جستجو در مقالات منتشر شده


5 نتیجه برای روستاهای پیراشهری

حسن افراخته، محمد حجی پور،
دوره 6، شماره 22 - ( 11-1396 )
چکیده

یکی از پدیده ­های مهم اقتصادی که اکثر کشورهای جهان با آن دست­ به­ گریبان هستند، موضوع اقتصاد پنهان یا غیررسمی است. بنا به تحقیقاتی که تاکنون در اقصی نقاط دنیا صورت گرفته، اقتصاد غیررسمی به دلایل مختلفی ظهور و نمو می ­یابد که یکی از این دلایل، ضعف بخش رسمی اقتصاد در زمینه ­هایی همچون تأمین شغل و درآمد مناسب برای جمعیت متقاضی است. اقتصاد غیررسمی دارای انواع گوناگونی است که در این مقاله سعی شده تا به معرفی مدل تازه­ای از این نوع اقتصاد تحت عنوان "اقتصاد زباله ­ای" که در حال گسترش است، پرداخته شود. همچنین با رویکردی تبیینی تلاش گردیده تا شناختی از علل و پیامدهای فضایی اقتصاد زباله ­ای ارائه شود. اطلاعات مورد نیاز با دو روش اسنادی و میدانی گردآوری شده است. تحلیل داده ­ها به کمک روش کیفی و در چارچوب تحلیل موضوعی "دپوی و گیلتین" انجام گرفته است. بر اساس یافته­ ها، وجود سرمایه در گردش عظیمی با حجم یک میلیارد و 80 میلیون تومان در روز که مدیران شهر تهران آن را طلای کثیف می ­دانند، در کنار رکود بخش رسمی اقتصاد کشور، تقاضای بازار کار، فقر چندبعدی، مرکزیت تهران و مدل حکمروایی سبب شده تا نوعی اقتصاد غیررسمی در قالب اقتصاد زباله ­ای، ساخت یابد. همچنین این اقتصادغیررسمی علاوه بر اثرات نامطلوب فضایی و عرصه ای که عمدتاً متوجه سکونتگاه­های روستایی پیرامون شهر تهران بوده، منجر به ایجاد رانت بازی­ها و فسادهایی در بدنه دستگاه­ها و نهادهای بخش عمومی و تضعیف بخش اقتصاد رسمی شده است.

حبیب اله فصیحی،
دوره 7، شماره 24 - ( 6-1397 )
چکیده

در این مقاله عوامل مؤثر بر ساختار فضایی-کالبدی روستای گلحصار شهرستان ری در استان تهران در ارتباط با کلانشهر تهران مورد بررسی و تحلیل  قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و از داده­های  اسنادی و نیز اطلاعات حاصل از پیمایش استفاده شده است. در تحقیق علاوه بر شیوه­های توصیفی، تکنیک تحلیل ساختاری متقاطع در نرم­افزار میک­مک نیز به­کار گرفته شده است. یافته­ها نشان داد که این روستا طی شش دهه اخیر، رشد سرسام­آور جمعیتی و فیزیکی  را پشت سرگذاشته و تحولات عمیقی در ابعاد اقتصادی و اجتماعی پذیرفته است. مهاجرت به روستا تحت تأثیر عملکردهای کلانشهر تهران و تحولات اقتصادی متأثر از آن در روستا محقق گردیده است. فاصله نزدیک 4 کیلومتری روستا با تهران موجبات تغییر کشت از گندم و جو به سبزیجات را در بیش از 90 درصد از زمین­های کشاورزی فراهم آورده و  نیاز به کارگر را 12 برابر افزایش داده است. استقرار صنایع و فعالیت­های عظیم پالایش نفت، کارگاه­های آلاینده و غیرمجاز و فعالیت­هایی که به لحاظ مواد اولیه و یا بازار به تهران وابسته­اند و نیز وجود و رونق بازار شغل­های ساده و به­خصوص فعالیت­های ساختمانی در تهران از عوامل دیگر تأثیرگذار بر ساختار فضایی کالبدی روستا بوده­اند. نتایج تحلیل ساختاری متقاطع نیز نشان داد که از میان 28 متغیر شناسایی شده تأثیرگذار، «ضعف مقررات محیط زیستی و اجرای آنها»، «موقعیت روستا در نزدیکی تهران»، « سهولت تغییر کاربری» و «امکان تفکیک خودخواسته زمین»، «بازار کار در تهران» و«امکان گریز از مقررات»، کلیدی­ترین عوامل محسوب می­گردند.

مریم کیایی، یوسف درویشی،
دوره 8، شماره 29 - ( 9-1398 )
چکیده

شهرها بر نواحی روستایی پیرامون خود تأثیرات ژرفی می­گذارد که در ابعاد گوناگون محیطی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی نمود می­یابد. شناخت نوع بافت، سنجش کمی سطوح پر و خالی، کاوش پیرامون کیفیت همجواری توده و فضا و شناسائی نظام شکلی- فضایی برای انتظام فضاهای پر و خالی ضروری است. از همین رو هدف تحقیق حاضر سنجش پایداری اقتصادی و اجتماعی در روستاها  و بافت­های پیراشهری گمیشان در استان گلستان است. جامعهی آماری تحقیق را افراد ساکن در مناطق پیراشهری، شهرستان گمیشان تشکیل میدهد که 390 نفر بر اساس فرمول کوکران- به عنوان نمونه انتخاب شده است. روش نمونهگیری به صورت تصادفیِ ساده بوده و پرسشنامه برای آنها توزیع و تکمیل شده است. به منظور تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از عملیات میدانی از آزمون‌ آماری t تک نمونه­ای برای سنجش وضعیت پایداری، از تحلیل واریانس برای مقایسه بافت­های پیراشهری در قالب نرم­افزار SPSS و از مدل­های تصمیم­گیری چند معیاره برای رتبه­بندی بافت­های پیراشهری در قالب EXCEL استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون t تک نمونه­ای نشان داد که پایداری محله­ای با میانگین عددی 02/3 در حد متوسط بوده است و تحلیل واریانس یک­طرفه حاکی از وجود تفاوت بین بافت­های پیراشهری، گمیشان از نظر سطح پایداری است، به گونه ای که در آزمون تعقیبی شفه بافت­های پیراشهری در دو دسته ناپایدار و نسبتاٌ پایدار قرار گرفته­اند. نهایتاً اینکه مدل­های تاپسیس، الکتر، ویکور و مدل ادغامی کپلند نشان داد که به ترتیب بافت­های برنامه­ریزی­شده، ارگانیک، نیمه ارگانیک، روستاهای ادغامی به شهر و حاشیه­نشین در رتبه های اول تا پنجم پایداری قرار دارد.

یاسر محمدی، آرزو ملازادگان، زینب اسدپوریان،
دوره 9، شماره 32 - ( 6-1399 )
چکیده

هدف از این مطالعه، تحلیل پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی-کالبدی الحاق هشت روستای دره مرادبیگ، فقیره (کوی محمدیه)، خضر، دیزج، حصار دیزج، مزقینه، حصارآقاشمس علی و حصار عبدل هادی (حصار امام) به شهر همدان بود. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده‏ها، پیمایشی است. همچنین به زعم کشف پیامدهای الحاق روستاها به شهر همدان، از نوع مطالعات اکتشافی بحساب می‌آید. جامعه آماری مطالعه شامل ساکنان هشت روستای الحاق شده به شهر همدان بود که با محاسبه فرمول کوکران، تعداد 200 خانوار به عنوان جامعه نمونه انتخاب و به روش تصادفی با انتساب متناسب، نمونه‌گیری شدند. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه محقق ‌ساخته بود که روایی آن با نظر اساتید و متخصصین مربوطه و پایایی آن نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به میزان بالای 7/0 تأیید شد. تحلیل داده‌ها در محیط نرم­افزار SPSS20 انجام شد. نتایج تحلیل پیامدهای الحاق روستاها به شهر همدان نشان داد که این پیامدها در شانزده عامل کلی در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی قابل دسته‌بندی بوده که مشتمل بر نه پیامد مثبت و هفت پیامد منفی است. پیامدهای "بهبود خدمات کالبدی و فضای زیست محیطی"، "بهبود وضعیت اشتغال و توان اقتصادی ساکنین" و "عدم تعادل فضایی شهری و پیامدهای منفی زیست محیطی" به عنوان مهم‏ترین پیامدهای الحاق روستا به شهر شناخته شدند. میزان پیامدهای مثبت الحاق روستاها به شهر 63/46 درصد و پیامدهای منفی الحاق روستاها به شهر 61/24 درصد بوده است و بیشترین پیامدهای منفی در زمینه کاهش کارکردهای روستایی مانند تولیدات کشاوررزی بوده است.

فضل اله اسمعیلی، فاطمه عزیزی، مهدی خداداد،
دوره 11، شماره 40 - ( 6-1401 )
چکیده

روستاهای کلان‌شهر­هایی از جمله تهران، با توجه به موقعیت نسبی، مهاجرپذیر بوده؛ و پیوسته مهاجرت بر تحولات اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست­محیطی روستا­های پیراشهری این کلانشهر تاثیرگذار است. در این راستا، یکی از مهمترین تحولات در روستا­های پیراشهری تهران با تمرکز بر مهاجرت، تحولات اقتصادی می­باشد. در این بین، هدف پژوهش حاضر، سنجش تحولات اقتصادی و پیامدهای حاصل از مهاجرت در روستاهای پیراشهری کلانشهر تهران است. روش تحقیق در پژوهش حاضر ترکیبی، حاصل از روش­های کمی و کیفی است و  برای گردآوری داده‌ها از روش‌های پرسشنامه­ای و مصاحبه کمک گرفته شده و در بخش کمی با توجه به حجم جامعه آماری 9591 خانوار، حجم نمونه خانوارهای مورد پرسشگری بر پایه فرمول کوکران برابر 380 خانوار تعیین شد و در بخش کیفی نیز، حجم نمونه نخبگان مورد مصاحبه با روش نمونه‌گیری هدفمند 36 نفر تعیین شد. یافته­های تحقیق در بخش کمی پژوهش نشان داد که شاخص تولید با میانگین 2/2 و شاخص اشتغال با میانگین 13/4 به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را از اشتغال پذیرفته است. همچنین نتایج در بخش کیفی پژوهش نیز نشان داد، مهاجر‌پذیری موجب رویه شدن سفرهای روزانه برای اشتغال، متنوع شدن الگوی درآمدی روستا، سرمایه‌ای شدن زمین و مسکن روستا، تحول در بنیادهای تولیدی روستا و رخنه بی‌انگیز‌گی در اشتغال به فعالیت‌های کشاورزی شده است.


صفحه 1 از 1     

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 |

Designed & Developed by : Yektaweb