1- عضو هیات علمی گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران، دانشگاه محقق اردبیلی ، sobhani@uma.ac.ir
2- دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران، دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده: (3774 مشاهده)
امروزه ریزگردها و توفانهای گردوغبار به یکی از مسائل و مشکلات مهم کشور ایران و سایر مناطق جهان تبدیل شده است. این پژوهش درصدد استخراج الگوهای سینوپتیک توفانهای گردوغبار استان اردبیل و پایش و منشأیابی مکان برخواست آن به انجام رسیده است. بازه زمانی موردمطالعه 34 ساله (2013 – 1979) میباشد. از دادههای ایستگاههای سینوپتیک استان اردبیل و دادههای سطوح فوقانی جو سازمان ناسا جهت انجام پژوهش پیشرو استفاده به عمل آمد. جهت نیل به اهداف پژوهش از روشهای محیطی به گردشی، خوشهبندی سلسله مراتبی و مدل HYSPLIT بهره گرفته شد. با توجه به نتایج حاصل شده 3 الگوی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال شناسایی گردید. الگوی شماره 1 و 2 تقریباً مشابه به یکدیگر بوده و بیانگر رخداد ناوه عمیق است که از اروپای مرکزی شکلگرفته و تا نیمههای دریای سرخ امتداد داشته است. در الگوهای یادشده منطقه مورد مطالعه در شرق ناوه مذکور قرار داشته است. الگوی سوم بیانگر رخداد بلوکینگ بریده کمفشار بر فراز دریای سیاه و مناطق همجوار و قرارگیری استان اردبیل در شرق ناوه متشکل از بلوکینگ میباشد. منشأ ریزگردها در الگوهای 1 و 2 نواحی شرقی کشور عراق و غرب کشور ایران و در الگوی شماره 3 در ارتفاع 500 هکتوپاسکال نواحی مرکزی کشور عراق و در ارتفاعات 850 و 1000 هکتوپاسکال نواحی مرکزی کشور سوریه میباشد.
واژگان کلیدی: توفان گردوغبار؛ استخراج الگو؛ تحلیل سینوپتیک؛ مدل HYSPLIT؛ استان اردبیل
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اب و هواشناسی