دوره 9، شماره 2 - ( 6-1401 )
جلد 9 شماره 2 صفحات 11-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Abbasi Dashtaki N, Shabani A. Rereading the Bystrom and Jarvelin's Information Seeking Behavior Model: Can the Scope of this Model Be Criticized?. Human Information Interaction 2022; 9 (2)
URL: http://hii.khu.ac.ir/article-1-3005-fa.html
URL: http://hii.khu.ac.ir/article-1-3005-fa.html
عباسی دشتکی ندا، شعبانی احمد. بازخوانی مدل رفتار اطلاع یابی بایستروم و ژارولین: آیا گستره مدل مذکور قابلیت نقادی دارد؟. تعامل انسان و اطلاعات. 1401; 9 (2)
دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
چکیده: (2979 مشاهده)
زمینه و هدف: رفتارهای اطلاع‌یابی انعکاسی از نیازهای کاربران است و شناسایی و درک صحیح آنها اهمیت درخوری در مطالعات اطلاع‌یابی داشته و در ارائه خدمات مفید به کاربران سودمند است. صاحبنظران جهت شناخت هر چه بهتر رفتارهای مختلف جستجوگران در اطلاع‌یابی، بر اساس رویکردهای شناختی، فرایندگرا، و کاربرگرا مدل‌هایی را ارائه کرده‌اند. هدف تمامی این مدلها توصیف و توضیح شرایطی است که کنش‌های افراد را برای یافتن نوعی اطلاعات پیش‌بینی کند. با توجه به فهم متفاوت از رفتار اطلاع‌یابی، پژوهش حاضر با این هدف که مدل بایستروم و ژارولین بر چه مفهومی از این حوزه تاکید داشته و منظر مذکور تا چه حد جنبه نقد پذیری دارد، انجام شد.
روش پژوهش: در پژوهش حاضر با استفاده از روش کتابخانه‌ای مدل رفتار اطلاع‌یابی بایستروم و ژارولین مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
یافته‌ها: یافته‌های حاصل از این بررسی نشان داد پیچیدگی وظیفه، عدم قطعیت، و ابهام مفاهیم با یکدیگر ارتباط داشته و می‌تواند در بنای مدلها جایگاه آشکاری را بنا نماید. با پیچیدگی وظیفه نیاز به انواع اطلاعات از قبیل افراد مطلع، فزونی می‌یابد؛ لذا مکان منابع نیز حائز اهمیت می‌باشد. همچنین، با افزایش پیچیدگی نیاز به منابع و مدت زمان بیشتر جهت انجام جستجو نیز احساس می‌شود.
نتیجه‌گیری: پیچیدگی وظیفه در فرایند اطلاع‌یابی متغیری چشمگیر است و نیاز به انواع اطلاعات، تعداد منابع، و مکان منابع را تحت تاثیر قرار می‌دهد. پیچیدگی وظیفه تعیین می‌کند که چه نوع اطلاعاتی مورد نیاز است و از چه منابعی استفاده شود. همچنین، باعث افزایش بهره‌گیری از افراد مطلع (به عنوان منبع اطلاعاتی) می‌شود. بر این قرار، سیستم‌های اطلاعاتی که مشاوره اطلاعاتی افراد را تسهیل کرده؛ در این خصوص کارآمدی لازم را احراز کرده و به عنوان منابع اطلاعاتی مکمل در نظر گرفته شوند؛ بر این قرار مناسب است بر این جنبه از منابع اطلاعاتی در سیستم‌های اطلاعاتی تمرکز بیشتری صورت پذیرد. نظر به اینکه پیچیدگی وظیفه در مدل بایستروم و ژارولین نقش کلیدی ایفا نموده؛ به نظر می‌رسد امکان اینکه این مفهوم درکنار عوامل موقعیتی، شخصی، و سازمانی قرار گیرد و به عنوان یکی از عوامل مهم در جستجوی اطلاعات مورد توجه واقع شود، نوعی حسن و معیار مناسب برای مدل مزبور محسوب خواهد شد.
روش پژوهش: در پژوهش حاضر با استفاده از روش کتابخانه‌ای مدل رفتار اطلاع‌یابی بایستروم و ژارولین مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
یافته‌ها: یافته‌های حاصل از این بررسی نشان داد پیچیدگی وظیفه، عدم قطعیت، و ابهام مفاهیم با یکدیگر ارتباط داشته و می‌تواند در بنای مدلها جایگاه آشکاری را بنا نماید. با پیچیدگی وظیفه نیاز به انواع اطلاعات از قبیل افراد مطلع، فزونی می‌یابد؛ لذا مکان منابع نیز حائز اهمیت می‌باشد. همچنین، با افزایش پیچیدگی نیاز به منابع و مدت زمان بیشتر جهت انجام جستجو نیز احساس می‌شود.
نتیجه‌گیری: پیچیدگی وظیفه در فرایند اطلاع‌یابی متغیری چشمگیر است و نیاز به انواع اطلاعات، تعداد منابع، و مکان منابع را تحت تاثیر قرار می‌دهد. پیچیدگی وظیفه تعیین می‌کند که چه نوع اطلاعاتی مورد نیاز است و از چه منابعی استفاده شود. همچنین، باعث افزایش بهره‌گیری از افراد مطلع (به عنوان منبع اطلاعاتی) می‌شود. بر این قرار، سیستم‌های اطلاعاتی که مشاوره اطلاعاتی افراد را تسهیل کرده؛ در این خصوص کارآمدی لازم را احراز کرده و به عنوان منابع اطلاعاتی مکمل در نظر گرفته شوند؛ بر این قرار مناسب است بر این جنبه از منابع اطلاعاتی در سیستم‌های اطلاعاتی تمرکز بیشتری صورت پذیرد. نظر به اینکه پیچیدگی وظیفه در مدل بایستروم و ژارولین نقش کلیدی ایفا نموده؛ به نظر می‌رسد امکان اینکه این مفهوم درکنار عوامل موقعیتی، شخصی، و سازمانی قرار گیرد و به عنوان یکی از عوامل مهم در جستجوی اطلاعات مورد توجه واقع شود، نوعی حسن و معیار مناسب برای مدل مزبور محسوب خواهد شد.
واژه‌های کلیدی: نیاز اطلاعاتی، رفتار اطلاع‌یابی، مدل رفتار اطلاع‌یابی بایستروم و ژارولین، پیچیدگی وظیفه
فهرست منابع
1. Aghili, O. (2018). Journalists information seeking and behavior on social media. Thesis for the de-gree of doctor, college of science, engineering and health, department of philosophy, RMIT Univer-sity.
2. Azami, M. & Fatahi, S.R. (2010). Database Graph-ic User Interface correspondence with Ellis In-formation Seeking behavior Model. Iranian Re-search Institute for Information Science and Technology, 25 (2), 247-264. (Persian).
3. Babaie, M. (1999). Information needs assessment. Tehran: journal information documentation. (Persian).
4. Bahreyni, N., Mmirzabeigi, M. & Sotudeh, H. (2015). Investigating the effect of the level of complexity of work tasks on the performance of users' review search in interaction with the web. Library and Information Sciences, 18(4), 99-122. (Persian).
5. Bhattacharjee, S. & Kumar Sinha, M. (2016). Models of Information Seeking Behavior: An Overview. Asian Journal of Multidisciplinary Studies, 4 (5), 266-268. [DOI:10.2139/ssrn.2761872]
6. Bystrom, K. (1999). Task Complexity, Infor-mation Types and Information Sources: Exami-nation of Relationships. Academic dissertation. Faculty of Social Sciences, University of Tampe-re.
7. Bystrom, K. (2002). Information and information sources in tasks of varying complexity. Journal of the American Society for information Science and Technology, 53(7), 581-591. [DOI:10.1002/asi.10064]
8. Bystrom, K., & Jarvelin, K. (1995). Task complexi-ty affects information seeking and use. Infor-mation processing & management, 31(2), 191-213. [DOI:10.1016/0306-4573(95)80035-R]
9. Case, D.O. (2014). Looking for information: a sur-vey of research on information seeking, needs, and behavior. Translated by Bigdeli, Z., Shahini, SH., Khademian. R., & Taherzadeh Mosavian, S. Ahvaz: Shahid Chamran University of Ahvaz publications. (Translated).
10. Choi, B., & Arguello, J. (2020). A Qualitative Anal-ysis of the Effects of Task Complexity on the Functional Role of Information. In Proceedings of the 2020 Conference on Human Information Interaction and Retrieval, 328-332. [DOI:10.1145/3343413.3377992]
11. Choi, B., Ward, A., Li, Y., Arguello, J., & Capra, R. (2019). The effects of task complexity on the use of different types of information in a search as-sistance tool. ACM Transactions on Information Systems (TOIS), 38(1), 1-28. [DOI:10.1145/3371707]
12. Davarpanah, M.R. (2007). Scientific communica-tion: information need and information behav-ior. Tehran: Dabizesh. (Persian).
13. Kim, K.-S. (2001). Information-seeking on the Web. Library & Information Science Research, 23(3), 233-255. [DOI:10.1016/S0740-8188(01)00081-0]
14. Kundu, D. K. (2017). Models of information seek-ing behaviour: A comparative study. Interna-tional Journal of Library and Information Stud-ies, 7 (4), 393-405. [DOI:10.2139/ssrn.4289303]
15. Li, Y., Chen, Y., Liu, J., Cheng, Y., Wang, X., Chen, P., & Wang, Q. (2011). Measuring task complexi-ty in information search from user's perspective. Proceedings of the American Society for Infor-mation Science and Technology, 48(1), 1-8. [DOI:10.1002/meet.2011.14504801092]
16. Liu, P., & Li, Z. (2012). Task complexity: A review and conceptualization framework. International Journal of Industrial Ergonomics, 42(6), 553-568. [DOI:10.1016/j.ergon.2012.09.001]
17. Saastamoinen, M., & Jarvelin, K. (2018). Relation-ships between work task types, complexity and dwell time of information resources. Journal of Information Science, 44(2), 265-284. [DOI:10.1177/0165551516687726]
18. Saastamoinen, M., Kumpulainen, S., & Jarvelin, K. (2012). Task complexity and information search-ing in administrative tasks revisited. In Proceed-ings of the 4th Information Interaction in Con-text Symposium (pp. 204-213). [DOI:10.1145/2362724.2362759]
19. Saastamoinen, M., Kumpulainen, S., Vakkari, P., & Jarvelin, K. (2013). Task complexity affects information use: a questionnaire study in city administration. Information Research, 19 (4), [592].
20. Saeedizadeh, M., Taheri, A. & Sanatjoo A. (2016). Information Interaction Criteria among Students in Process of Task-Based Information Searching (Role of Objective Complexity and Type of Product). Iranian Research Institute for Infor-mation Science and Technology, 31 (4), 931-952. (Persian).
21. Wang, Y. (2018). Task-based Information Seeking in Different Study Settings. In Proceedings of the 2018 Conference on Human Information Inter-action & Retrieval, 363-365. [DOI:10.1145/3176349.3176351]
22. Wilson, T.D. (2000). Human information behavior. Informing Science, 3 (2), 49-55 [DOI:10.28945/576]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
