنابراین این اتفاق موجب تخریب بسیاری از ارزشهای ملموس و ناملموس اصیل به یادگار مانده از گذشته زیست این چنین روستاهایی است.
فهرست منابع
1. اشتری مهرجردی اباذر (1400)، جامعه شناسی تمایل شهرنشینان به داشتن خانه‌های دوم در روستاهای زادگاهی- اجدادی (مورد مطالعه روستاهای دهستان دلفارد استان کرمان)، فصلنامه چشم انداز شهرهای آینده، دوره دوم، شماره3، پیاپی7، صص: 89-73.
2. افراخته حسن (1393)، جغرافیایی روستایی ایران، انتشارات سمت تهران.
3. بابایی محبوب و ریاحی، وحید (1397)، بررسی تحولات ساختاری - کارکردی سکونتگاههای روستایی شهرستان ارومیه (مطالعه موردی،دهستان انزل شمالی)، جغرافیا و روابط انسانی، دوره 1، شماره 3.
4. تاج، شهره (1377)، بررسی ویژگی‌ها و روند تغییرات فرمی و نقش روستاهای حومه‌ای مادر شهر تهران در رابطه با فاصله مجاورتی و نظام سلسله مراتبی در سال های 77-1355 مطالعه موردی: شهرستان شمیرانات، رساله دکتری جغرافیای انسانی، دانشگاه علوم و تحقیقات .
5. دلفوس، اولیویه (1370)، تحلیل جغرافیایی، ترجمه سیروس سهامی، نشر نیکا.
6. رحمانی، بیژن و سعیدی‌راد، مجید و جلالی، مهسا (1394)، تحولات ساختاری - کارکردی مسکن سکونتگاههای روستایی پیرامون شهر اشترینان، فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، دوره هفتم، شماره 28.
7. ریاحی، وحید و کرمی نسب، صدیقه و بیات، مقصود (1397)، بررسی عوامل مؤثر بر تحولات ساختاری- کارکردی سکونتگاههای روستایی (مورد مطالعه: بخش کردیان- شهرستان جهرم)، فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، شماره 2.
8. سعیدی عباس (1389) ده مقاله در شناخت سکونتگاههای روستائی، ناشر مهر مینو، تهران.
9. سعیدی عباس و حسینی حاصل صدیقه (1396). شالوده مکان‌یابی و استقرار روستاهای جدید، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب، تهران.
10. سعیدی عباس (1397). مبانی جغرافیای روستایی، انتشارات سمت، تهران.
11. سعیدی، عباس(1390)، پویش ساختاری - کارکردی رویکرد نظامواره در مطالعات مکانی - فضایی، نشریه انجمن جغرافیایی ایران، سال نهم، شماره29.
12. سعیدی، عباس (1391)، پویش ساختاری-کارکردی، رویکردی بدیل در برنامه‌ریزی فضایی، مجله اقتصاد و فضا و برنامه‌ریزی روستایی، دوره اول، شماره 1.
13. سعیدی، عباس و عزیزپور، فرهاد (1390)، شبکه‌های منطقه‌ای و توسعه محلی نمونه: شبکه تولید شیر در ناحیه لیتکوه (مازندران)، روابط و پیوندهای روستایی – شهری در ایران، تهران، نشر مهرمینو، چاپ اول.
14. شاپورآبادی، محمدعلی و تقدیسی، احمد و رضوانی، محمدرضا (1392)، شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر تغییرات کارکردی نواحی روستایی استان قم، فصلنامه آمایش سرزمین، دوره 5، شماره ۸.
15. صدیقی، صابر (1395)، تبیین عوامل تشدیدکننده تغییرات کاربری اراضی مطالعه موردی: شهرستان محمودآباد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی گرایش مدیریت توسعه پایدار روستایی، استاد راهنما علیرضا دربان آستانه، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
16. صیدایی، سیداسکندر و قاسمیان، زری (1391)، بررسی و روند تغییرات کارکرد خانه‌های روستایی، روستای گرجی محله، شهرستان بهشهر، استان مازندران، فصلنامه برنامه‌ریزی فضایی، سال دوم، شماره اول.
17. ضیایی مظاهر (1383). تحول در مفهوم روستا در آغاز هزاره سوم، کنگره توسعه روستایی چالشها و چشم اندازها، تهران.
18. ظاهری، محمد و رحیمی پور، بهاره (1392)، بررسی عوامل تأثیرگذار بر تغییرات کارکردی سکونتگاههای روسـتایی حوزه نفوذ کلانشهرها مطالعه موردی: روستاهای بیرق، هروی، حاج عبدال و دیزج لیلی خانی واقع در دره لیقوان استان آذربایجان شرقی، فصلنامه مسکن و روستا، شماره 146.
19. علیایی، محمدصادق و عزیزی، سمیه (1398)، عوامل مؤثر بر تحولات کارکرد اقتصادی سکونتگاههای روستایی در شهرستان ری، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال هشتم، شماره اول.
20. فرید یدا.. (1379). شناخت شناسی و مبانی جغرافیای انسانی، دانشگاه آزاد واحد اهر.
21. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1402). گزارش بررسی توابع استان البرز، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان البرز.
22. Dahms,F, & Mccomb, J(1999),Counterurbanization Interaction and Functional Change in a Rural Amenity Area – a Canadian Example, Journal of Rural Studies ,Vol. 15 No.2, PP.129-146.
23. Heldak,M (2010), Functional Standardization of Rural Area of Dolnoslaskie Voivodeship, Bullent of Geography Socio- Economic Series, No.13, PP.127-137. 24.
24. Long,H.,Tang,G.,Li,X. & Heilig,G.K (2007), Socio-Economic Driving Forces of Land Use Change in Kunshan, the Yangtze River Delta Economic Area of China.Journal of Environmental Management, No.83, pp.351-364.
25. Hoggart, Keith & Paniagua, Angel (2001). What Rural Restructuring?, Journal of Rural Studies, Vol. 17, Issue 1, pp.41-62.
26. Woods, M (2011). Rural geography (processes,reactions,and experiences of rural refom).Teheran university.
27. Yu, T., Zhang, J, X., Sun, L, J. and Huang, W-Y. (2009). Research on Rural Spatial Distribution in China Based on Urban-Rural Integrated Planning Management, Fourth International Conference on Computer Sciences and Convergence Information Technology, Seoul, Korea, pp.296-299.
28. https://www.archdaily.com
29. https://www.dehleader.ir/
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
